Sidney Robey Leibrandt, ένας ιδιαίτερος πυγμάχος

 

του Κωνσταντίνου Μποβιάτσου

Ο Sidney Robey Leibrandt γεννήθηκε στο Potchefstroom στη Νότια Αφρική, στις 25 Ιανουαρίου 1913 από μια οικογένεια Μπόερ, με γερμανική και ιρλανδική καταγωγή. Σπούδασε στο Gray College στο Bloemfontein. Ερασιτέχνης πυγμάχος, παθιάστηκε αμέσως με την πειθαρχία και έγινε ένας λαμπρός αθλητής. Το 1934 εκπροσώπησε τη χώρα του στους “Empire Games” κερδίζοντας το χάλκινο μετάλλιο στην κατηγορία βαρέων βαρών. Συμμετείχε και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου το 1936, μαζί με την Ολυμπιακή ομάδα της Νότιας Αφρικής, παραμένοντας πάντα γοητευμένος από τον εθνικοσοσιαλισμό. 

Πίσω στην πατρίδα του κέρδισε εύκολα τους πέντε πρώτους επαγγελματικούς του αγώνες, προτού κερδίσει τον τίτλο της Νότιας Αφρικής στα ελαφρά βαρέα βάρη στις 31 Ιουλίου 1937, νικώντας τον Jim Pentz στο Γιοχάνεσμπουργκ. Το 1938  πήγε στο Βερολίνο για να σπουδάσει στην Ακαδημία Γυμναστικής του Ράιχ. Με το ξέσπασμα του πολέμου αποφάσισε να μείνει στη Γερμανία όπου και κατατάχθηκε στον Γερμανικό Στρατό και έκανε μαθήματα αλεξίπτωτου παίρνοντας τελικά και το δίπλωμα πιλότου για ανεμόπτερο.

Έχοντας έρθει σε επαφή με την “Abwehr” (Στρατιωτική Υπηρεσία Πληροφοριών), ο Leibrandt συμμετείχε στην Επιχείρηση “Weissdorn”, ένα σχέδιο οργάνωσης και πραγματοποίησης πραξικοπήματος στη Νότια Αφρική με στόχο την ανατροπή της κυβέρνησης του στρατηγού Smuts, που είχε αναγκάσει τη χώρα να μπει στον πόλεμο στο πλευρό των Αγγλοαμερικανών, παρά τη σθεναρή αντίσταση των Afrikaaner. Η επιχείρηση περιελάμβανε την υποστήριξη του Leibrandt από μια ισχυρή, ανοιχτά φιλογερμανική οργάνωση της Νότιας Αφρικής, την “Ossewabrandwag”, με στόχο τη δημιουργία μιας νέας κυβέρνησης υπέρ του Άξονα και μάλιστα όπως ισχυρίζονται ορισμένοι, μιας “Εθνικοσοσιαλιστικής Νοτιοαφρικανικής Δημοκρατίας”. 

Η επιχείρηση βασίστηκε στο γεγονός ότι στη Νότια Αφρική υπήρχε έντονη παρουσία στοιχείων με  φιλογερμανικά αισθήματα μέσα στον πληθυσμό και ο ίδιος ο υπουργός Εξωτερικών von Ribbentrop, είχε αποφασίσει να ενισχύσει τις δραστηριότητες κατασκοπείας και προπαγάνδας στην περιοχή αυτή. Η επιχείρηση “Weissdorn” ήταν μια σκέψη που είχε νόημα τόσο από πολιτική όσο και από στρατιωτική άποψη. Είναι πράγματι αλήθεια ότι στις επαρχίες του Ακρωτηρίου και στο Natal,  οι Άγγλοι ήταν σε πλειοψηφία, αλλά σε όλη την υπόλοιπη χώρα κυριαρχούσαν οι Afrikaaner, των οποίων τα αντιβρετανικά και φιλογερμανικά αισθήματα ήταν γνωστά σε όλους. Από τη στιγμή που ο Smuts θα έφευγε από την μέση αναμενόταν μια έντονη αντίδραση από τους τελευταίους, δεδομένης και της βάναυσης αφομοιωτικής πολιτικής που ασκούσαν οι Άγγλοι έναντι των Afrikaaner, από την ήττα που υπέστησαν στον Δεύτερο πόλεμο μεταξύ τους.

