Νεοβυζαντινός αντιφασισμός & γεωπολιτικός αντιεθνικισμός. Η Ευρασιανική υπονόμευση του Εθνικοεπαναστατικού κινήματος μέσω της «Τετάρτης Πολιτικής Θεωρίας».

του Ιάσωνος Δράγου

«Δεν υπάρχουν αντίπαλοι στον σκοπό του Πούτιν και αν υπάρχουν, είναι ψυχικά άρρωστοι και πρέπει να αποβληθούν για κλινική εξέταση. Ο Πούτιν είναι παντού, ο Πούτιν είναι τα πάντα, ο Πούτιν είναι απόλυτος και ο Πούτιν είναι απαραίτητος»

Μέρος Ι: Η πολιτική & μεταφυσική Τουρκολατρεία του Ευρασιανισμού

«Θα ήθελα να τιμήσω τη μνήμη όλων των ηρώων που έχουν πέσει για την υπεράσπιση της κυριαρχίας της Τουρκίας, την αξιοπρέπεια του τουρκικού λαού, την ταυτότητα του, την ελευθερία και την ανεξαρτησία της στις 15 λοιπόν το 2016. Είμαι βέβαιος ότι χωρίς τέτοιες θυσίες δεν θα υπήρχε η Τουρκία σήμερα. Αυτό δεν ήταν απλά μια κλασική περίπτωση αλλαγής καθεστώτος, ήταν  υπαρξιακή πρόκληση για την Τουρκία. Από αυτό που γνωρίζω, οι Κούρδοι στην Τουρκία και πέρα από τα σύνορα ήταν έτοιμοι να κάνουν το επόμενο βήμα αν το πραξικόπημα ήταν επιτυχές. Η Τουρκία θα μπορούσε να μετατραπεί σε ένα νέο Ιράκ, Λιβύη ή Συρία, που υποφέρει από έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο. Οι άνθρωποι που θυσιάστηκαν με τη ζωή τους δεν το έκαναν για χάρη του Ερντογάν, αλλά για τη δόξα του Τουρκικού λαού»

Ομιλία του Αλεξάνδρου Dugin στην Τουρκία, Ιούλιος 2018

«Η τουρκο-ρωσική φιλία είναι πάνω από την εθνικότητα και τη θρησκεία. Μοιραζόμαστε την ίδια μοίρα. Η Ρωσία δεν απευθύνεται μόνο στον Σλαβικό κόσμο αλλά και στον Τουρκικό κόσμο. Η Ευρασία δεν καλύπτει μόνο τους Σλαβικούς και Ορθόδοξους λαούς αλλά και τους Τούρκους», είπε. Δηλώνοντας ότι τόσο οι Τούρκοι όσο και οι Ρώσοι μπορούν να βρουν την ταυτότητα τους στον τόπο όπου ζουν, και όχι στη Δύση ή στην Ανατολή, είπε τονίζοντας ότι η Ευρασιατική ταυτότητα πρέπει να αναγνωριστεί και να υιοθετηθεί»

Δήλωση του Alexander Dugin στην εφημερίδα Daily Sabah

«Εάν η Τουρκία παραιτηθεί από τις διεκδικήσεις της στο ζήτημα της Κριμαίας, η Ρωσία θα αναγνωρίσει την Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου ως νόμιμο κράτος».

Δήλωση του Alexander Dugin στην εφημερίδα Turkiye

Στο μέρος αυτό, εξαιρετικά αφιερωμένο στους Έλληνες Ευρασιανιστές Κρεμλινολάγνους, απλά θα σχολιάσουμε μια πολύ σημαντική διάσταση του παλιού και νέου Ευρασιανισμού, που αφορά κάθε Έλληνα ριζοσπάστη εθνικιστή και εθνικοεπαναστάτη, την πολιτική και μεταφυσική λατρεία του για το Τουρκικό Έθνος. 

