του Σκάμανδρου
Οι Αρβανίτες είναι πληθυσμιακή ομάδα της Ελλάδος που ανήκουν
στην ίδια φυλετική ομοεθνία με τους Έλληνες, κοινή ριζά οι μακρινοί Πελασγοί. Πάντα
στο πέρασμα της μακραίωνης ιστορίας μας είχαμε συνέχεις καθόδους Αρβανιτών από
την περιοχή της Ιλλυρίας -σημερινής Αλβανίας- από την εποχή του Βασιλείου Βουλγαροκτόνου με
την γνωστότερη ιστορικά να λαμβάνει μέρος τον 14ο αιώνα (να σημειωθεί πως
γινόταν συνήθως με βασιλικά διατάγματα). Το αίμα αυτό πάντα ερχόταν να δώσει ανάσα
στον ήδη ύπαρχων Ελληνικό πληθυσμό και λόγω της φυλετικής συγγενείας πάντα «έδενε»
αμέσως και μεγαλουργούσε ειδικά σε περιόδους οπού ο τόπος ήταν αραιοκατοικημένος
λόγω πόλεμων αρρώστιες κ.α. Το πολεμικό γεμάτο λεβεντιά αίμα τους ήταν μια «μπαταρία»,
ένα εμβόλιο για να δώσει ανάσα στον ευλογημένο αυτό τόπο και πραγματικά να
σώσει πολλές φόρες με τις κοινότητες του την παράδοση μας.
Παρά την σκόπιμη
παρασιώπηση ή ακόμη πολλές φόρες λόγω της απλής λαϊκής αδιαφορίας - αν και υπήρχε από πολλούς λογίους που
δασκάλευαν την χώρα μια ιδιαίτερη μαύρη προπαγάνδα ή διάφορα τραγελαφικά
όπως η κατάρα του «Κόσμα του Αιτωλού» για όσους
μιλούν την αρβανίτικη - μεταεπαναστατικά
η αρβανίτικη σφραγίδα υπάρχει ακόμη, και
θα υπάρχει για να τονίζει και να συνδέει την ιστορία του Ελληνισμού, αρχαίου
και νέου. Παντού σε κάθε άκρη της χωράς μας έχει περάσει το αρβανίτικο γένος
έως τις πόλεις, όπου και στις μέρες μας
επιβιώνουν τα αρβανίτικα στις παλαιότερες γενεές. Για παράδειγμα στα νησιά του Αργοσαρωνικού,
Πελοπόννησο, Θράκη, Στερεά Ελλάδα και πολλά άλλες περιοχές.
Ήθη και έθιμα στον λαϊκό πολιτισμό μας όπως ο δωρικός τρόπος ζωής
που ήταν ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους, η άποψη και αντίληψη για την μουσική τους (τσάμικα,
καγκέλια, μοιρολόγια) που μπορεί να σε γαληνέψει και από τη μια στιγμή στην άλλη
να ξυπνήσει μέσα σου εικόνες μάχης και λεβεντιάς
έως τα σκληρά χαρακτηριστικά στο βλέμμα τους με το στρατιωτικό κούρεμα τους που
χρησιμοποιείτο από την ομηρική περίοδο, οι λεγόμενοι «όπισθεν κομμωόντες» και η εμβληματική φουστανέλα «το πιο όμορφο ντύσιμο
στον κόσμο» συμφωνά με τους έμπειρους σε θέματα αισθητικής Φρανσουά Πουκεβίλ
και Λόρδο Βύρωνα. Ευτυχώς κάποια έθιμα και αντιλήψεις έχουν σωθεί από τα παραπάνω
έστω και σε πολύ μικρό βαθμό, παρόλο που
ο λαός μας σήμερα επιλέγει τα «λαϊκά» τραγούδια όπου η ψυχική κατάπτωση είναι
το κυρίαρχο συναίσθημα και ρυθμοί που θυμίζουν πρωινό χασμουρητό.