Υπήρχαν επίσης σημαντικές στρατιωτικές πτυχές, για παράδειγμα το γεγονός ότι οι προμήθειες στις βρετανικές βάσεις στην Αίγυπτο και σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, περνούσαν από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας και αυτό συνέβαινε μέχρι το 1943. Μια ισχυρή βάση για U-Boats στα λιμάνια της Νότιας Αφρικής, θα είχε καταστήσει δυνατή την πλήρη εξάλειψη των αγγλοαμερικανικών πολεμικών μεταφορών προς και από τον Ινδικό Ωκεανό - κυρίως προς Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία -, καθώς και το ότι θα δημιουργούταν αρνητικές επιπτώσεις για τις Βρετανικές προμήθειες στη Σομαλία και στο Σουδάν. Επίσης η Νότια Αφρική  ήταν μεγάλος παραγωγός χρωμίου, του μετάλλου που είναι απαραίτητο για την κατασκευή κινητήρων αεριωθούμενων αεροσκαφών, καθώς και διέθετε μεγάλα αποθέματα χαλκού, χρυσού και χάλυβα.

Ο Leibrandt, χρησιμοποιώντας την κωδική ονομασία “Walter Kempf”, απέπλευσε από το Paimpol της Βρετάνης, στις 2 Απριλίου 1941, με μια  επιταγμένη  θαλαμηγό αγγλικής κατασκευής, την “Kyloe”. Διοικητής ήταν ο Christian Nissen ο οποίος σε 67 ημέρες έφερε τον Robey στη Νότια Αφρική. Η “Kyloe” έφτασε στο Mitchell's Bay, στις εκβολές του ποταμού Groen, 150 μίλια βόρεια του Κέιπ Τάουν στις 10 Ιουνίου το 1941. Ο Nissen με το γιοτ του, μετά από 110 ημέρες αδιάκοπου ταξιδιού και 14.000 μίλια πλεύσης, έφτασε με ασφάλεια στο λιμάνι της Villa Cisneros στο ισπανικό Μαρόκο. Αρχικά το σημείο απόβασης θα έπρεπε να ήταν ένα άλλο, ο κόλπος του Lambert και ο Leibbrandt  θα έπρεπε να έχει φέρει μαζί του έναν ασυρματιστή, τον Γερμανό υπαξιωματικό Dorner. 

Φαίνεται ότι ήταν ο ίδιος ο Robey που αποφάσισε να αλλάξει σημείο και να βγει μόνος στη στεριά  - μάλλον για λόγους ασφάλειας -  με μια σωσίβια λέμβο που ανατράπηκε τελικά και τον ανάγκασε να κολυμπήσει μέχρι την ακτή, καταφέρνοντας να σώσει πολύ λίγο από τον εξοπλισμό του. Αφού έκρυψε τη βάρκα, ξεκίνησε το ταξίδι με τα πόδια χωρίς φαγητό και νερό. Βοηθούμενος από κάποιους Αfrikaaner και αφού ήλθε πρώτα σε επαφή με κάποιους συντρόφους του, σχημάτισε μαζί τους την ομάδα “Nasional Sosialistiese Rebelle”, η οποία διεξήγαγε μια βίαιη αντιαγγλική εκστρατεία και πραγματοποίησε πολυάριθμες επιθέσεις και δολιοφθορές στην πολεμική προσπάθεια της Νότιας Αφρικής που λειτουργούσε υπέρ των Αγγλοαμερικανών.

Η ομάδα του Leibrandt είχε επίσης επαφές με τους “Ossewabrandwag”, (μια εθνικιστική ομάδα) και δεν αποκλείεται ορισμένες από τις δραστηριότητες του Robey να αφορούσαν και μέλη τους, αλλά ο αρχηγός των “Ossewabrandwag”, ο Johannes Van Rensburg, κατά τη συνάντηση που είχε μαζί του, έδειξε αδιάφορος για τις προτάσεις συνεργασίας. Μετά τον πόλεμο κυκλοφόρησε επίμονα η φήμη ότι ο van Rensburg ήταν στην «λίστα πληρωμών» του Smuts. Ο Leibrandt είχε επίσης επαφές, στους λίγους μήνες δραστηριότητας, με τους “Afrikaaner Broederbond”. 

Ο Leibrandt συνέχισε να αναζητά υποστήριξη κερδίζοντας υποστηρικτές για τον σκοπό του με τους φλογερούς του λόγους αλλά και διεξάγοντας μια ενεργή πολιτική εκστρατεία, κυρίως στο Transvaal και το Oranje Vrystaat. Μέλη της ομάδας του εκπαιδεύτηκαν σε δολιοφθορές, χρήση εκρηκτικών ενώ σχεδίαζαν και πραγματοποιούσαν επιθέσεις σε αποθήκες όπλων και τράπεζες. Οι περισσότεροι από αυτούς προέρχονταν από τους “Stormjaers” των O.B. Ο Robey είχε μια αρχική αντιπαράθεση με την αστυνομία, αλλά κατάφερε να διαφύγει τη σύλληψη. Αμέσως μετά προσφέρθηκε ένα μπόνους 1000 rand για τη σύλληψη του, νεκρός ή ζωντανός.