Περιμέναμε με υπομονή από όλους όσους κόπτονται για την σωτηρία της Πατρίδας μέσα από την γεωπολιτισμική ερμηνεία της ιστορίας και του ιμπεριαλισμού υπό το σχήμα Δύση - Ανατολή να έχουν αναλύσει με ανησυχία αυτή την απειλητική και επικίνδυνη για την Ελλάδα φιλοτουρκική ιδεολογία. Δυστυχώς ο ενθουσιασμός τους να ξεπλύνουν την συμμετοχή της Ρωσικής ελίτ στο ένα από τα δυο μπλοκ του νέου Παγκοσμιοποιημένου Καπιταλισμού (αυτό υπό την ηγεμονία του Κινεζικού καπιταλισμού που συγκρούεται με το Αγγλοσαξονικό μπλοκ που ηγεμονεύει από το 1945 η Ουάσινγκτον) δεν τους έδωσε χρόνο για μια τέτοια ανάλυση. Άλλωστε δεν είναι και το πρώτο πράγμα που έχουν ξεχάσει να αναλύσουν μέσα στην ιεροεξεταστική τους μανία να χαρακτηρίσουν κάθε ριζοσπάστη που δεν συμμερίζεται τον Ευρασιανισμό ως ... νατοϊκό και φιλοαμερικανό! 

Για αυτούς με ένα μαγικό τρόπο η Ρωσική άρχουσα τάξη τείνει να παρουσιαστεί όχι ως μέρος του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος και μάλιστα μια εκ των υπερδυνάμεων του αλλά ως σχεδόν καταπιεσμένο έθνος που τυπικά υιοθετεί στην οικονομία του τις καπιταλιστικές αρχές εκμετάλλευσης του λαού της. Αυτό που μετράει για τους φανατικούς φίλους της Ντουγκινικής ιδέας είναι η πολιτισμική υπερδομή αυτής της άρχουσας  τάξης που εκφράζει το Κρεμλίνο. Δηλαδή το ότι είναι Ορθόδοξοι, ότι δεν μιλάνε κάποια Δυτική γλώσσα και φυσικά ότι είναι κληρονόμοι της ΕΣΣΔ. Έτσι δεδομένης της γεωγραφικής θέσης της Ρωσίας στην μεγάλη Ευρασιατική μάζα και όχι στις θαλάσσιες μάζες του πλανήτη απαλλάσσεται από την αντικαπιταλιστική και αντιιμπεριαλιστική κριτική και βαφτίζεται οιονεί πρέσβειρα ενός ακαθόριστου οράματος μιας γεωπολιτικής ανατροπής.

Κάθε επαναστατική ανάλυση του παγκόσμιου ιμπεριαλισμού που βασίζεται στην εξέταση της παγκόσμιας ενοποίησης της αγοράς του χρήματος και των εμπορικών ροών μέσα από την γιγάντωση μεγάλων πολυεθνικών μονοπωλίων που βασίζονται στις πλάτες των υπερδυνάμεων έχει πάει περίπατο. Λένιν, Χόμπσον, Αρίγκι, Μάο, Μουσολίνι αλλά και σύγχρονοι αναλυτές των μεταμορφώσεων και των νέων πόλων για την παγκόσμια κυριαρχία επίσης έχουν επίσης πάει περίπατο.

Οι Ευρασανιαστές σε λίγο θα βγάλουν την θεωρία ότι η Κίνα μάλλον έχει σοσιαλισμό προφανώς επειδή συγκρούεται με τις ΗΠΑ και γιατί στηρίζει την Ρωσία. Όταν λοιπόν έχει χτυπηθεί φυσικά κάθε μορφή ανάλυσης που να προσπαθεί να βρει ανάμεσα στις συγκρούσεις που απειλούν ξανά την ανθρωπότητα, τα έθνη και τους λαούς με αφανισμό, μια ανεξάρτητη «Τρίτη Θέση» έξω από τα στρατόπεδα που στήνουν οι κυρίαρχοι, είναι ευνόητο να είναι πολυτέλεια να ζητάμε το λόγο γιατί κανένας δεν μιλάει στην Ελλάδα για τον βαθύ πνευματικό Παντουρκισμό του Ευρασιανικού ρεύματος. Το πρόβλημα τους δεν αφορά την Πατρίδα αλλά το αν είναι η «Τετάρτη Πολιτική Θεωρία» του Ντούγκιν είναι πιο μοντέρνα από την ξεπερασμένη (;) «Τρίτη Θέση».

