Οι καταβολές της ιδέας που θέλει ορισμένους «ξεχωριστούς
ανθρώπους», οι οποίοι εμπνεόμενοι από ένα «θείο πνεύμα» μπορούν να κατευθύνουν
την ανθρώπινη ιστορία στα πέρατα των ενοράσεών τους, ανάγονται στα προνεωτερικά
χρόνια. Ενδεικτικό παράδειγμα ενός τέτοιου διανοητή, που έγραψε κατά την
ιστορική περίοδο της Αντιμεταρρύθμισης, είναι ο Ισπανός εκπρόσωπος του
φιλοσοφικού ρεύματος του κονσεπτισμού, Μπαλτάσαρ Γκρασιάν (1601-1658).
Αναφέρομαι στην περίπτωση του Γκρασιάν γιατί υπήρξε ένας από τους διανοητές
που, προκειμένου να περιγράψουν τους «ξεχωριστούς άντρες» της ιστορίας,
χρησιμοποίησε τον όρο «ήρωες[1]». Ο ίδιος όρος χρησιμοποιήθηκε από
μεταγενέστερους διανοητές. Ακόμη και από νεορομαντικούς διανοητές της εποχής
του μεσοπολέμου, όπως ο Ιωάννης Συκουτρής (1901-1937)[2]. Ωστόσο, σε αυτό το
άρθρο θα σταθώ στον Τόμας Καρλάιλ (1795-1881).
Ο Καρλάιλ αποτέλεσε την πλέον ενδεικτική περίπτωση του πως
έγινε αντιληπτός ο ιστορικός ρόλος του «ξεχωριστού ανθρώπου» στους διανοητές
του Ρομαντισμού. Σύμφωνα με τον Zeev Sternhell, κανείς Βρετανός του 19ου αιώνα
δεν υπέστη στο ίδιο μέτρο με τον Καρλάιλ την επιρροή του Φίχτε, του Γκαίτε και
του Νοβάλις, καθώς και του γερμανικού Ρομαντισμού γενικότερα[3]. Έχοντας
υιοθετήσει την φιλοσοφική σκέψη του ρομαντικού ιδεαλισμού, ο Καρλάιλ θεώρησε
ότι όλοι οι ανθρώπινοι θεσμοί είναι ορατά σύμβολα μιας «εσωτερικής
πραγματικότητας» του κόσμου. Αυτή η «εσωτερική πραγματικότητα», σύμφωνα με τον
Καρλάιλ, εκφράζει μια αλήθεια των πραγμάτων η οποία βασίζεται σε μια θεία
ιεράρχηση. Ο ανθρώπινος βίος, προκειμένου να είναι ουσιαστικός, οφείλει να
σεβαστεί αυτή την ένθεη ιεράρχηση και να βασιστεί επάνω της. Αν το πετύχει, θα
δημιουργήσει συνθήκες Τάξης στον κόσμο της καθημερινότητας[4].
Ωστόσο, για τον Καρλάιλ, ο Διαφωτισμός και τα ιστορικά του
προανακρούσματα διασάλευσαν την, εγκαθιδρυμένη στην ανθρώπινη ιστορία, Τάξη. Ο
Sternhell σημειώνει πως τα σημαντικότερα δοκίμια του Καρλάιλ πραγματεύονται την
άρνηση της δημοκρατίας, την περιφρόνηση της αριστοκρατίας που είχε εξαγοραστεί
από το χρήμα των αστών, το μίσος για την αμερικανική δημοκρατία, την απέχθεια
για τον υλισμό και την εκβιομηχάνιση, καθώς και την πίστη ότι υπάρχουν άνθρωποι
που είναι εκ φύσεως δούλοι[5]. Απέναντι στον εξισωτισμό της νεωτερικότητας, ο
Καρλάιλ υποστήριξε ότι στέκεται το διαχρονικό πρότυπο του «οδηγού της
ιστορίας». Ορισμένοι «ξεχωριστοί άνθρωποι», τους οποίους ο Καρλάιλ ονόμασε
«ήρωες», έχουν την έμφυτη ικανότητα να αντιλαμβάνονται τις αρχές της εσωτερικής
τάξης του κόσμου. Και το πεπρωμένο τους είναι να την διασφαλίσουν. Αλλά και οι
κοινωνίες, στην φυσική τους κατάσταση, αναζητούν αυτούς τους ηγέτες. Οι «ήρωες»
είναι στοιχεία της ίδιας της ύπαρξης των κοινωνιών[6]. Και η λατρεία των
«ηρώων», η ίδια η ψυχή των κοινωνικών σχέσεων[7].