Ο Leibrandt συνελήφθη τελικά κοντά στην κατοικία του Smuts, έξω από την Πρετόρια με ένα τουφέκι ελεύθερου σκοπευτή στις 21 Δεκεμβρίου 1941. Εκτός από αυτόν, η αστυνομία συνέλαβε και αρκετούς “Stormjaers”. Η  εφημερίδα “Rand Daily Mail” κυκλοφόρησε έναν ολοσέλιδο με τίτλο: “Η ομάδα Leibrandt καταστράφηκε”. Η δίκη με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας εναντίον του Leibrandt ξεκίνησε στις 16 Νοεμβρίου 1942 στην Πρετόρια. Κατά τη διάρκεια όλων των ακροάσεων, ο Robey αρνήθηκε να καταθέσει και ισχυρίστηκε ότι ενήργησε "για τον Λαό και τον Führer" και κατά την πρώτη του είσοδο στην αίθουσα του δικαστηρίου χαιρέτησε με το δεξί χέρι ψηλά. 

Η δίκη ολοκληρώθηκε με τη θανατική ποινή, την οποία ο Leibrandt αποδέχτηκε λέγοντας ξεκάθαρα και δυνατά «Χαιρετίζω τον θάνατο». Το περιοδικό “Time” της 22ας Μαρτίου 1943, αναφέρει την απάντηση που έδωσε ο Robey στον δικαστή, όταν διαβάστηκε η ποινή και ο τελευταίος τον ρώτησε αν είχε κάτι να πει: “Ζήτω ο Αδόλφος Χίτλερ, ζήτω η εθνικοσοσιαλιστική Νότια Αφρική. Περίμενα ότι θα πεθάνω αν επέστρεφα και δεν φοβάμαι ότι θα συμβεί αυτό, στο διάολο με το έλεος σας”. Η ποινή μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη από τον Πρόεδρο Jan Smuts, λόγω του θαυμασμού που έτρεφε για τον πατέρα του Leibrandt, έναν «γενναίο πολεμιστή των Μπόερς» των μεγάλων πολέμων με τους Άγγλους.

Μετά τη νίκη του Εθνικού Κόμματος στις εκλογές του Μαΐου 1948, ένα κόμμα που είχε αντιταχθεί σθεναρά στην είσοδο της Νότιας Αφρικής στον πόλεμο στο πλευρό των Συμμάχων, ο Robey και όλοι οι άλλοι πολιτικοί κρατούμενοι αμνηστευτήκαν και στη συνέχεια αφέθηκαν ελεύθεροι. Μόλις απελευθερώθηκε, ο Robey παντρεύτηκε το 1949 την  Eda Botha, ένα δεκαοχτάχρονο κορίτσι. Απέκτησαν πέντε παιδιά: τον Hermann, τον Remer, τον Izan, τον Rayna και τον Meyder Johannes. Αργότερα και  έχοντας πουλήσει το αγρόκτημα του στο Honeydew, μετακόμισε στο Springbok, Namaqualand όπου ξεκίνησε μια νέα επιχείρηση. Το 1949 επέστρεψε επίσης στο παλιό του πάθος, την πυγμαχία και παρά την ηλικία του - 36 ετών πλέον - κέρδισε δύο αγώνες. Αλλά παρέμεινε επίσης και πολιτικά ενεργός. 

Λίγο μετά την απελευθέρωση του ανακοίνωσε την πρόθεση του να δημιουργήσει ένα “αντικομμουνιστικό μέτωπο” για να υποστηρίξει την εθνικιστική κυβέρνηση του Daniel François Malan, αλλά δεν υπήρχαν ακόμη οι κατάλληλες πολιτικές συνθήκες και πιέστηκε να εγκαταλείψει το έργο αυτό, κάτι που έκανε «για να αποφύγει την αμηχανία της εθνικιστικής κυβέρνησης". Χρόνια αργότερα, με τον Hendrik Verwoerd πρωθυπουργό και τον B.J. Ο Vorster – πρώην Stormjaers – υπουργό Δικαιοσύνης, ο Robey επανέφερε το σχέδιο του και ο ίδιος ο Vorster δήλωσε επίσημα ότι στον «αγώνα του ενάντια στον κομμουνισμό, θα δεχόταν βοήθεια από όπου κι αν ερχόταν». 

Το 1962 ίδρυσε το “Anti-Kommunistiese Beskermingsfront” και τύπωσε μια σειρά από φυλλάδια με τίτλο “Ontwaak Suid-Afrika”. Το 1961 δημοσίευσε μια αυτοβιογραφία με τίτλο “Geen Genade”, η οποία αργότερα ανατυπώθηκε πάλι. Πέθανε την 1η Αυγούστου 1966. Το 1983 ο συγγραφέας Hans Strydom έγραψε ένα βιβλίο για αυτόν, με τίτλο "For Volk and Führer", το οποίο αργότερα μετατράπηκε σε τηλεοπτική ταινία, "The Fourth Reich".