Ας θυμίσουμε αρχικά με τα παραπάνω ελάχιστα αποσπάσματα λόγων του Ντούγκιν την βαθιά στρατηγική πολιτική σύγκλιση που επιδιώκει με το Τουρκικό κατεστημένο χρόνια τώρα. Ήταν άλλωστε πρωτεργάτης του περιβόητου σχεδίου των Κεμαλιστών στρατηγών που φυλάκισε ο Ερντογάν, του σχεδίου Εργκένεκον. Δεν τον εμπόδισε αυτό μετά φυσικά να στηρίξει τον Ερντογάν ως τον μεγάλο σχεδόν Αντιαμερικανό στα όρια όπως διαβάζεται πιο πάνω να συγκρίνει με συγκίνηση την Τουρκία με την Λιβύη και την Συρία. Κατανοητά αυτά όταν θες να κανείς μεγάλη γεωπολιτική χωρίς αρχές και με μόνο σκοπό την ενίσχυση της ιμπεριαλιστικής ισχύος της χώρας που ανήκεις. Κατανοητό επίσης γιατί και σε επίπεδο ιδεολογικό έχουν δώσει μια κεντρική θέση στην Τουρκική φυλή ως βασικής συνιστώσας της Ρωσικής ταυτότητας. Αλήθεια λένε οι Ευρασιανιστές η Ρωσία δεν είναι μόνο Ευρωπαϊκή αλλά και Τουρκική - Μογγολική. 

Δεν μπορούν να στήσουν την ίδια ανάλυση περί Ιρανικής προέλευσης του έθνους τους, για αυτό άλλωστε όλα τα θεωρητικά τους κείμενα από το μεσοπόλεμο μέχρι σήμερα προσπαθούν να παραλλάξουν ακόμα και την ιστορία της Ινδοευρωπαϊκής ταυτότητας εξαφανίζοντας την Ινδοιρανική απαρχή της και την Νορδική Ευρωπαϊκή διάσταση της φέροντας στο επίκεντρο των πάντων την μεγάλη Τουρανική Κεντροασιατική τους πατρίδα. Με τέτοιες θεωρίες δεν είναι το ίδιο εύκολο για τον Ντούγκιν να πείσει την Τεχεράνη πως πιστεύει σε μια δήθεν ισότιμη Ευρασιατική ομοσπονδία που Ρωσία Τουρκία Κίνα και Ιράν θα συνυπάρχουν με αμοιβαίο σεβασμό.

Ενδεικτικά δείτε κάποια αποσπάσματα από ένα κείμενο του Ιταλού Ευρασιανιστή Κλαούντιο Μούττι που παρουσιάζει γλαφυρά σε αρκετά σημεία την Παντουρκική σημασία της φιλοσοφίας τους:

«Σύμφωνα με τον Λεόντιεφ, ο Πανσλαβισμός δεν είναι παρά ένα όχημα της αντιπαραδοσιακής και ανατρεπτικής νοοτροπίας, ιδίως όταν απευθύνεται στην αλληλεγγύη των χριστιανών ενάντια στον λεγόμενο "τουρκικό ζυγό". Στην πραγματικότητα, ο Λεόντιεφ ήταν πεπεισμένος υποστηρικτής της συμμαχίας μεταξύ της τσαρικής Ρωσίας και της οθωμανικής Τουρκίας - απέναντι στην αποσυνθετική δράση του αντιπαραδοσιακού πνεύματος επισήμανε το διπλό αμυντικό φράγμα που αντιπροσώπευαν η Ορθοδοξία και το Ισλάμ»

«Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο Νικολάι Μπερντιάεφ ήταν σε θέση να πει ότι "ο Λεόντιεφ δεν ήταν σλαβόφιλος, αλλά τουρκόφιλος", προσθέτοντας, με κακώς κρυμμένη αγανάκτηση, ότι γι' αυτόν "ο ζυγός των Τούρκων εμπόδιζε τους βαλκανικούς λαούς να βυθιστούν οριστικά στην άβυσσο της ευρωπαϊκής δημοκρατικής προόδου". Ο Λεόντιεφ θεωρούσε αυτόν τον ζυγό υγιή, διότι ευνοούσε τη διατήρηση της αρχαίας Ορθοδοξίας στην Ανατολή».

