Berto Ricci, ο αναρχοφασιστής που κατάφερε να ξεπεράσει την αριστερά και την δεξιά

 

Του Antonio Pannullo το οποίο δημοσιεύτηκε στο Secolo d’ Italia στις 2 Φεβρουαρίου 2017 και μεταφράστηκε στα ελληνικά από τον Ρήγα.

«Ο φασισμός είναι η εθνική αίρεση του σοσιαλισμού και η κοινωνική αίρεση του εθνικισμού. Από αυτές τις δύο αιρέσεις γεννιέται μια πίστη. Μοναδική. Από τις αιρέσεις, από θέσεις που αμφισβητούν η μία την άλλη, από τις αντιθέσεις που αντιπαρατίθενται, γεννιέται η πρόκληση της σύνθεσης. Μια νέα ορθοδοξία: η σωστή πίστη, ο σωστός δρόμος, ο σωστός τρόπος, η σωστή ζωή. Ο Berto Ricci μας το έδωσε αυτό. Η ζωή ως πολιτοφυλακή».

Ο Berto Ricci (1905-1941) από την Φλωρεντία, όπως και ο Alessandro Pavolini, ο τελευταίος του είχε αρνηθεί την κάρτα του Φασιστικού Κόμματος το 1932, όταν έμαθε για τις προηγούμενες αναρχικές του συμπάθειες. Αλλά στη Ρώμη, όπου έφτασε η αίτηση του Ricci, κάποιος που γνώριζε ολόκληρη την ιστορία και είχε τη δύναμη να αποφασίσει, του την έδωσε, την κάρτα γράφοντας: «Μήπως δεν ήμασταν κι όλοι εμείς αναρχικοί;».

Ο Ricci είχε συμπάθειες με τον Φασισμό από το 1927, αλλά του χρειάστηκαν πέντε χρόνια προβληματισμού προτού κάνει ένα βήμα που το θεωρούσε οριστικό. Και ήταν, δεν άλλαξε ποτέ ξανά πλευρά. Αποφοίτησε από σπουδές Μαθηματικών στην Πίζα και σε όλη του τη ζωή ήταν καθηγητής στα σχολεία, ακόμα και όταν συνεργάστηκε με διάφορα πολιτιστικά και πολιτικά περιοδικά και ίδρυσε εφημερίδες. 

Του άρεσε η επανάσταση του Mussolini, αλλά είναι λάθος να τον αποκαλέσουμε ως «αριστερό φασίστα», επειδή ο Ricci δεν συνέθεσε τον φασισμό με την δεξιά και την αριστερά: μοιραζόταν τον φασισμό - καθεστώς σε αυτό της αυτοκρατορίας, υποστηρίζοντας ότι όταν θα ρίζωνε θα έπρεπε να αναδείξει την κοινωνική ψυχή του, όπως συνέβη αργότερα. 

Μετά την αποφοίτησή του, ο Ricci συνεργάστηκε με το Il Selvaggio του Maccari και άλλα περιοδικά της Φλωρεντίας όπως το Bargello, το φύλλο εντολών μάχης της Φασιστικής ομοσπονδίας και με την Revolution, το όργανο των μαθητών του Guf, των Φασιστικών πανεπιστημιακών ομάδων. Αντι-ακαδημαϊκός, ποιητής, λαϊκιστής, ο Ricci δεν άρεσε στον Giovanni Gentile, βρήκε υποστήριξη από τον Julius Evola, τον οποίο συνάντησε, κι αυτός επίσης συμμετείχε στην αντι-ιδεαλιστική φιλοσοφική μάχη. 

Το 1931 ίδρυσε την L' Universale μαζί με μια δεκαπενταμελή ομάδα διανοουμένων, στην οποία συνεργάζονται δημοσιογράφοι του διαμετρήματος των Indro Montanelli και Romano Bilenchi. Άρεσε στον Mussolini, ο οποίος του ζήτησε να συνεργαστεί με την Il Popolo d'Italia. Το 1936 έκλεισε την L' Universale και έφυγε εθελοντικά για τον πόλεμο στην Αιθιοπία γράφοντας: «δεν υπάρχει πλέον ώρα για το τυπογραφείο».

Το 1940 συμμετείχε στο συνέδριο για την Φασιστική Μυστική Σχολή των Nicolò Giani και Guido Pallotta , επιμένοντας στο θέμα της κοινωνικής ενότητας και της κοινωνικοποίησης στις επιχειρήσεις. Ο Ricci δεν ήταν μόνο ένας από τους πιο πρωτότυπους Φασιστές στοχαστές, αλλά πιθανότατα ήταν όλου του εικοστού αιώνα: θεωρούσε την εκκλησία, τον καπιταλισμό, τον εθνικισμό παρακμή, έννοιες που εκφράστηκαν επίσης στο μοναδικό δοκίμιο που μας άφησε, ο Ιταλός συγγραφέας και αναδημοσίευσε ο εκδότης Ciarrapico το 1984 και προλόγιζε ο ίδιος ο Montanelli. 

Κρίνει θετικά την εθνικοσοσιαλιστική Γερμανία, αλλά ήταν απολύτως αρνητικός στον βιολογικό ντετερμινισμό. Αδιάφθορος, και φτωχός: το δείπνο του γάμου του ήταν διάσημο, όταν πρόσφερε επτά καπουτσίνο στον ίδιο αριθμό επισκεπτών, έζησε σαν Σπαρτιάτης, σε ένα δωμάτιο με σιδερένιο κρεβάτι και ένα τραπέζι γεμάτο βιβλία. 

Κατά το ξέσπασμα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου έφυγε εθελοντικά και στάλθηκε στη Λιβύη ως υπολοχαγός των Μελανοχιτώνων, στην Κυρηναϊκή, όπου στις 2 Φεβρουαρίου 1941 ένα αγγλικό Spitfire τον πυροβόλησε και τον σκότωσε. Είναι θαμμένος στο Ιερό των Υπερπόντιων Πεσόντων στο Μπάρι. 

Μετά τον πόλεμο, με μια ντροπιαστική αλλά όχι ασυνήθιστη απόφαση στην damnatio memoriae  που ο αντιφασισμός κήρυξε χωρίς επιτυχία, ο δήμος της Φλωρεντίας ακύρωσε τον δρόμο που του ήταν αφιερωμένος για τα πολιτιστικά του επιτεύγματα. Όπως είπε κάποτε στον Montanelli: «Σκεφτείτε ότι αν ακολουθήσετε έναν δρόμο θα πρέπει να τον πάτε μέχρι το τέλος». 

Όπως έκανε ο και ίδιος, ο οποίος - ο Mussolini ήταν ακόμη ζωντανός - δεν χαρίστηκε σε καμία κριτική για τις πιο τραγικές πτυχές του Φασισμού ή εκείνων που τον στήριζαν από συμφέρον. Ο Berto Ricci δεν περίμενε τον Mussolini να κρεμαστεί στην πλατεία Loreto για να τον επικρίνει, όπως έκαναν πολλοί Φασίστες διανοούμενοι.