Οι «ήρωες» του Καρλάιλ είναι απεσταλμένοι του Θεού και μόνον
αυτοί, από όλους τους ανθρώπους, βρίσκονται σε απευθείας επαφή με την εσωτερική
πραγματικότητα του Σύμπαντος[8]. Αποστολή των «ηρώων» είναι να οδηγούν τον
κόσμο σε έναν βίο εναρμονισμένο με την θεία αλήθεια. Κατά το παρελθόν οι
«ήρωες» μπορεί να ονομάζονταν θεοί, όπως ο Όντιν, προφήτες, όπως ο Μωάμεθ,
ιερείς, όπως ο Λούθηρος, ή ποιητές, όπως ο Σαίξπηρ. Η ιδιότητα δεν έχει
σημασία. Είτε είναι προφήτης, είτε ποιητής, κάθε ήρωας, παντού και πάντοτε,
στέλνεται σε εμάς για να μας αποκαλύψει [9]τον ιστορικό προορισμό, που είναι
συμβατός με το «θείο μυστήριο[10]».
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο στον σύνδεσμο εδώ...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Για να επικοινωνήσετε άμεσα με την συντακτική ομάδα μας καθώς και για συνεργασία στην αρθρογραφία, νέες κυκλοφορίες βιβλίων και περιοδικών, ενημέρωση σχετικά με νέα ιστολόγια, απορίες, διαφωνίες, μουσικά νέα ή labels, ομιλίες και εκδηλώσεις, προτάσεις στην ηλεκτρονική μας διεύθυνση: blackmilitiagr@gmail.com
Η συντακτική ομάδα δημοσιεύει άμεσα κάθε σχόλιο. Ωστόσο δεν υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή.
Σχόλια με ύβρεις διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.
Ο κάθε αναγνώστης μπορεί να εντοπίζει τη θεματική περιοχή που τον ενδιαφέρει από το πλαίσιο δεξιά του ιστολογίου που αναγράφονται στο μενού αρχειοθέτησης ιστολογίου.
Οι διαχειριστές δεν πρόκειται να απαντήσουν σε υβριστικά ή προβοκατόρικα σχόλια ή σε ερωτήσεις που οι απαντήσεις δόθηκαν ή θα δοθούν σε άρθρα της.
Απαντήσεις θα υπάρξουν μόνο αν κριθεί απαραίτητο αναλόγως την περίπτωση και σύμφωνα με τους κανόνες λειτουργίας στην ενότητα «Μια υπενθύμιση προς τους αναγνώστες» που θα πρέπει να διαβαστεί ΠΡΩΤΑ πριν υπάρξει επικοινωνία.
Τα σχόλια που θα είναι άσχετα με την κύρια ανάρτηση θα διαγράφονται πλην εξαιρέσεων.
Σχόλια που θα προσπαθούν να δώσουν πληροφορίες σε ιδεολογικούς εχθρούς και στο ανθελληνικό κράτος θα διαγράφονται επίσης.
Σχόλια που θα είναι σε ευγενικά πλαίσια ακόμη και αυτά με αυστηρή κριτική προς την συντακτική ομάδα ή άλλες αυτόνομες και ανένταχτες ομάδες και πολιτικές κινήσεις θα εγκρίνονται αν αυτά συνεισφέρουν στην ενδυνάμωση της κινηματικής δυναμικής.
Τα σχόλια σας να είναι MONO σχετικά με το θέμα, περιεκτικά και ευπρεπή.
Για την καλύτερη επικοινωνία δώστε κάποιο όνομα ή ψευδώνυμο. Διαφημιστικά σχόλια ΔΕΝ δημοσιεύονται.
Επειδή ΔΕΝ υπάρχει η δυνατότητα διόρθωσης του σχολίου σας παρακαλούμε μετά την τελική σύνταξή του να ελέγχεται.
Προτιμάτε την ελληνική γραφή κι όχι την λατινική (κοινώς greeklish). Πολύ σημαντικό είναι να κρατάτε προσωρινό αντίγραφο του σχολίου σας ειδικά όταν είναι εκτενές διότι ενδέχεται να μην γίνει δεκτό από την Google (λόγω μεγέθους) και θα παραστεί η ανάγκη να το σπάσετε σε δύο ή περισσότερα.
Το σχόλιο σας θα δημοσιευθεί, μετά από έγκριση των διαχειριστών. Υβριστικά, ειρωνικά, συκοφαντικά, μη ευπρεπή και προπαγανδιστικά σχόλια θα διαγράφονται ή ΔΕΝ θα δημοσιεύονται.
Οι αναρτήσεις δεν είναι απαραίτητο να εκπροσωπούν το σύνολο της συντακτικής ομάδας.
Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των άρθρων με μόνη προϋπόθεση να υπάρχει αναφορά στην πηγή.