Τάσος Μάρκου.

ΦΥΛΑΓΟΝΤΑΣ ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ

Το παλικάρι από το Παραλίμνι, με τον αριθμό 1419 στον κατάλογο των αγνοουμένων .

Ο άνθρωπος με την πολύπλευρη προσωπικότητα και τις σπάνιες αρετές. Ο έφορος ποδοσφαίρου του ΑΠΟΕΛ και μέλος του διοικητικού συμβουλίου του σωματείου. Ο στρατιωτικός με τη λεβέντικη κορμοστασιά και την ατόφια ψυχή, τη γεμάτη από Ελλάδα και ΑΠΟΕΛ. Τριαντατρία -κιόλας- χρόνια πριν, τον καυτό Αύγουστο του 1974, τα ίχνη τού Τάσου Μάρκου χάθηκαν στις αιματοβαμμένες βουνοκορφές του Πενταδακτύλου, καθώς ο αγνοούμενος σήμερα υποστράτηγος όρθωσε το ανάστημα και παρέμεινε προδομένος, σαν άλλος Λεωνίδας, υπερασπιστής μιας προδομένης πατρίδας, που ο ίδιος τόσο λάτρεψε...


«… Δεν τ’ άντεξα , δρασκέλισα το πέλαγος κι επήγα μακριά στο Τρόοδος , εκοίταξ’ από ’κει τη Σταυρωμένη γη,“τα κατεχόμενα” και βροντοφώναξαμε δυνατή στεντόρεια φωνή


Μάρκου Αναστάσιος , Μάρκου Αναστάσιος…


«Προσκλητήριο 20-2-2000», Κωνσταντίνου Πάτσαλου

Από μικρός, ο Τάσος Μάρκου διακρινόταν για την τόλμη και το θάρρος του. Το 1954, έφηβος ακόμα, μαθητής στο Ελληνικό Γυμνάσιο Αμμοχώστου, οραματίζεται να υπηρετήσει την πατρίδα ως στρατιώτης και να φοιτήσει στη Σχολή των Ευελπίδων. Μετά την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. και ενώ οι αποικιακές δυνάμεις τον αναζητούσαν για τη δράση του στην Ε.Ο.Κ.Α., κατόρθωσε να διαφύγει στην Αθήνα και να πραγματοποιήσει το όνειρο του και να καταταγεί στην Σχολή των Ευελπίδων.

Προτού αποφοιτήσει ακούει το κάλεσμα της αγωνιζόμενης ιδιαίτερης πατρίδας του και επανέρχεται στην Κύπρο το 1958, σε ώρες δύσκολες για τον απελευθερωτικό αγώνα, για να υπηρετήσει ως επικεφαλής του συμπλέγματος Κυθραίας και πάλιν ως διαλεχτός ανάμεσα στους διαλεχτούς. Θυσίασε τη διασφαλισμένη σταδιοδρομία του αξιωματικού του ελληνικού στρατού, αποποιήθηκε το διορισμό και, κρυφά και παράνομα, ήλθε στην Κύπρο το 1958, ως εθελοντής στον υπέροχο εκείνο αγώνα της ΕΟΚΑ.Ο σεμνός και γενναίος αγωνιστής, που το 1960, όταν του ζήτησαν να εκθέσει τη δράση του στον αγώνα του 55-59, αρκέστηκε να πει:"Ό,τι έκανα, ήταν μια υποχρέωσή μου προς την πατρίδα.Επομένως, δεν έχω οτιδήποτε να πω για τον εαυτό μου".


Μετά την ανεξαρτησία, ως λοχαγός του Κυπριακού Στρατού, συνόδευσε τη νεοσύστατη Κυπριακή Δημοκρατία στα πρώτα βήματά της και την υπερασπίσθηκε, με σθένος και αυταπάρνηση, στην ταραγμένη περίοδο της τουρκανταρσίας.Τα Χριστούγεννα του 1963 βρίσκουν τη νεοσύστατη Κυπριακή Δημοκρατία βυθισμένη στο χάος και τον Τάσο Μάρκου, αξιωματικό στον κυπριακό στρατό, από τους πρώτους στο καθήκον.

