Ο «αναρχοφασισμός»: από τον Berto Ricci στους NAR, η μεγάλη ιστορία ενός αιρετικού φλερτ.

Δημοσιεύτηκε από τον Μiro Renzaglia την 29^η Ιουλίου 2011 στο εβδομαδιαίο Gli Altri και μεταφράστηκε στα ελληνικά από τον Ρήγα

link: «Αναρχοφασισμός»: Μια επισκόπηση της «Δεξιάς Αναρχικής» Σκέψης

Το 1932, έτος Χ της φασιστικής εποχής, ένας γνωστός και περήφανος Φλωρεντίνος αναρχικός, ο Ρίτσι Αλμπέρτο γνωστός ως ‘’Μπέρτο’’, συγγραφέας, ποιητής, δημοσιογράφος διαφόρων λογοτεχνικών εντύπων, υπέβαλε αίτηση στην τοπική ομοσπονδία για ένταξη στο PNF (σ.μ. το εθνικό φασιστικό κόμμα). Σύμφωνα με την πρακτική, του αναρωτήθηκε: "Γιατί δεν γράφτηκα νωρίτερα;". Σε αυτό, στη στιγμή απάντησε με ειλικρίνεια: "Επειδή ήμουν αντίθετων ιδεών". Όπως το θέλει η γραφειοκρατία, το αίτημα έφτασε στο γραφείο του τοπικού ομοσπονδιακού, γραμματέα του Alessandro Pavolini, ο οποίος αντιτάχθηκε με ένα αποφασιστικό «Όχι» στο αίτημα. Λόγος άρνησης το κείμενο: «Έχει επιδείξει αναρχικές ιδέες στο παρελθόν». Για την τελική απάντηση, ωστόσο, ο φάκελος πέρασε στα Ρωμαϊκά γραφεία του εθνικού γραμματέα του κόμματος εκείνη τη στιγμή: ο Arturo Marpicati ο οποίος, έχοντας διαβάσει τα έγγραφα, ενέκρινε την εγγραφή προσθέτοντας τον λόγο στην εμπιστευτική απόρριψη στο κάτω μέρος: «Μήπως και εμείς οι φασίστες δεν ήμασταν αναρχικοί;»

Θεωρώντας ότι είναι χρήσιμο στην ανίχνευση του προφίλ, όσο και αν είναι επιλεκτικό, ενός αναρχοφασιστικού πρωτοτύπου, θα ήταν βολικό να ακολουθήσουμε, για μια στιγμή, την βιοδιανοητική πορεία του Berto Ricci. Ας ξεκινήσουμε από το τέλος. Ο Ρίτσι πέθανε, πυροβολημένος από ένα Spitfire, στις 2 Φεβρουαρίου 1941 στον αφρικανικό πόλεμο, όπου θέλησε να πάει ως εθελοντής, ξεπερνώντας τις συνήθεις γραφειοκρατικές αντιρρήσεις. "Αντίθετων ιδεών," ήταν πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την ένταξη του στο Φασιστικό κόμμα. Αντίθετος με τα πάντα από μια αιρετική, ετερόδοξη κλίση και από πνεύμα αντιλογίας, ήταν πιστός μόνο στην πολύ αποκλειστικά δική του ιδέα του Φασισμού που βλάστησε σε αυτόν, γύρω στο 1927, από Στιρνερική, Σορελιανή και Νιτσεϊκή σπορά. Χρειάστηκαν πέντε χρόνια για να πείσει τον εαυτό του για τη μοίρα του και άλλα δύο για να πάρει την κομματική κάρτα. Αλλά αυτό που ήταν στο DNA του τελικά αναδύθηκε.

Το παιχνίδι με το οποίο παθιάζονταν ήταν να αφήνει σπινθήρες να ξεφεύγουν από τη βίαιη αντιπαραβολή ιδεών σε μια ελεύθερη αντίφαση. Αναρχικός και αντιεθνικιστής, αλλά υπέρ της αυτοκρατορίας: "που θα επιτύχει την Μοναρχία του Δάντη και το Συμβούλιο του Μαντσίνι". Αντικαπιταλιστής αλλά για την εξέλιξη του προλεταριάτου σε ιδιοκτήτες, για μια πολιτική παράδοση αλλά «εμπλουτισμένη με λαϊκό Χριστιανισμό, ουσιαστικά και ισχυρά ειδωλολατρική». Ρεαλιστής, σε αντίθεση με τον ιδεαλισμό του Gentile, μα και ουτοπιστής. Αντικομμουνιστής, αλλά "η Αντί-Ρώμη δεν είναι στη Μόσχα, είναι στο Σικάγο: την πρωτεύουσα του χοίρου" γιατί "η κομμουνιστική επανάσταση έκανε καλό στον εαυτό της". Φασιστής της αριστεράς αλλά όχι εχθρικός προς τα δεξιά, γιατί "ο εχθρός νούμερο ένα ήταν και παραμένει το κέντρο, δηλαδή η βολεμένη μετριότητα. Το κέντρο είναι συμβιβασμός, εμείς είμαστε η ταυτόχρονη επιβεβαίωση των άκρων, στο σύνολο τους ".

