Τεν Τεν, η αλήθεια πίσω από ένα σκίτσο ...

του Κωνσταντίνου Μποβιάτσου

Πολλά έχουμε διαβάσει και άλλα τόσα έχουμε ακούσει από τους δημοκράτες κουλτουριάρηδες για την τέχνη γενικά. Και επιμελώς κρύβουν πάντα πολλές αλήθειες για την αληθινή καταγωγή ή τους λόγους δημιουργίας διαφόρων ειδών τέχνης. Και αυτό γίνεται διότι κάποια αριστουργήματα είτε μουσικά είτε συγγραφικά είτε άλλα γενικά, δεν είναι “πολιτικά ορθά”, με λίγα λόγια δεν ακολουθούν το σύστημα.

Ένα από τα θύματα αυτά είναι και ο Herge ο δημιουργός του Τεν Τεν. Και για την ακρίβεια το θύμα είναι το ίδιο το σκίτσο του. Η τεράστια επιτυχία του παγκοσμίως δεν θα μπορούσε να επιτρέψει στο καθεστώς να γνωρίζει ο κόσμος την πραγματική καταγωγή του Τεν Τεν και για ποιους λόγους ο Herge τον δημιούργησε.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Ο George Remi, κατά τον κόσμο Herge, γεννήθηκε στις Βρυξέλλες από πατέρα Βαλλώνο και μητέρα Φλαμανδή. Είχε μέσα του το ταλέντο του σκίτσου απλά δεν είχε την δυνατότητα να το κάνει επάγγελμα. Νέος, δούλευε περιστασιακά σε διάφορα περιοδικά αλλά με σχεδόν μηδενική επιτυχία. «Όλα τα οφείλω σε έναν ηγούμενο, τον ηγούμενο Norbert Wallez», λέει μετά από χρόνια ο Herge. Ο συγκεκριμένος ηγούμενος ήταν και ιδιοκτήτης μιας καθολικής εφημερίδος της « Le ΧΧ siècle», που αργότερα ο Ηerge το έφτιαξε πιο καλλιτεχνικό σε «Le vingtieme Siecle». Ο Wallez πίστεψε πάρα πολύ στον νεαρό George με αποτέλεσμα να τον βοηθήσει να αναδείξει το μεγάλο του ταλέντο στα σκίτσα και έγινε αναντικατάστατος στην εφημερίδα. 

Πολύ φίλος του Herge και σχεδόν γεννημένοι μαζί, ήταν ο Βαλλόνος, Leon Degrelle, καθολικός , ο οποίος εκείνα τα χρόνια ασχολούταν με τον προσκοπισμό και ερασιτεχνικά με τις ανταποκρίσεις διαφόρων άρθρων από κοντινά ταξίδια. Τότε παρουσιάστηκε μια ευκαιρία για την μικρή εφημερίδα για ένα θέμα που αφορούσε το μακρινό Μεξικό. Εκείνον τον καιρό στο Μεξικό, υπήρχε ένα σκληρό κομμουνιστικό καθεστώς, με δικτάτορα τον αιμοσταγή Calles, ο οποίος κυνηγούσε και εξόντωνε τους χριστιανούς.

Φυσικά υπήρξε και η αντίδραση από κάποιους καθολικούς οι οποίοι πήραν τα βουνά προσπαθώντας να σωθούν αλλά και να ελευθερώσουν τους συμπολίτες τους. Το κίνημα αυτό είναι γνωστό ως “ Cristeros”. Ο Degrelle αποφάσισε να πάει εκεί και να ζήσει από κοντά την περιπέτεια αυτή. Ο ηγούμενος διεθυντής της εφημερίδος πέταξε από την χαρά του μόλις του το πρότεινε, αφού καμιά εφημερίδα δεν είχε πάει στην Αμερική εκείνα τα χρόνια. Μάλιστα θα ταξίδευε και με ψεύτικη ταυτοτητα αφού θα πήγαινε σε ένα κράτος που υπήρχε εμφύλιος πόλεμος και τα ρίσκα ήταν μεγάλα.Τα έξοδα τα κάλυψε η ίδια η εφημερίδα μαζί με κάποια χρήματα που έστειλε η ιταλική “avvenire d’ Italia” για να κάνει ρεπορτάζ και για λογαριασμό της.