Ενδεικτικό του χαρακτήρα του είναι το απόσπασμα από το ημερολόγιο τής αδελφής του, Ελένης:


«Το μόνο που τον άκουσα να λέει είναι το εξής: Ποτέ δεν κακοποίησα Τούρκο. Εγώ είμαι στρατιώτης, όχι δολοφόνος. Πάντα φερόμουν ευγενικά στους αιχμαλώτους. Τους κερνούσα λεμονάδα και τους πρόσφερνα τσιγάρο...».


Μέσα στις δραματικές στιγμές της Τουρκανταρσίας, το 1963, αναδείχτηκε άξιος στρατιώτης, μοναδικός ηγέτης ανθρώπων και τολμηρός πολεμιστής που εθελοντικά ανέλαβε και έφερε σε πέρας τις πιο ριψοκίνδυνες αποστολές.Ως ταγματάρχης αργότερα, θα αναλώσει κάθε δύναμη της ψυχής του και κάθε απόθεμα της μεγάλης καρδιάς του για να ανακόψει, στην πρώτη γραμμή του πυρός, με μια δράκα πολεμιστών, την προέλαση του τουρκικού Αττίλα.Υπό χαώδεις συνθήκες και με μηδαμινή υποστήριξη σε έμψυχο υλικό και οπλισμό, ο Μάρκου αναλαμβάνει τη συγκρότηση της αμυντικής γραμμής από τη Μια Μηλιά μέχρι τον Κουτσοβέντη. Μια αποστολή δύσκολη και καταδικασμένη σε αποτυχία, που ο ίδιος αποδέχθηκε αδιαμαρτύρητα. Σαν σύγχρονος Λεωνίδας, δεν λιποψύχησε ούτε στιγμή, τιμώντας στο έπακρο την ένδοξη στολή του Έλληνα αξιωματικού.

Μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου γύρου της τουρκικής εισβολής, ο Ταγματάρχης Τάσος Μάρκου κατάφερε να επισκεφθεί την οικογένειά του για τελευταία φορά και να φιλήσει τα δύο παιδιά του. Τον Πάρη και την Άντρη. Απ’ αυτό το τελευταίο συναπάντημα, μια σκηνή παραμένει ανεξίτηλη στη μνήμη του επτάχρονου τότε Πάρη. Ο Τάσος Μάρκου, ο ήρωας πατέρας του, άκουγε ειδήσεις από τον «Μπαϊράκ». Σε κάποια στιγμή τόσα ήταν τα νεύρα του, που άρπαξε το ραδιόφωνο και το πέταξε με δύναμη, κάνοντας το «χίλια κομμάτια». Φαινόταν πολύ εκνευρισμένος…Τις λίγες μέρες που προηγήθηκαν της έναρξης του δευτέρου γύρου της εισβολής, ο Ταγματάρχης Τάσος Μάρκου έδωσε τον δικό του αγώνα προετοιμασίας της άμυνας της Πατρίδας.


Η μοίρα τον έταξε στις Θερμοπύλες της Μιας Μηλιάς, με σχετικά πολύ μικρό αριθμό αντρών, για να υλοποιήσει το σχέδιο άμυνας που είχε υπόψη του.Προέβλεπε, λοιπόν, ο ικανότατος πολέμαρχος της Εθνικής Φρουράς ότι, η επέλαση των αρμάτων των Τούρκων προς τα ενδότερα της Μεσαορίας, της Αμμοχώστου και βόρεια της Λευκωσίας θα γινόταν από την περιοχή Μιας Μηλιάς, διότι το έδαφος προσφερόταν για την επιθετική κίνηση των αρμάτων. Επομένως, σύμφωνα με τα σχέδιά του, επιβαλλόταν η συγκρότηση ισχυρής αμυντικής γραμμής στην περιοχή της Μιας Μηλιάς, για αναχαίτιση των τουρκικών αρμάτων, η οποία μόνο με αντιαρματικά όπλα μπορούσε να επιτευχθεί.