Σιγά το πράγμα, ίσως ειπωθεί: η ιστορία ενός κάπως υπερβολικού συγγραφέα δεν μπορεί να ακυρώσει μια ενοποιημένη αντιθετική προκατάληψη αυτών των δύο πόλων. Ακόμα περισσότερο αν σκεφτούμε πού καταλήγουν τελικά οι δύο δρόμοι: στο «κανένα κράτος», στην αναρχία και στο «ηθικό κράτος», τον φασισμό. Ωστόσο, αυτό συντομεύεται αν εξετάσουμε τα πράγματα από μια οντολογική άποψη: και τα δύο «σχολεία» κηρύττουν την άμεση ανάληψη ευθύνης για την ατομική δράση και την υπεροχή της δράσης έναντι της θεωρίας. Και ακριβώς εδώ είναι το βραχυκύκλωμα που καίει τις αποστάσεις και παράγει αυτό το φλερτ που θα επιτρέψει στον Ricci και σε άλλους αναρχικούς να φορούν το Μαύρο Πουκάμισο και να γίνουν δράστες της Φασιστικής επανάστασης.

Θα αναφέρω μόνο μερικές από τις πιο περίφημες περιπτώσεις. Συνέβη στον καλλιτέχνη και ποιητή Lorenzo Viani, έναν αναρχικό στην συντροφιά του Errico Malatesta, ο οποίος άρχισε να σχεδιάζει μια κοινωνική δημοκρατία της Apuania και συνέχισε την πολιτική του πορεία ως "Squadrista". Συνέβη στον Leandro Arpinati, ο οποίος, προτού πέσει στην δυσμένεια του Μουσολίνι, ήταν σημαντικό στέλεχος του καθεστώτος. Ο Giovanni Papini αποκαλούσε τον εαυτό του αναρχικό, και γνωρίζουμε την περαιτέρω πορεία του. Ο Marcello Gallian ήταν επίσης αυτός που, ακόμα με το μαύρο μαντήλι της αναρχίας στο λαιμό του, ήταν μεταξύ των Φασιστών της πρώτης ώρας στην Piazza San Sepolcro στο Μιλάνο, λεγεωνάριος της επιχείρησης Rijeka και, τρία χρόνια αργότερα, ένας από εκείνους που βάδισαν προς την Ρώμη,  παραμένοντας πάντα, ωστόσο, ένας «καταραμένος» ανατρεπτικός. Ήταν όλοι τόσο τυφλοί που δεν είδαν τις διαφορές και τόσο ηλίθιοι που δεν πρόσεξαν την αντίφαση;

Ο ίδιος ο Marcello Gallian, ο οποίος όταν τον ρώτησαν τους λόγους της «μεταστροφής» του απάντησε: «Δεν είμαι κατάλληλος για μεταστροφές. Δημιούργησα έναν Χριστό για τον εαυτό μου, δημιούργησα έναν Μουσολίνι για μένα, δημιούργησα έναν επαναστατικό κόσμο για τον εαυτό μου, σύμφωνα με τις απαραίτητες και αιρετικές μου θέσεις». Δεν σας φαίνεται ότι αντηχεί τα λόγια εκείνου του άλλου σφαιρικού αναρχοφασίστα του αναγνωρισμένου πατέρα του αναρχικού tout court; Ο Max Stirner ο οποίος στο Der Einzige und sein Eigentum (ο μοναδικός και το δικό του), που δημοσιεύτηκε στη Λειψία το 1844, δήλωσε: «Η δύναμη μου είναι δική μου, τη δύναμη μου, μου τη δίνει ότι είναι δικό μου. Εγώ ο ίδιος είμαι η δύναμή μου … και για αυτό είμαι ότι είναι δικό μου ».

Ο Stirner ανήκει σε αυτή τη γενιά των φιλοσόφων που έχουν μπει στην ιστορία της σκέψης ότι έχουν γράψει ένα και μόνο ένα βιβλίο. Ένα βιβλίο, ωστόσο, με το οποίο κλήθηκαν να αναμετρηθούν, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, αναγνωρίζοντας ή όχι το χρέος της προέλευσης, τα πιο σκεπτόμενα κεφάλια όλων μεταξύ του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα και του 20ου από τον Søren Kierkegaard έως τον Friedrich Nietzsche στους καταστασιακούς. Ο Stirner σκιαγράφησε έναν άνθρωπο που παραιτείται από αυτά τα δεκανίκια που είναι τα «ισμοί». Αν ο άνθρωπος έπρεπε να βασίσει το νόημα της ύπαρξης του σε «ισμούς», είναι ο ίδιος: ένα «εγώ» που ισχυρίζεται ότι είναι στην πραγματικότητα ο μοναδικός. Το οποίο, για παράδειγμα, απασχόλησε βαθιά τους Μαρξ - Ένγκελς (βλ. Γερμανική ιδεολογία) στην αντίκρουση ενός δικού τους μηνύματος: «Ο Stirner είναι ένας άθλιος» ... To οποίο, ωστόσο, δεν είχε το αποτέλεσμα να εξαλείψει τη γοητεία της έκκλησης του (Στίρνερ) σε γενιές αναρχο-κομμουνιστών, αναρχο-σοσιαλιστών, αναρχο-ελευθεριακών και ακόμη και εκείνων που δεν ήταν ποτέ αναρχικοί.

