Η περίεργη περίπτωση του Φασιστικού κινήματος στην Κούβα, μεταξύ Φαλαγγισμού, Περονισμού και Καστρισμού (μετάφραση: Κωνσταντίνος Μποβιάτσος)

 

Δημοσιεύτηκε εδώ

Mετάφραση: Κωνσταντίνος Μποβιάτσος

Η “Κουβανική Φαλαγγα” Cuban Falange,  ήταν μια Φασιστική οργάνωση που ιδρύθηκε από τους Antonio Avendaño και Alfonso Serrano Vilariño τον Ιούνιο του 1936 και εμπνεύστηκε από το μοντέλο της Ισπανικής Φάλαγγας. Υπήρξε μέχρι το 1940, όταν διαλύθηκε από το μιλιταριστικό και φιλοαμερικανικό καθεστώς του Fulgencio Batista, που απέρριπτε περιφρονητικά τη φασιστική ιδεολογία, θεωρούμενη ως επαναστατική και λαϊκή. 

Η δραστηριότητα της κουβανικής φάλαγγας και η αναζήτηση μιας τρίτης εθνικής οδού, που ευνοήθηκε από τη βοήθεια της Ισπανίας, πιθανότατα τρόμαξε τον Batista, οδηγώντας τον στη δημοσίευση του νόμου που απαγόρευε τα πολιτικά κινήματα τα οποία έκαναν ειδική αναφορά σε ξένα κινήματα παρόλο που η κουβανική φάλαγγα ήταν ρητά εθνικιστική και πατριωτική.

Το 1941 ο Batista κήρυξε επίσημα τον πόλεμο στην Ιταλία, τη Γερμανία και την Ιαπωνία, διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις με την κυβέρνηση του Βισύ και παραχώρησε περαιτέρω βάσεις στο Ναυτικό των Ηνωμένων Πολιτειών στο νησί, επίσημα για να παρακολουθούν συνεχώς τα ιταλογερμανικά ανθυποβρυχιακά πλοία. Λόγω του καθεστώτος Κάστρο που εμφανίζεται από τη δεκαετία του 1950, είναι δύσκολο σήμερα να βρούμε λεπτομερείς πληροφορίες για αυτό το ελάχιστα γνωστό κίνημα, το οποίο έφτασε να έχει πάνω από πέντε χιλιάδες υποστηρικτές το 1938.

Υπάρχουν μερικές περίεργες θεωρίες στα ισπανικά που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, σύμφωνα με τις οποίες υπήρξε μια διείσδυση πολυάριθμων Κουβανών Φαλαγγιτών στο «Κίνημα της 26ης Ιουλίου» (M 26-7), το λαϊκό κίνημα που ξεκίνησε την «κουβανική επανάσταση», με την επίθεση στους στρατώνες Moncada, που συνέβη στις 26 Ιουλίου 1953, η αρχή της ανόδου του Fidel Castro. Σίγουρα το Κίνημα της 26ης Ιουλίου και ο ιδρυτής του, δεν ήταν μαρξιστές στην αρχή και εμπνεύστηκαν από την ελευθεριακή και αντιιμπεριαλιστική σκέψη του εθνικού ήρωα και ποιητή José Martí.

Και εκτός από τον επαναστατικό σοσιαλισμό, πολλοί αγωνιστές του Movimiento Nacionalista Revolucionario και πολλοί νέοι διαφορετικών ιδεών, προσχώρησαν στο M 26-7. Μόνο αργότερα η κουβανική επανάσταση βασίστηκε στη μαρξιστική δυναμική και δεν είναι εντελώς λάθος να πιστεύουμε ότι ήταν ένα σημείο καμπής που επιθυμούσε ο στρατηγικός νους του Castro, για τις πολιτικές ευκαιρίες που αντιπροσώπευε η Σοβιετική Ένωση. Αυτό θα δικαιολογούσε τη βοήθεια του Ernesto Che Guevara και του Castro, να κάνουν τους Κουβανούς Φαλαγγίτες να εκπατριστούν χωρίς αντίποινα, υπό τον όρο ότι αυτές οι θεωρίες που εξακολουθούν να είναι θεωρίες συνωμοσίας είναι αληθινές.

