του Ian Black
Οι απαρχές
Κάπου στη δεκαετία του ‘80 ανιχνεύονται οι απαρχές της μουσικής σκηνής του Black Metal. Το μουσικό αυτό ρεύμα αποτέλεσε αρχικά έναν σκοτεινό και ιδιότυπο συνδυασμό Thrash και Death Metal ήχων. Συγκροτήματα που κατέστησαν σημεία αναφοράς αυτής της νέας σκηνής ήταν οι Venom, οι Celtic Frost, οι Bathory και οι Tormentor. Τα γενικά γνωρίσματα των απαρχών της Black Metal σκηνής θα μπορούσαμε να πούμε ότι ήταν ο ακραίος ήχος, που διέθετε όμως στην χαοτική του δομή κάποιες υπόρρητες μελωδίες (πράγμα που διαφοροποιούσε καίρια την μαυρομεταλλική σκηνή από κείνες του Thrαsh και του Death Metal), η σκοτεινή αισθητική και η θεματολογία που είχε να κάνει με αποκρυφιστικά, μυθολογικά και «evil» ζητήματα. Ένα δεύτερο μαυρομεταλλικό ρεύμα ξεκίνησε στις αρχές του ‘90 κυρίως στη Νορβηγία και εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη και την Βόρεια Αμερική πολύ γρήγορα. Μέσα σε αυτό το χρονικό πλαίσιο, το Black Metal συγκεκριμενοποιήθηκε, αποκρυσταλλώθηκε και αναδείχθηκε οριστικά ως συλλογικό ξεχωριστό ρεύμα της heavy metal σκηνής.
Το Black Metal κυνηγήθηκε, πολλές φορές βίαια κοινωνικά,
λόγω των πράξεων που συνδέθηκαν με αυτό αλλά και της ιδεολογίας που πρεσβεύει.
Η ακραία εμφάνιση με τα βαμμένα πρόσωπα που θυμίζουν τους πολεμιστές του Odin και τα εξεζητημένα ρούχα που υιοθέτησαν
οι εκφραστές αυτής της σκηνής σοκάρισαν κυριολεκτικά τις αστικές κοινωνίες των
αρχών της δεκαετίας του ’90. Αλλά και η τάση των πρώιμων blacksters να
υιοθετούν ένα αντιχριστιανικό προφίλ, (το Black Metal χαρακτηρίστηκε και ως
«Satanic Metal», ένας λάθος κατά τη γνώμη μου χαρακτηρισμός), και να προκρίνουν αντιχριστιανικές και
«μισανθρωπικές» απόψεις όξυναν τα πνεύματα ακόμη περισσότερο. Η κατάσταση
χειροτέρευσε στην Βόρεια Ευρώπη όταν οπαδοί και μουσικοί αυτού του ρεύματος
άρχισαν να εκδηλώνουν την αντίθεση τους στην κατεστημένη εξουσία πυρπολώντας ιστορικές εκκλησίες ως τα σύμβολα της θρησκείας που επιβλήθηκε με σφαγές αλλά κυρίως όταν ήρθαν στην επιφάνεια τα πρώτα κρούσματα φόνων που
συνδέονταν με την «μισανθρωπική» κουλτούρα που πρόκρινε αυτό το μουσικό ρεύμα.
Το παράδοξο ήταν πως, σε αντίθεση με άλλα ρεύματα της
ευρωπαϊκής μουσικής, το Black Metal ευδοκίμησε (για τα δικά του βέβαια
δεδομένα) και στην χώρα μας. Συγκροτήματα όπως οι Rotting Christ, οι
Necromantia, οι Kawir και πολλοί άλλοι κέρδισαν την γρήγορα την εκτίμηση των
ακροατών της Heavy Metal μουσικής. Η διονυσιακή παράδοση του αρχαίου ελληνικού
πολιτισμού μπολιάστηκε μέσα από τις σκοτεινές ανταύγειες της φαντασίας των
metal μουσικών αρμονικά με την ελληνική Black Metal σκηνή. Από το δεύτερο μισό
της δεκαετίας του ’90 η πανευρωπαϊκή σκηνή του Βlack Metal άρχισε να
εγκαταλείπει το παλιό στυλ της και πολλές μπάντες ωρίμασαν πνευματικά και,
απορρίπτοντας την εβραϊκή μυθολογία του σατανισμού, ακολούθησαν την ατραπό που
προδρομικά είχαν διαγράψει οι Bathory στρεφόμενες προς τον ευρωπαϊκό παγανισμό
και την μελέτη των αρχαίων παραδόσεων.