Όπως και ο Μουσολίνι Μπενίτο, ο οποίος, ίσως λόγω του εκπαιδευτικού χρέους του προς την νεολαία, δεν εμπόδισε, ως Duce, την δημοσίευση και κυκλοφορία στην Ιταλία του Stirnerian opus. Και δεν ήταν ο μόνος. Ακόμη και συγγραφείς των οποίων η πνευματική αριστεία είναι αδύνατο να αγνοηθεί, και μερικές φορές κακώς θεωρούνται στην αντίπερα όχθη, τον αποτίμησαν θετικά. Όπως ο Carl Schmitt που δεν σταμάτησε ποτέ, όλη του την ζωή, την προσωπική του σώμα με σώμα μάχη με τη σκέψη του "ο Max, ο μόνος που με επισκέπτεται στο κελί μου" (το κελί ήταν αυτό της φυλακής στην οποία ήταν ακόμα φυλακισμένος 1947 "για την προετοιμασία ενός επιθετικού πολέμου"). Όπως ο Ernst Jünger, ο οποίος, στο Der Waldgang (ο αντάρτης) και στο Eumewil (Heliopolis), εντοπίζει το προφίλ του άναρχου, του οποίου είναι προφανής η καταγωγή του Μοναδικού. Ή όπως ο Julius Evola της φιλοσοφικής περιόδου της Θεωρίας και της Φαινομενολογίας του απόλυτου ατόμου, όπου εντοπίζει την ταυτότητα της αυτοκρατορίας: ο άνθρωπος αρκεί για τον εαυτό του. Δεν σας εκπλήσσει το γεγονός ότι οι «δεξιοί» στοχαστές καλωσορίζουν τον Stirner και ο υπερστοχαστής της αριστεράς, ο Καρλ Μαρξ, τον μισεί;

Πριν από λίγο καιρό, στο διαδικτυακό περιοδικό που διαχειρίζομαι: il Fondo, έκανα ένα τεστ. Περνώντας το για δική μου διανοητική επινόηση, δημοσίευσα το «Μανιφέστο της ελευθερίας, της κοινωνίας και της επανάστασης!». Στο κείμενο, εκτός από τον τίτλο, δεν υπήρχε ούτε μια λέξη μου: ήταν όλα τα αποσπάσματα, χωρίς καμία διόρθωση, από τα έργα του Μιχαήλ Μπακούνιν, προφανώς όχι μεταξύ των πιο γνωστών. Το il Fondo  - το λέω αυτό για όσους δεν το ξέρουν - κανονικά ταξινομείται από τον εξωτερικό παρατηρητή ως ένα φύλλο της ριζοσπαστικής «δεξιάς» (στην πραγματικότητα, δημιουργήθηκε για να διαλύσει τις κατηγορίες δεξιά και αριστερά, και κυρίως της ριζοσπαστικής δεξιάς). Ξεκίνησε μια συζήτηση για το «Μανιφέστο», στο οποίο κανείς δεν εξέφρασε ουσιαστική κριτική για το συνολικό περιεχόμενο της πρότασης. Το πολύ να υπήρχαν κάποιες επιφυλάξεις για αυτό ή για εκείνο το απόσπασμα, κυρίως με προθέσεις μιας περαιτέρω μελέτης. Μέχρι που αποκάλυψα την "προβοκάτσια". Σε αυτό το σημείο, προστέθηκε το σχόλιο ενός συμμετέχοντα στο φόρουμ, ο οποίος κατέληξε στο συμπέρασμα: "Δεν το βρίσκω πρόβλημα. Πάντα ήμουν λίγο αναρχικός, ίσως ακόμη και υποσυνείδητα".

Είναι σαφές ότι το τεστ μου δεν έχει επιστημονική αξιοπιστία: ισχύει μόνο ως κατά προσέγγιση δείκτης μιας συγκεκριμένης "ατμόσφαιρας". Αλλά αν κάνω τώρα κάτι άλλο, ρωτώντας: ποια οργάνωση θα υπέγραφε την κατ' εξοχήν ρήση του Μαξ Στίρνερ, "Έχω θέσει τον σκοπό μου στο Τίποτα": οι Ερυθρές Ταξιαρχίες, με τον ιστορικό τους φιναλισμό ή οι Ένοπλοι Επαναστατικοί Πυρήνες*, με την αυθόρμητη μηδενιστική τους δράση, ποιο αποτέλεσμα πιστεύετε ότι θα έβγαινε; 

* link: Μελανοχίτωνες Αντάρτες Πόλεων: Ένοπλοι Επαναστατικοί Πυρήνες (Nuclei Armati Rivoluzionari)