Οι εκτιμήσεις του Τάσου Μάρκου ήταν σωστές αλλά, δυστυχώς, παρά την προσωπική του μεγάλη προσπάθεια, ποτέ δεν έφθασαν στο 305 Τάγμα Πεζικού, τα αντιαρματικά όπλα που είχε ζητήσει.


Χαράματα Τετάρτης, 14 Αυγούστου 1974. Η περιοχή της Μιας Μηλιάς μετατράπηκε σε λίγα λεπτά σε πραγματική κόλαση. Άρχιζε η δεύτερη φάση της εισβολής του Αττίλα και η προέλαση των Τούρκων προς την Αμμόχωστο. Όταν στις 14 Αυγούστου 1974 οι ίλες των τουρκικών αρμάτων εμφανίστηκαν, δεν αρκούσε μόνο ο ηρωϊσμός του γενναίου στρατηλάτη και των μερικών δεκάδων παλληκαριών του, για να σταματήσουν τον Αττίλα. Η γραμμή άμυνας έσπασε γρήγορα, αλλά το μόνο που δεν προέβλεψαν οι Τούρκοι και η Ιστορία, ήταν η γενναιότητα του σπουδαίου άντρα, που γέννησε η Πατρίδα μας η Κύπρος.«Μόνο πάνω από τα πτώματά μας θα περάσει ο εχθρός.


Ο Τάσος Μάρκου δεν πρόκειται να οπισθοχωρήσει. Εδώ θα μείνει», ήταν η οργισμένη απάντηση τού ατρόμητου ταγματάρχη προς τους επιτελάρχες του ΓΕΕΦ, που τον καλούσαν να υποχωρήσει στην τελευταία τους τηλεφωνική επικοινωνία. Το πρωινό της ίδιας μέρας παύουν πλέον να υπάρχουν στοιχεία από αυτόπτες μάρτυρες για την τύχη τού γενναίου αξιωματικού.


Στις 14 Αυγούστου 1974, ο Τάσος Μάρκου είχε γράψει ιστορία και έμελλε να αποτελεί για το μέλλον, σύμβολο και θρύλο ηρωϊκής αντίστασης και άρνησης υποταγής και υποχώρησης στον εχθρό. Για τις τελευταίες στιγμές που τον είδαν άλλοι συμπολεμιστές του, γράφτηκαν πολλά, με πολυτιμότερο κείμενο, το βιβλίο του κ. Πάνου Μυρτιώτη. Ένα είναι το σίγουρο για τις τελευταίες εκείνες στιγμές. Ο Ταγματάρχης Τάσος Μάρκου δεν υποχώρησε από τις γραμμές αντίστασης των μαχητών του. Και όταν η έκβαση της μάχης επιβεβαίωσε με τραγικό τρόπο τα υπέρ των Τούρκων προγνωστικά, ο Ταγματάρχης Μάρκου τράβηξε για ένα νέο μέτωπο, αυτό που του υπαγόρευσε η καρδιά και συνείδησή του.Προς βορρά, προς Πενταδάκτυλο, προς τα χωριά της Κυθρέας, προς Κερύνεια.


Προς βορρά και όπου τον έβγαζε η μοίρα και η ιστορία. Την ώρα που το μέτωπο της Μιας Μηλιάς χανόταν μέσα στις φλόγες και την κόλαση πυρός.Την ώρα που η λογική σκέψη στρεφόταν προς την υποχώρηση, αυτού η καρδιά πρόσταζε προέλαση προς βορρά. Και από κείνες τις στιγμές και μετά, ο Τάσος έγινε θρύλος, έγινε ιστορία και παράδοση σαν το Διγενή Ακρίτα.Είπαν πως τον είδαν αργότερα, μέχρι και βδομάδες μετά, στα σκλαβωμένα χωριά της περιοχής Κυθρέας. Κανείς δεν ξέρει επακριβώς τι απέγινε.