Όσο αληθοφανείς κι αν είναι οι θεωρίες, λαμβανομένων υπόψη ορισμένων αποχρώσεων του «Καστρισμού», αρκεί να ανατρέξουμε στα πολιτικά γεγονότα από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου μέχρι σήμερα, την χριστιανική μεταστροφή του ηγέτη, τον ισχυρό κουβανικό εθνικισμό και τον «όχι πολύ ορθόδοξο οικονομικό μαρξισμό» που τον καθιστά έναν άτυπο κομμουνισμό. Για να μην υποτιμήσουμε τις ιδεολογικές συγκλίσεις μεταξύ του «Καστρισμού» και των επαναστατικών παραρτημάτων του «Περονισμού», αφού ο ίδιος ο ίδιος ο Peron είπε: «Η κουβανική επανάσταση έχει το ίδιο σημάδι».

Εν ολίγοις, ένα είδος αμερικανολατινικής αλληλοβοήθειας (με εθνικιστική και αντιιμπεριαλιστική λειτουργία), την ίδια που ο Castro φαίνεται να μην περιφρονούσε και αργότερα τις προσωπικές του σχέσεις με τον Hugo Chávez, του οποίου τις «φασιστικές - περονιστικές» παρορμήσεις φαινόταν να ανέχεται αν δεν τις συμπαθούσε θα λέγαμε, όπως όταν συνέκρινε τον Lenin με τον Mussolini ή όταν δήλωνε δημόσια περονιστής μπροστά στην πρόεδρο της Αργεντινής Cristina F. Kirchner, ξεκινώντας με το: «Είμαι περονιστής της αλήθειας».

Κάποιοι βέβαια θα φέρουν αντιρρήσεις  ότι σε κάθε περίπτωση είναι δύσκολο να βρεθεί κάποια «φαλαγγίτικη» ιδεολογική μήτρα ή συνέχεια στον «Καστρισμό», λόγω των απλών μιλιταριστικών και καθολικών - κληρικών θέσεων του «Φρανκισμού» (Στην πραγματικότητα μοιάζει περισσότερο με το "caudillismo" τύπου Μπατίστα). Επίσης και ότι ακόμη και ο αρχικός «Φαλαγγισμός» του Antonio Primo de Riveraπου ενέπνευσε την κουβανική Φάλαγγα, ήταν πολύ μακριά από τον «Καστρισμό», πιο συγκρίσιμος σε ορισμένες αποχρώσεις με τον αρχικό ιταλικό φασισμό και την RSI. Σίγουρα είναι εμβληματική  η αποδοχή του Κάστρο της έννοιας του Χριστιανισμού στη σοσιαλιστική και λαϊκή εξαίρεση, ήδη πολιτιστική κληρονομιά του λατινοαμερικανικού σοσιαλιστικού εθνικισμού, που απομακρύνει όλο και περισσότερο την Κούβα από τον μαρξιστικό αθεϊσμό. 

Ο ίδιος ο Chàvez σε μια δήλωση σε βίντεο στις 28 Ιουνίου 2007 (όπου διευκρίνισε ότι ο σοσιαλισμός του ήταν εθνικός, χριστιανικός και όχι μαρξιστικός), αναφέρεται στην εμπιστοσύνη που του έδωσε ο πρόεδρος της Νικαράγουας Daniel Ortega, στον οποίο ο ίδιος ο Castro τον συμβούλεψε κατά την πρώτη επέτειο της Επανάστασης του Ιουνίου του 1980, να ξαναχτίσει έναν κατεστραμμένο καθεδρικό ναό, συμβουλή που δεν έγινε αποδεκτή από τον Ortega, τότε άθεο, ο οποίος τώρα έχει επίσης προσηλυτιστεί στον «Λαϊκό Χριστιανισμό».

Το βέβαιο είναι ότι, στη Λατινική Αμερική όπως και στον αραβικό κόσμο, είναι δύσκολο να χαρακτηριστούν με ετικέτες τα κινήματα, σύμφωνα με προκαθορισμένα πρότυπα, όπως συμβαίνει στην Ευρώπη, τα όρια είναι ασαφή και προκαλούν ιδιαίτερα, συναρπαστικά και ανεπανάληπτα φαινόμενα.