Ο Manuel Hedilla, ο «Κόκκινος» Φαλαγγίτης που φυλακίστηκε στην Ισπανία του Franco.

του Κωνσταντίνου Μποβιάτσου

Οι Κομμουνιστές θα τον πυροβολούσαν ευχαρίστως ή θα τον σκότωναν στη μάχη, αλλά στο τέλος αυτοί που τον συνέλαβαν και τον καταδίκασαν τον Manuel Hedilla Larrey σε θάνατο ήταν οι Φρανκιστές. Αυτό επιβεβαιώνει  ότι ίσως - όπως πιστεύουν πολλοί - εάν ο Josè Antonio Primo de Rivera, αδιαμφισβήτητος ηγέτης της Falange, δεν είχε σκοτωθεί από τους Δημοκράτες στις 20 Νοεμβρίου 1936, η ιστορία της Ισπανίας θα ήταν διαφορετική.

Ποιος ήταν ο Manuel Hedilla μια ελάχιστα γνωστή φιγούρα εκτός της χώρας του; Ήταν ο άντρας, ο μαχητής, ο οποίος αντικατέστησε τον Χοσέ Αντόνιο μετά το θάνατο του και οδήγησε τους «πραγματικούς» Φαλαγγίτες για λίγους μήνες, μέχρι την άνοιξη του 1937.  Μέχρι που  το πραξικόπημα, του Caudillo Francisco Franco, μέσω του Decreto de Unificaciòn, (Διάταγμα ενοποίησης), επέβαλε βίαια τη συγχώνευση της Falange Tradizionalista (Fet) της παραδοσιακής Φάλαγγας δηλαδή  η οποία ήταν κοντά σε στρατιωτικούς κύκλους, και της Falange de la JONS.

Όπου JONS σημαίνει juntas de ofensiva nacional sindicalista, δηλαδή, η πραγματική Φάλαγγα , των Josè Antonio, Ramiro Ledesma Ramos, Ruiz de Alda και Onesimo Redondo, η οποία ιδρύθηκε το 1933 και υποστήριζε ένα εθνικό, κοινωνικό και επαναστατικό πολιτικό πρόγραμμα, εν μέρει εμπνευσμένο από τα Ευρωπαϊκά Φασιστικά κινήματα της εποχής. Πολύ διαφορετικό από αυτόν τον φανατικό και με παρωπίδες συντηρητισμό που θα αποκαλύψει αργότερα τον λεγόμενο «Φρανκισμό».

Ο Hedilla, ο οποίος ήταν τότε 34 ετών και προερχόταν από την εργατική τάξη  και τον συνδικαλισμό, μαζί με άλλους Φαλαγγίτες ηγέτες αρνήθηκαν να υποταχθούν στην επιβολή του Στρατηγού και για αυτό συνελήφθη και δικάστηκε: με την κατηγορία της συνωμοσίας εναντίον του Φράνκο. Θανατική ποινή που μετατράπηκε λίγο αργότερα σε είκοσι χρόνια φυλάκισης, για να τα  εκτίσει στις φυλακές στις Καναρίους Νήσους, την περίοδο  που είχαν διακοπεί από οποιαδήποτε σχέση με τη μητέρα πατρίδα.

Με τη φυλάκιση του Manuel Hedilla και των «Αillistas», δηλαδή των πιο αδιάλλακτων Φαλαγγιτών, το κίνημα που ίδρυσε ο Josè Antonio διαλύθηκε και στην πραγματικότητα συγχωνεύτηκε στο ενιαίο κόμμα που ήθελε ο Caudillo. Ένα κόμμα, όπως ήδη αναφέρθηκε, πολύ μακριά από τις θέσεις του Primo de Rivera και των ιδεολόγων Ledesma Ramos και Onesimo Redondo.

Γεννημένος το 1902 στο Santander, στα βόρεια της Ισπανίας, ο Manuel Hedilla Larrey έχασε τον πατέρα του σε ηλικία επτά ετών και αναγκάστηκε να μετακομίσει με τη μητέρα του στο Μπιλμπάο, όπου σπούδασε στο ινστιτούτο Salesian. Στα δεκαέξι εργάστηκε ως μαθητευόμενος σε ναυπηγείο και αργότερα ξεκίνησε ως μηχανικός στο εμπορικό ναυτικό. Μετά τον γάμο του μετακόμισε στην πόλη Cuenca της Καστίλης, όπου ίδρυσε μια μικρή εταιρεία μεταφορών. Το 1934 ήταν ήδη μαζί με τον Χοσέ Αντόνιο ως αρχηγό της Φάλαγγας και την άνοιξη του ‘36 συμμετείχε στις προετοιμασίες για τον αγώνα ενάντια στη κυβέρνηση.