Στην ιστοσελίδα των αγνοουμένων, γράφει ως μέρα εξαφάνισης του Τάσου Μάρκου, τις 14 Αυγούστου 1974. Το μόνο εξακριβωμένο στοιχείο για τον ήρωα, είναι πως δεν υποχώρησε και τράβηξε μόνος προς βορρά, όπου βρισκόταν ο εχθρός… Ήταν μόλις 38 χρονών...Δεν ήταν ο Τάσος Μάρκου ένας στρατιώτης του γραφείου η των μετόπισθεν. Ο φυσικός χώρος του ήταν το πεδίο της μάχης, της αέναης κίνησης, της ασίγαστης δράσης. Ασφυχτιούσε στον κλειστό χώρο κι αναζητούσε πάντα τον ανοιχτό ορίζοντα του αγώνα, για να μπορεί να αναπνέει τον καθαρό αέρα της ελευθερίας και να βρίσκει η ψυχή του την ηρεμία της δημιουργικής ανησυχίας και την ανάταση στα ύψη.

Για τον Τάσο Μάρκου, η δειλία, η υποχώρηση, η λιποταξία, η εγκατάλειψη θέσης ήταν καταστάσεις άγνωστες και αναξιοπρεπείς. Κωνσταντίνος Πάτσαλος (αντιστράτηγος ε.α.):


«Ήταν συμμαθητής μου στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Άτομο αθλητικό, ψηλό, με άριστη σωματική διάπλαση. Διακρινόταν για το ήθος του και ήταν άνθρωπος με λεπτά αισθήματα, καλόκαρδος και καλός φίλος, αγαπητός από όλους τους συμμαθητές του. Με μια λέξη, ήταν ΛΕΒΕΝΤΟΠΑΙΔΟ. Ανά πάσα στιγμή, ήταν έτοιμος να θυσιάσει τον εαυτό του για το φίλο και την πατρίδα, πάντοτε μπροστάρης στους αγώνες της Κύπρου για λευτεριά. Ως στρατιωτικός, ήταν ευθύς, θαρραλέος και τολμηρός, με υψηλό αίσθημα ευθύνης. Γενικά, διακρινόταν για τα ψυχικά και σωματικά του χαρίσματα και τις αρετές του. Είμαι υπερήφανος που υπήρξα συμμαθητής του».


Παναγιώτης Αθανασιάδης (υποστράτηγος ε.α.): «Δεν βρίσκω λόγια για να τον περιγράψω. Ήταν ακέραιος χαρακτήρας, καταρτισμένος αξιωματικός, αυστηρός, αλλά υπεράνω όλων ήταν άνθρωπος. Ως φίλος υπήρξε εξαίρετος, που έδινε το παν για τους φίλους και συναδέλφους του. Το μεγαλείο της ψυχής του φαίνεται καθαρά και από τον τρόπο που επέλεξε να παραμείνει ως το τέλος επί των όπλων, ώστε να μη σπάσει η αμυντική γραμμή».

Πάρις Mάρκου: «Θυμάμαι έναν πατέρα...»Η αγάπη και το χρέος προς την πατρίδα, του στέρησαν την πατρική παρουσία, στην πιο τρυφερή του ηλικία. Ο ίδιος, όμως, θεωρούσε υποχρέωση να ακολουθήσει τα επαγγελματικά βήματα του αγνοούμενου πατέρα, παρά τις ενστάσεις της τραγικής συζύγου και μάνας. Όπως εξομολογείται ο 36χρονος σήμερα μόνιμος αξιωματικός της Εθνικής Φρουράς, Πάρις Μάρκου, «μεγάλωσα, βλέποντας τη στολή του πατέρα στο σπίτι, με τις ίδιες ιδέες, σκέψεις και ιδανικά... Δεν θα μπορούσε να ήταν διαφορετική η επιλογή μου».