Έκτοτε το Black διαμορφώθηκε σε νέες βάσεις, απέκτησε περισσότερες epic metal αποχρώσεις και από τους κόλπους του ξεπήδησαν νέες τάσεις και προέκυψαν καινούργια υπο-ρεύματα. Από συγκροτήματα τύπου Bal Sagoth με ύφος θεατρικό και θεματολογία απόλυτα επικά μέχρι star bands όπως Cradle Of Filth που μέσω μιας γοτθικής αισθητικής μετέτρεψαν τους εαυτούς τους σε «Motley Crue του ακραίου ήχου», αλλά και με την εμφάνιση νέων ρευμάτων όπως το Pagan Metal -ακόμη και το Neofolk- δεν θα ήταν άτοπο αν σήμερα υποθέταμε πως το Black Metal έγινε η μουσική μήτρα πολλών τάσεων.
Έκτοτε το Black διαμορφώθηκε σε νέες βάσεις, απέκτησε περισσότερες epic metal αποχρώσεις και από τους κόλπους του ξεπήδησαν νέες τάσεις και προέκυψαν καινούργια υπο-ρεύματα. Από συγκροτήματα τύπου Bal Sagoth με ύφος θεατρικό και θεματολογία απόλυτα επικά μέχρι star bands όπως Cradle Of Filth που μέσω μιας γοτθικής αισθητικής μετέτρεψαν τους εαυτούς τους σε «Motley Crue του ακραίου ήχου», αλλά και με την εμφάνιση νέων ρευμάτων όπως το Pagan Metal -ακόμη και το Neofolk- δεν θα ήταν άτοπο αν σήμερα υποθέταμε πως το Black Metal έγινε η μουσική μήτρα πολλών τάσεων.
Η Ιδεολογία
Το Black Metal έχει την τύχη να είναι από τα λίγα μουσικά
είδη που συνδέονται με κάποια ιδεολογία και ηθική. Το Black Metal στρέφεται
ανοιχτά ενάντια στον μοντερνισμό και τις σύγχρονες κοινωνίες και αποτελεί μια
αντίδραση ενάντια στην παγκοσμιοποίηση και τα συναισθηματικά κενά που έχει
δημιουργήσει ο σύγχρονος πολιτισμός. Διατηρεί την πρωτογενή αντικαταναλωτική
κουλτούρα της rock σκηνής, ξεσπά σε μισανθρωπισμό σύμφωνα με την Νιτσεϊκή σκέψη
και αρνείται ολοκληρωτικά τα αστικά ιδεώδη. Αποτελεί σύμφωνα με πολλούς ένα
ψυχικό σπάραγμα που κατατίθεται μέσω μιας χαοτικής ηχητικής επέλασης, ως
έκφραση δημιουργικού μηδενισμού, σε έναν έρημο από πνευματικότητα αστικό κόσμο.
Αλλά στις πιο πολλές περιπτώσεις ο μηδενισμός αποτελεί απλώς την ιδεολογική του
αφετηρία.