«Ο Berdjaev συνεχίζει με την ίδια αγανάκτηση: "Δεν ήθελε την απελευθέρωση των χριστιανών, αλλά την υποδούλωση τους, την καταπίεση τους". Και πάλι: "Είδε στην ιδέα της εκδίωξης των Τούρκων μια ιδέα που δεν ήταν ούτε ρωσική ούτε σλαβική, αλλά μια δημοκρατική και φιλελεύθερη ιδέα. Πράγματι, είναι ο ίδιος ο Λεόντιεφ που δηλώνει ότι συνειδητοποίησε, κατά την διάρκεια της παραμονής του στην Τουρκία ως διπλωμάτης του Τσάρου, ότι "αν πολλά Σλαβικά και Ορθόδοξα στοιχεία είναι ακόμη ζωντανά στην Ανατολή, το οφείλουμε στους Τούρκους».

«Το κράτος της Μόσχας γεννήθηκε χάρη στον Ταταρικό ζυγό", είπε ο πρίγκιπας Τρουμπετσκόι, σύμφωνα με τον οποίο η Ρωσία, συγχωνευόμενη με τη Χρυσή Ορδή των Τζενγκιστανιδών, είχε γίνει μια Ευρασιατική αυτοκρατορία, που εκτεινόταν μεταξύ των τεσσάρων παράλληλων λωρίδων από τον Δούναβη έως τον Ειρηνικό: τα βουνά, την στέπα, το δάσος και την τούνδρα. Όσον αφορά την εθνογένεση του ρωσικού λαού, εντοπίστηκε στη σλαβοτουρκική-μογγολική συμβίωση»

Αυτά λέει ο μέγας προπάτορας του Ντούγκιν, Λεόντιεφ και τα παραθέτει ο Μούττι στο κείμενο του για την Τρίτη Ρώμη και την Ευρασία και συνεχίζει να παραθέτει πολλά ακόμα αποσπάσματα για την πνευματική σημασία της τουρκομογγολικής διάστασης της Ρωσίας και της Ευρασίας, τον Τζένγκις Χαν, τους Οθωμανούς αυτοκράτορες και την Τουρανική ηρωική παράδοση. Είναι φυσικό συνεπώς οι Γκρίζοι Λύκοι στην Τουρκία, ο νέος οθωμανισμός του Ερντογάν και των κρυφό κεμαλικών που τον αποδέχτηκαν, να τρέφει σεβασμό στην προσπάθεια του Ντούγκιν να ενισχύσει το ρόλο της Τουρκίας ως κοιτίδας του νέου Τουρανισμού που μπορεί όχι μόνο γεωπολιτικά να την στηρίζει στα θέματα της παρουσίας της  στην Μέση Ανατολή και στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά κυρίως να της προσφέρει ένα μεγάλο συνομιλητή με την Σουνιτική Ισλαμική πλειοψηφία κάτι που φυσικά δεν δύναται να κάνει το Ιράν γεωπολιτισμικά.

Δυστυχώς οι δικοί μας Σχολάριοι και Τραπεζούντιοι αυτά τα έχουν κάνει γαργάρα θαυμάζοντας ιδέες που ουσιαστικά γεννήθηκαν από τους προδότες του Ελληνισμού και της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας που προσκύνησαν τον Μωάμεθ με συμβουλές συνένωσης των δυο θρησκειών και εξασφάλιση προνομίων για την Εκκλησιαστική εξουσία πάνω στο αίμα και τα δάκρυα της σκλαβωμένης φυλής μας. 

Σήμερα όλοι αυτοί αφού λοιπόν ξεκαθάρισαν γρήγορα με ιμπεριαλισμό, λιμπεραλισμό, Τρίτη θέση, γεωπολιτική και πολεμική ανάλυση, λογικά αρνούνται το δεδομένο ότι μπορεί ένας λαός να αντιστέκεται μιας εισβολής γιατί έχει βρεθεί στην πλευρά του μονοπολικού (κατά τον Ντούγκιν δηλαδή η Κίνα δεν είναι πόλος του παγκόσμιου καπιταλισμού αλλά ως σύμμαχος της Ρωσίας αναζητεί ακόμα που να την κατατάξει) στρατοπέδου άρα είναι γεωπολιτικός προδότης της Ευρασίας. 