Αναφερόμενος στο δράμα που εξακολουθεί να βιώνει η οικογένειά του τα τελευταία 30 χρόνια, ο Πάρις Μάρκου επισήμανε χαρακτηριστικά: «Πρόκειται για εικόνες που έχεις μέσα σου, τις οποίες κάποιος δεν μπορεί να καταλάβει αν δεν βιώσει. Ο πόνος είναι μεγάλος… Ταυτόχρονα, νιώθουμε και περηφάνια, γιατί αυτός ο άνθρωπος έδωσε όλες του τις δυνάμεις για τον τόπο, αφήνοντας ακριβή κληρονομιά στους υπόλοιπους. Για μας είναι τιμητικό που φέρουμε αυτό το όνομα».Όσο έζησε τον πατέρα του, ο Πάρις θυμάται ότι δεν ήταν αυστηρός ούτε με τον ίδιο ούτε με τη μεγαλύτερη αδελφή του, Άντρη. Τονίζει, όμως, ότι υπήρχε κάποια τάξη στο σπίτι. «Πάντα με το χαμόγελό του, σπάνια μάς χαλούσε χατίρια, αλλά όλα γίνονταν με μέτρο», προσθέτει.Για την ανατροφή τους στα δύσκολα χρόνια που ακολούθησαν τα γεγονότα του 1974, ο Πάρις δεν ξεχνά τον καταλυτικό ρόλο της μητέρας του, Μαίρης:


«Της οφείλουμε πάρα πολλά, στάθηκε δίπλα μας σαν μάνα και πατέρας μαζί. Συμπαράσταση είχαμε και από όλη την οικογένεια, που ήταν στο πλευρό μας συνέχεια. Τότε συνειδητοποίησα πόσο δεμένη οικογένεια ήταν…»Στις 28 περασμένου Νοεμβρίου, η Μαρία Τάσου Μάρκου έφυγε πρόωρα από τη ζωή, χωρίς να μάθει τι απέγινε ο ήρωας σύζυγός της. Σύμφωνα με τον Ταγματάρχη Πάρη Τάσου Μάρκου, κάθε Δεκαπενταύγουστο, μέχρι πέρσι, μαζεύονταν στο σπίτι της μητέρας του, για να πάνε εκκλησία και να περάσουν την υπόλοιπη μέρα μαζί.Γιατί, κάθε Δεκαπενταύγουστο, η Μαρία Τάσου Μάρκου, ήταν στεναχωρημένη…


Η πατρίδα τίμησε τον Τάσο Μάρκου, απονέμοντας σ’ αυτόν το βαθμό του υποστράτηγου και δίνοντας το όνομά του στο μεγαλύτερο σήμερα στρατόπεδο της Εθνικής Φρουράς.Τυπικός στην εκτέλεση των καθηκόντων του, που πάντα τα εκτελούσε στο ακέραιο, κάποιος μπορεί να πεί, ακόμα και με σκληρότητα προς τον ίδιο τον εαυτό του. Ταυτόχρονα, ανεπιτήδευτος, προσιτός και ανθρώπινος προς τους κατώτερους και τους στρατιώτες του που τον λάτρευαν σαν αποφασιστικό ηγέτη αλλά και σταθερό συμπαραστάτη στα προσωπικά τους προβλήματα.Με έργα και με λόγια αποδείχτηκε συνεπής στη αρχή και στον κανόνα ζωής που ο ίδιος, με αρετή και εθελούσια επιλογή, διάλεξε ως κανόνα της ζωής του και έτσι αγωνίστηκε και έζησε.