Στις επικές του εκφάνσεις το Black Metal έχει συνδεθεί με τον Ρομαντισμό λόγω της θεματολογίας που εμφανίζει παραδοσιοκρατικές τάσεις και την λατρεία προς τον αρχαίο κόσμο και την ένθεη φύση. Φύση, Μύθος, Σύμβολο και Φαντασία, όλα τα γνωρίσματα του Ρομαντισμού σύμφωνα με την τυπολογία του Rene Wellek, είναι παρόντα στην μαυρομεταλλική θεματολογία και αισθητική. Κι ακόμη, η καλλιτεχνική σύνδεση με την ιερότητα του εθνικού παρελθόντος, της ιστορίας και της μυθολογίας, όπως αναδύθηκαν από τους Ρομαντικούς του 18ου και του 19ου αιώνα, επιστρέφει στις μουσικές και αισθητικές ατραπούς πολλών συγκροτημάτων του ακραίου μουσικά αυτού ρεύματος.
Στις επικές του εκφάνσεις το Black Metal έχει συνδεθεί με τον Ρομαντισμό λόγω της θεματολογίας που εμφανίζει παραδοσιοκρατικές τάσεις και την λατρεία προς τον αρχαίο κόσμο και την ένθεη φύση. Φύση, Μύθος, Σύμβολο και Φαντασία, όλα τα γνωρίσματα του Ρομαντισμού σύμφωνα με την τυπολογία του Rene Wellek, είναι παρόντα στην μαυρομεταλλική θεματολογία και αισθητική. Κι ακόμη, η καλλιτεχνική σύνδεση με την ιερότητα του εθνικού παρελθόντος, της ιστορίας και της μυθολογίας, όπως αναδύθηκαν από τους Ρομαντικούς του 18ου και του 19ου αιώνα, επιστρέφει στις μουσικές και αισθητικές ατραπούς πολλών συγκροτημάτων του ακραίου μουσικά αυτού ρεύματος.
Ο Εθνικοσοσιαλισμός στο Black Metal
Το Εθνικοσοσιαλιστικό Black Metal (NSBM) είναι ένα υποείδος
του Black Metal που ξεκίνησε στα μισά του 1990 από καλλιτέχνες που ήθελαν να
φέρουν στην θεματολογία της Black Metal το Εθνικοσοσιαλιστικό ιδεώδες
προωθώντας ιδέες όπως ο λευκός εθνικισμός και ο εθνοπαγανισμός. Πολύ αναλυτές
θεωρούν το NSBM ως την φυσική εξέλιξη και συνέχεια του Black Metal, όπως
θεωρούν τον εθνικισμό ως αυτονόητο πολιτικό απότοκο του Ρομαντισμού. Το NSBM
βρήκε μεγάλη ανταπόκριση σε χώρες με ισχυρή προχριστιανική παράδοση όπως η
Σκανδιναβία, η Γερμανία αλλά και η Ελλάδα αλλά και σε χώρες του πρώην
ανατολικού μπλοκ ξεπηδώντας σαν αντίδραση στην ιδεολογία του κομμουνισμού αλλά
και του καπιταλισμού (ο οποίος αναδύθηκε αδυσώπητος απ’ ευθείας μετά την πτώση
της Σοβιετικής Ένωσης).
Το Black Metal και το NSBM στην Ελλάδα
Άλλες σημαντικές μπάντες της ελληνικής σκηνής εκτός εκείνων
που ανέφερα στο πρώτο κεφάλαιο υπήρξαν οι Naer Mataron, οι Ravencult, οι Thou
Art Lord, οι Astarte, οι Nightfall, οι Acherontas, οι Aherusia, οι Daemonia
Nymphe, οι Varathron, οι Septic Flesh κ.α. Η θεματολογία των μπαντών αφορούν
συνήθως αρχαίες προσευχές, τον αρχαίο κόσμο, τον πόλεμο, τον αντιχριστιανισμό.
Κάπου στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ‘90 είχαμε την πρώτη εμφάνιση και του
NSBM στην Ελλάδα με μπάντες όπως οι Bannerwar, Stutthof, The Shadow Order, Wolfnacht,
Darkthule, Legion of Doom, Der Stürmer, ΝΟΣΤΟΙ, Hagalaz, Gauntlet’s Sword,
ΠΑΤΡΙΣ, Wodulf.