Είναι όπως διαβάζεται παραπάνω η συνέχεια των απόψεων που είχαν οι Ρώσοι πρώτο-Ευρασιανιστές ότι η Οθωμανική αυτοκρατορία ήταν ανάχωμα της παρηκμασμένης Δύσης. Άρα η Εθνική επανάσταση του ‘21 επειδή στηρίχτηκε από τους Δυτικούς και τους Ρώσους γεωπολιτικά ήταν μια προδοσία της Ανατολής και μάλλον οι Έλληνες επαναστάτες έπρεπε να μην την κάνουν και να κατανοήσουν την βαθιά πολιτισμική Οθωμανική ριζοσπαστικότητα έναντι του Δυτικού ορθολογιστικού κόσμου και να παραμείνουν μια επαρχία με Φαναριωτικά προνόμια εις τον αιώνα των αιώνων. Αυτά τα κορυφαία σε έμπνευση γεωπολιτικής και ιστορικής ανάλυσης θεωρήματα βρίσκονται μέσα στα σπλάχνα της φοβερής Ευρασιανικής σχολής.

Μέρος ΙΙ: αντιφασισμός και αντιεθνικισμός αλά Ρωσικά

Το να κάνουμε μια γενική ανάλυση του πνευματικού έργου του Ντούγκιν δεν είναι ο σκοπός του άρθρου αυτού, άλλωστε όντως η τεράστια βιβλιογραφία του δεν χαίρει μετάφρασης στην ελληνική όμως έχουμε την τιμή μέσω άλλων γλωσσών να έχουμε διαβάσει τα βασικότερα έργα του για την Πολυπολική θεωρία, την Τέταρτη πολιτική θεωρία, τον Πλατωνισμό και τον Χάιντεγκερ καθώς φυσικά και τα γεωπολιτικά του κείμενα. Είναι σαφές πως ο Ντούγκιν που υπήρξε δίπλα στον Λιμόνοφ έπαψε να υπάρχει από τότε που έγινε Ευρασιανιστής μετατσαρικός διανοούμενος της Αυτοκρατορικής συντηρητικής παράδοσης της Ρωσικής φιλοσοφίας. Όμως είμαστε υποχρεωμένοι να σταθούμε στην εξαιρετική πνευματική τακτική που εκπόνησε με σκοπό να δώσει ένα μεταμοντέρνο αέρα στον αντί-μοντερνισμό του υιοθετώντας εξολοκλήρου την βασικότερη Δυτική ερμηνεία και αφήγημα για τις ιδεολογίες του 20ου αιώνα. 

Δηλαδή ότι όλες ήταν το ίδιο επικίνδυνες για την Παράδοση επειδή είχαν νεωτερικές ρίζες και δεν ασπάζονταν μια ολοκληρωτική Πνευματικότητα που ο Ντούγκιν την βρήκε στον Πούτιν (;). Έτσι Κομμουνισμός, Φιλελευθερισμός και Φασισμός παρά την μεταξύ τους σύγκρουση παραμένουν στο ίδιο πλαίσιο της Δυτικής πολιτισμικής μήτρας. Συνεπώς η ιδρυτική πράξη της Τετάρτης θεωρίας του είναι να εξαφανίσει τον Φασισμό μέσα από μια αντί-ιστορική και αντί-πολιτική ταύτιση του με τις ιδεολογίες που συμμάχησαν να τον εξαφανίσουν και τελικά αποτέλεσαν τους νικητές του κόσμου μετά το 1945. 

Άρα με την λαθροχειρία του να κλέβει την «Τριτοθεσίτικη» φυσιογνωμία του Φασισμού και του Εθνικού Σοσιαλισμού ενάντια σε Δεξιά και Αριστερά, επιχειρεί ένα άλμα για μια Τετάρτη θεωρία που βασίζεται στο ριζοσπαστικό υποκείμενο του Λαού ως Χαιντεγκεριανού Είναι. Έτσι παίρνει κατευθείαν αντιφασιστικό παράσημο από την παλαιό Σοβιετική κλίκα που τώρα κάνει τον σταυρό της, υιοθετεί μια μοντέρνα μεταπολιτική αποδόμηση και φυσικά μεταφέρει όλη την αντικαπιταλιστική, αντιφιλελεύθερη και αντί-υλιστική κληρονομιά του Ευρωπαϊκού Εθνικισμού, αποδεκτή από όλες τις επιστημονικές σχολές ιστορικών, στο Ρώσο-Βυζαντινό μονοπώλιο πνευματικότητας που το έχει ενισχύσει με δυο ακόμα λαθροχειρίες: πρώτον στο έργο του Καρλ Σμιτ και δεύτερον στο έργο του Ζαν Θιριάρ που κυριολεκτικά τον έγδυσε από κάθε Πανευρωπαϊσμό.