Την ώρα που διάλεγε να μείνει και να πολεμήσει στην αμυντική γραμμή της Μιας Μηλιάς για την πατρική γη και να μη φύγει, ενεργούσε απόλυτα σύμφωνα με τον κανόνα ζωής που ο ίδιος είχε τάξει και συμπύκνωσε στη στιγμή της απόφασης του όλη την ιστορία και όλο το μεγαλείο του Ελληνισμού.Ο ήρωας Τάσος Μάρκου, και όλοι όσοι έδωσαν τη ζωή τους για να υπερασπίσουν την Κύπρο από του Τούρκους, δεν υπολόγισαν τίποτα μπροστά στο υπέρτατο ιδανικό της θυσίας για την πατρίδα. Έμειναν στις θέσεις τους «τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι». Διάλεξαν ένα ηρωικό θάνατο στο πεδίο της μάχης παρά έναν άτιμο και επαίσχυντο συμβιβασμό με τον προελαύνοντα εχθρό.Αυτόν, τον ίδιο συμβιβασμό, προτείνουν σήμερα οι «σώφρονες» πολιτικοί.


Επιμένουν προκλητικά να εμμένουν σε μια λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας που θα αφήνει ες αεί τους Τούρκους στα Ελληνικά χώματα της Κύπρου και θα ριζώνει την παρουσία τους, δίνοντας νομική υπόσταση στο πολιτειακό έκτρωμα του ψευδοκράτους. Εμμένουν πεισματικά σε μια λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας που θα διαγράψει με μια μονοκοντυλιά το αίμα του Τάσου Μάρκου και των υπολοίπων υπερασπιστών της Κύπρου το 1974. Αφού βεβαίως στην νέα κατάσταση που θα προκύψει, θα είναι «πολιτικά σώφρον και ωφέλιμο» να μην διεγείρουμε τα μίση και τα πάθη μεταξύ των δύο «συνιστώντων κρατών» τιμώντας τους τρελούς αυτούς που τόλμησαν να αντισταθούν στην «ειρηνευτική επιχείρηση της Τουρκίας» το 1974.

Πιστοί όμως εμείς στα ιδανικά των ηρωικώς πεσόντων, θα ανατρέψουμε τα ανθελληνικά σχέδια όσων οραματίζονται μια ομοσπονδία με τον κατακτητή. Θα αντισταθούμε μέχρι τέλους σ΄ αυτούς που έβαλαν στόχο να ξεπουλήσουν άρον άρον την μισή μας πατρίδα στους εισβολείς με την Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία. Δεν δεχόμαστε λύσεις ανάγκης. Οι ήρωες που τιμούμε ουδέποτε υπέκυψαν στην ανάγκη και δεν έκαναν υποχωρήσεις στις αρχές, τους ούτε μπροστά στον ίδιο τον θάνατο. Ο Τάσος Μάρκου όταν τον κάλεσαν να υποχωρήσει όχι μόνο δεν το έπραξε, αλλά όταν είδε ότι η μάχη είχε κριθεί υπέρ των εισβολέων, κινήθηκε βορειότερα, μέσα στις γραμμές του βάρβαρου ασιάτη, για ν΄ ανοίξει μόνος του νέο μέτωπο. Έτσι κι εμείς.


Έχουμε θέσει πρώτο και αμετάκλητο στόχος την Απελευθέρωση της Ελληνικής μας πατρίδας. Κι όσο κι αν μας πιέζουν να απεμπολήσουμε αυτόν μας τον στόχο, εμείς θα κινούμαστε βορειότερα, προς το συρματόπλεγμα. Μέχρι την Άγια εκείνη μέρα που δεν θα υπάρχει πια. Μέχρι που θα μπορούμε πραγματικά ελεύθεροι να καταθέσουμε ένα στεφάνι στο χώμα που πότισαν με το αίμα τους οι υπερασπιστές των Θερμοπυλών της Κύπρου.


Πηγή:

www.apoellas.com