Οι παραδόσεις και τα σημάδια είναι πολλά: από τις βασικές δομές της κοινωνίας (φάρες)
έως τα φυλαχτά του Μεγάλου Αλέξανδρου που φέρνουν τύχη στον πολεμιστή. Το πολεμικό
ήθος και η κληρονομιά του Σκετέρμπεη. Η φάρα των Αρβανιτών - όπως η φάρα των Μποτσαραίων
των Τζαβελαίων κ.α. - είναι η κοινωνική δομή και οργάνωση της κοινωνίας.Ένας κλειστός κύκλος αίματος που τους βοήθησε
να μείνουν καθαροί και αλώβητοι στο χρόνο, πάντα όμως υπήρχε έντονο το χαρακτηριστικό
του συμφέροντος της κάθε μιας φάρας οπού σε συνδυασμό με την ξεροκεφαλιά πολλών
έφερνε συγκρούσεις μεταξύ τους με τις γνώστες βεντέτες που περνούσαν από γενιά
σε γενιά... αέναες Ελληνικές συνήθειες που υπήρχαν πάντα για να ταλαιπωρούν τον λαό
μας, άλλες φορές όμως για να του δίνουν πείσμα και ιερό χρέος να σηκώνεται όρθιος
και να πολεμάει και στο τέλος να επιβιώνει. Όχι όμως και η γλώσσα του που είναι τόσο
πλούσια ιστορικά ακόμη και για την υπόλοιπη Ινδοευρωπαϊκή ομογλωσσία και που στις μέρες μας δύσκολα και σε λίγα χωριά πια
θα συναντήσεις.
Η Ελληνική υπερίσχυσε της Αρβανίτικης και την εξαφάνισε αφήνοντας
λίγες γενιές και μεγαλύτερους σε ηλικία σήμερα να την θυμούνται έστω αμυδρά, σε διαφορά
όμως χωριά της χωράς μας από ανατολικά και δυτικά των Αθηνών, στην Βοιωτία, περισσότερο
στην Εύβοια και σε αρκετές περιοχές στους περισσότερους νόμους της χωράς. Το κεφάλαιο
της Αρβανίτικης είναι τόσο μεγάλο που θα ασχοληθούμε σε άλλο άρθρο, ενδεικτικά αναφέρω
το μεγάλο έργο του Ιάκωβου Θωμοπούλου «Τα Πελασγικά», ολόκληρη την βιβλιογραφία
του αείμνηστου Αριστείδη Κόλλια, και από ξένους συγγραφείς τον Johann Georg von Hann με
το Griechische und albanesische Märchen καθώς και αναφορές
από την εγκυκλοπαίδεια του Γερμανού Franz Bopp.
Ειδική μνεία κατέχουν οι Αρβανίτες για την συμβολή τους στην
εθνεγερσία του 1821 χωρίς βεβαία να παραλείψουμε να πούμε ότι και πιο πριν υπήρχαν
Αρβανίτες που αναστάτωναν την Οθωμανική αυτοκρατορία (Καντακουζηνός). Πάντα οι αρβανίτες
πιστοί στην πολεμική τους παράδοση και γνώση. Οι πατέρες του γένους μας έδωσαν μεγάλο
φόρο αίματος για να αναγεννηθεί η Ελλάδα. Οι Κατσαντώνης, Ανδρούτσος, Λαλλαίοι,
Κανάρης, Καραϊσκάκης, Μιαούλης, Μπουμπουλίνα, Κουντουριώτης είναι μόνο λίγα από
τα ονόματα από όσους πρωτοστάτησαν και τους οφείλουμε την ανεξαρτησία, ακόμη και ο Κολοκοτρώνης
που πολλοί αμφισβητούν το αν είναι αρβανίτης από πολλούς αποκαλείται με το παρατσούκλι
«Μπίθγκουρας», μέχρι και τον Αλή Πάσα που τον έχουμε μάθει σαν έναν «τουρκαλβανό»
που πολέμησε τους Σουλιώτες (σχολικά βιβλία), και όντως ήταν καταραμένη αυτή
τους η διαμάχη για την ιστορία.