Σε αυτές τις βάσεις κινείται όλο του το έργο και όλες του οι θέσεις. Αναλύει τον Χάιντεγκερ από ορθόδοξη χριστιανική σκοπιά, αναλύει τον Πλάτωνα αντί-παγανιστικά και αντί-ευρωπαϊκά και φυσικά αξιοποιώντας την πολιτική ανυπαρξία ισχυρών ευρωπαϊκών κινημάτων μεταφέρει παντού θέσεις που ενισχύουν την ιδέα του τέλους του έθνους υπέρ της αυτοκρατορίας της ανατολικής σφαίρας της γης. Η θεωρία του είναι εξ ορισμού μια αντιφασιστική αποδόμηση των μεγάλων ιδεών της σύνθεσης  έθνους και σοσιαλισμού στον 20ο αιώνα. Να γιατί για τους οπαδούς του, κάθε ιδέα περί επικαιρότητας εθνικής ανεξαρτησίας και κυριαρχίας είναι αντιδραστική και εκτός εποχής, εκτός φυσικά αν εντάσσεται στον γεωπολιτικό πόλο του συστήματος που ανήκουν αυτοί.

Με μίσος για κάθε έννοια της «Τρίτης Θέσης», διασπείρει παντού την ιδέα ότι αυτά ήταν επίκαιρα μόνο όταν υπήρχε ο ψυχρός πόλεμος γιατί σήμερα μόνο οι ΗΠΑ έχουν Ιμπεριαλισμό άρα όλοι ή θα είστε Ρωσόφιλοι και Κινεζόφιλοι ή είστε αλλιώς με τον καπιταλισμό! Πρόκειται για έναν Ρώσο Χάντινγκτον, που ουσιαστικά δέχεται από την δική του σκοπιά τις ιδέες για το τέλος της Ιστορίας του Φουκουγιάμα, μεταφράζοντας τες σε τέλος του έθνους, της Κοινωνικής Επανάστασης και της ελευθερίας για αυτοδιάθεση με εξαίρεση την γεωπολιτική ένταξη στη σφαίρα επιρροής της χώρας του που τότε ακόμα και η Τουρκία γίνεται Λιβύη, Συρία και μάλλον ο Ερντογάν Καντάφι και Άσαντ.

Στην Ελλάδα δεν είναι περίεργο ότι εξαιτίας της αμερικανοθρεμμένης άκρας δεξιάς, της ρωσόφιλης άκρας αριστεράς, του αμερικανοσιωνιστικού συστήματος εξουσίας και της ρωσόφιλης υπόγειας εκκλησιαστικής τάσης, το να έχεις θέσεις που να στηρίζονται σε μια πλήρη αντισυστημική θεωρία με γνώμονα τον Ελληνισμό είναι έγκλημα και … αίρεση φοβερή και τρομερή. Είναι μαθημένοι ακόμα και οι «ριζοσπάστες» να είναι φορείς ξενόδουλων οραμάτων σωτηρίας, συνήθεια πνευματικού μεταπρατισμού που μας άφησε ο Οθωμανισμός αλλά και η κουλτούρα των Αγγλικών, Γαλλικών και Ρωσικών κομμάτων της ανεξαρτησίας. 

Είναι η κουλτούρα του εθνικού σπαραγμού ανάμεσα σε όσους φύλαγαν την εικόνα του Πατερούλη στο αμπρί του Βαφειάδη και περίμεναν να νικήσουν τους απέναντι που ούρλιαζαν για το έθνος με τα πολεμοφόδια των Αμερικανών και των Άγγλων ιμπεριαλιστών. Αυτή η βαθιά αντεθνική κουλτούρα της εξάρτησης που σε όλα τα ζητήματα αναζητά μια έτοιμη πνευματική τοποθέτηση από ένα ισχυρό κράτος είναι μια από τις βασικότερες αιτίες γιατί δεν διαμορφώνεται στην Ελλάδα πραγματικά σύγχρονη εθνική και λαϊκή διανόηση με ριζοσπαστικό προσανατολισμό. Σταματάμε εδώ και θα επανέλθουμε για τα παραπάνω θέματα σύντομα.