Μετά την σύλληψη του ιδρυτή του κινήματος και τη μετέπειτα δολοφονία του, ο Hedilla γίνεται ο νούμερο ένα του κόμματος αλλά για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Δυστυχώς του ήταν μοιραία η επιλογή του να συνεχίσει το έργο του προκατόχου του και να αντισταθεί στις διαταγές του Φράνκο να μετατρέψει την Φάλαγγα σε ένα κίνημα συντηρητικό και κάτι σαν δόλωμα για τα πολιτικά παιχνίδια του Caudillo. Μετά από επτά χρόνια φυλάκισης στα Κανάρια, το 1943 ο Hedilla μεταφέρθηκε σε ένα πλησιέστερο σωφρονιστικό σώμα, στις Βαλεαρίδες Νήσους, και τελικά απελευθερώθηκε το 1947 χάρη στην παρέμβαση του ίδιου του Φράνκο.

Ο Hedilla είχε γράψει περισσότερες από μία φορές επιστολές στις οποίες, αν και ζητούσε επιείκεια, ισχυρίστηκε με μια περηφάνια ότι παρέμεινε πάντα πιστός στην Ισπανία και μπροστά σε τόσους προδότες στην πατρίδα του που το καθεστώς είχε επίσης συγχωρήσει, αν όχι ακόμη και προωθήσει, αυτός έμεινε σταθερός και αγωνιστής. Μετά την απελευθέρωσή του, ο γέρος Φαλαγγίτης ηγέτης, ξεχασμένος και εξοστρακισμένος από την εξουσία, παρέμεινε  στα περιθώρια της κοινωνίας, αδυνατώντας να αποκτήσει πλήρη πολιτική αποκατάσταση.

Έζησε στην Πάλμα ντε Μαγιόρκα, όπου εργάστηκε  ως υπάλληλος μέχρι το θάνατο του, στις 4 Φεβρουαρίου 1970. Φεύγει χωρίς να αφήσει πολιτικούς κληρονόμους, ακόμη και αν στην Ισπανία υπάρχει ένα μικρό κόμμα που διατηρεί τις αξίες της Falange του Josè Antonio και πρόσφατα δημοσιεύτηκε ένα βιβλίο (La Falange del silencio, από τον José Luís Jerez) αφιερωμένο στον Hedilla και τους Φαλαγγίτες που δεν συμμορφώθηκαν με την οπορτουνιστική τακτική του Franco.

Παραδόξως, ένα μεγάλο αφιέρωμα στον Manuel Hedilla έφτασε στην τηλεόραση, πριν από λίγα χρόνια από τους συγγραφείς της εξαιρετικά δημοφιλούς τηλεοπτικής σειράς «Cuéntame como pasò», οι οποίοι μέσα από την ζωή μιας απλής οικογένειας εντοπίζουν την ιστορία της Ισπανίας από το 1968 έως την πτώση του Φράνκο, μέχρι τα πρώτα χρόνια του σοσιαλισμού του Felipe Gonzalez.

Λοιπόν, σε ένα από τα πρώτα επεισόδια, ο πρωταγωνιστής της σειράς, ο νεαρός, ο Carlos, μιλά με έναν ηλικιωμένο άνδρα  και ο οποίος του λέει ότι δεν μπόρεσε ποτέ  να πάει στην απεργία της Πρωτομαγιάς εδώ και χρόνια. Του αναφέρει ότι  κάθε φορά  με συλλαμβάνουν και με εμποδίζουν να συμμετάσχω, ακόμα κι αν με αφήνουν αμέσως μετά ελεύθερο. Αλλά αυτή τη φορά θα ήθελα πραγματικά να πάω εκεί, δεν έχω μείνει ποτέ σε όλη την πορεία και δεν μου μένουν πολλές Πρωτομαγιές ακόμη στην ζωή μου. «Μα εσύ είσαι … Kόκκινος;» τον ρωτάει ο νεαρός. «Όχι είμαι Φασίστας, αλλά Φασίστας πραγματικός όπως εκείνοι του Hedilla. Έχεις ποτέ ακούσει να μιλάνε για αυτόν;»

Και του εξηγεί ποιος ήταν ο Hedilla, πώς καταδικάστηκε και πώς ο ίδιος έλαβε ποινή φυλάκισης είκοσι ετών επειδή αντιτάχθηκε στον Φράνκο στο όνομα της αυθεντικής επανάστασης. «Πώς μας εξαπάτησαν, αγόρι ...» καταλήγει πικρά.