Πουθενά όμως δεν μάθαμε για την συνεννόηση που είχαν
αργότερα μεταξύ τους και ότι ο Αλή Πασάς σκοτώθηκε πολεμώντας υπέρ ενός ανεξάρτητου
Ελληνικού έθνους την ίδια στιγμή που ήταν φοβέρα πλούσιος και εγκατέλειπε μια βασιλική
ζωή χάρη σε αυτό που είχε οραματιστεί χρονιά πριν, ένα ελεύθερο Ελληνικό κράτος
οπού θα ομιλούνται τα Ελληνικά τα Αρβανίτικα και οι θρησκείες δεν θα διχάζουν τον λαό. Να σημειώσουμε ότι πολλοί Αρβανίτες ήταν μουσουλμάνοι αφήνοντας
όμως δεύτερη τη θρησκεία μπροστά στη πίστη προς τη φυλή τους. Ηρωικές μάχες με Αρβανίτες
να πολεμούν ακόμη και με τα δεκάχρονα παιδία τους που γνώριζαν από άρματα (βλέπε
Σούλι) και με τις γυναίκες τους δίπλα. Σήμα κατατεθέν η τόλμη για την υπεράσπιση
της κοινότητας τους και η γνώση στον πόλεμο, οι Αρβανίτες βάλανε την σφραγίδα τους
σε πολλές μάχες και έξω από τα Βαλκάνια από αρχές της επέκτασης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας
όπως με τους μισθοφόρους στρατιώτες Estradioti όπως τους ονόμασαν
οι Βενετσιάνοι. Ένας από αυτούς ο Μερκούρης Μπούας ο απόγονος του Πύρρου. Ξακουστοί
μισθοφόροι για την εποχή τους.
Αυτή η παράδοση θα περάσει στους κλεφτές και στους
αρματολούς με τις γνώστες συνέπειες μέχρι να φύγουν οι Τούρκοι από τον ιερό αυτό
τόπο. Η ιστορία δυστυχώς θα επαναληφτεί στα μεταεπαναστατικα χρονιά με τον ίδιο
απεχθές τρόπο, κάποιοι λόγιοι και κοτζαμπάσηδες θα παραμερίσουν τους επαναστάτες
και ή θα τους δικάσουν ή θα τους αφήσουν μακριά από αξιώματα για πολιτικούς η
και θρησκευτικούς λόγους. Με τη σειρά τους το αγνό αυτό και αριστοκρατικό κομμάτι
της φυλής μας που έδωσε το περισσότερο αίμα και είναι υπεύθυνο για την ελευθερία
μας και την αναγέννηση μας, θα περάσει στην αφάνεια η κάποιοι από αυτούς ξανά
στην κλεφτουριά για να επιβιώσουν αναγκαστικά
αυτοί και η οικογένεια τους, περνώντας σε πιο σύγχρονα είδη παρανομίας.
Πολλές φόρες
έξαλλου σε αυτό το τόπο δεν κυβέρνησαν οι άριστοι αλλά οι καιροσκόποι και οι μεγάλες
δυνάμεις για όσους γνωρίζουν και κρατούν ακόμη την αξιοπρέπεια τους και δεν ξεχνούν
να τιμούν ένα κομμάτι της φυλής, αυτή την «δρακογενιά», που σε τέτοιες διαβρωμένες
εποχές που δεν υπάρχει καμιά αισθητική συνεχίζει
να μεγαλουργεί και να μας δείχνει ποιότητα και ατόφιο Ελληνισμό όπως ο συνθέτης
Νίκος Σκαλκώτας, η ηθοποιός Έλλη Λαμπέτη και πολλοί άλλοι.
Γιατί η θρησκεία μας
είναι το ΑΙΜΑ ΚΑΙ Η ΨΥΧΗ ΤΩΝ ΠΡΟΓΟΝΩΝ!
Κιο γκλιούχα Αρμπeρίστe
ίστe γκλιούχ τρμeρίστε
Ε φλιτ ναυάρχοϊ Μιαούλη
Μπότσαρη εδε γκιθ Σούλι.
Μετάφραση:
Αυτή η γλώσσα η Αρβανίτικη
είναι γλώσσα παλικαρίσια.
Τη μιλούσε ο Ναύαρχος Μιαούλης,
ο Μπότσαρης κι όλο το Σούλι.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία :
-Αριστείδης Κόλλιας:
αρβανίτες και η καταγωγή των Ελλήνων
-Αδαμάντινος Παναγιώτης: χρονογραφία της Ηπείρου
-Κώστας Μπίρης: Αρβανίτες οι Δωριείς του νεότερου Ελληνισμού
-Τίτος Γιοχάλας: Η Αρβανιτιά στον Μοριά
-Απάντα Αγγελή Λιάπη
-Βάσω Ψιμούλη: Σούλι και Σουλιώτες
-Άρθρα από τα περιοδικά: Άρβανον, Νουμάς, Μπέσα
-Αποσπάσματα από τα έργα των ιστορικών:
Τρικούπη, Χαλκοκονδύλη, Καρολίδη και Φωτιάδη.
Τρικούπη, Χαλκοκονδύλη, Καρολίδη και Φωτιάδη.