Η άφιξη του νεαρού Leon στο Μεξικό ξεκίνησε με περιπέτεις αφού τα πράγματα δεν ήταν εύκολα εκεί. Έζησε με τους Cristeros, είδε άγριες καταστάσεις, αφού ο αιμοσταγής δικτάτορας λάτρευε να κρεμάει τους χριστιανούς σε τηλεγραφικούς στύλους εκατοντάδων χιλιομέτρων και άλλα τέτοια φρικτά. Ο νεαρός ανταποκριτής ταυτόχρονα μάζευε και διάφορα κόμικς από την περιοχή, όπου έβρισκε, με γραφικά και φολκοριστικά σκίτσα, αφού θυμόταν πάντα τον καλό του φίλο και σχεδιαστή Herge, διότι με αυτόν τον τρόπο θα του έδινε έμπνευση.

Από εκεί λοιπόν πετάχτηκε ο Τεν Τεν, που ο καλός φίλος George θέλησε να φτιάξει έναν “αδερφό” του Leon, όπως τον φανταζότανε ο σχεδιαστής και να βάλει δίπλα του έναν ... Μιλού! Και γιατί ένα φοξ τεριέ; Ο ίδιος ο καλιτέχνης αρνήθηκε για πολλά χρόνια, ειδικά μετά το 1945, να πει γιατί ένα τέτοιο σκυλάκι. Αργότερα γράφτηκε ότι το σκυλάκι το εμπνέυστηκε από μια φωτογραφία του Α’ Παγκοσμίου πολέμου, όπου απεικόνιζε μια διμοιρία Γερμανών στρατιωτών με τον δεκανέα τους και στην αγκαλιά τους είχαν ένα λευκό φοξ τεριέ, κάτι σαν μασκότ.Τώρα για ποιον λόγο αρνήθηκε να πει, ας αφήσουμε λίγο την φαντασία μας να καλπάσει για το ποιος ήτανε αυτός ο δεκανέας σε χαράκωμα του Α’ Παγκοσμίου πολέμου και τα ερωτηματά μας θα λυθούν.

Βέβαια δεν φτάνει να βρεις όνομα και σκίτσο της φιγούρας, Για να ολοκληρωθεί πρέπει να τον ντύσεις και να του φτιάξεις τα τα μαλλιά . Έτσι ο ηρωάς μας ντύθηκε με παντελόνι στυλ γκολφ, σαν και αυτό που φορούσε ο Leon στην καθημερινότητα του σαν πολίτης. Κια μάλιστα όταν ρωτήθηκε γιατί είχε αυτή την ενδυμασία, ο Leon απάντησε: « ήθελα να είμαι ντυμένος με έναν τροπο δικό μου και παράξενα κομψό, με αποτέλεσμα να φοράω το παντελόνι του γκολφ, χωρίς να έχω παίξει ποτέ στην ζωή μου γκολφ».Και τελειοποιώντας την εμφάνιση, ήρθε το τσουλούφι πάντα σηκωμένο ψηλά σαν σημαία όπου ήταν και το σήμα κατατεθέν του ήρωα μας.

Και αυτό το εμπνεύστηκε από το ίδιο πρόσωπο και ειδικότερα από μια προσωπογραφία που ο ίδιος ο Herge είχε κάνει με κάρβουνο στον εικοσάχρονο τότε φίλο του Leon. Οι αναλυτές αργότερα που μελέτησαν τον Τεν Τεν, εντυπωσιάστηκαν από την ομοιότητα του πορτραίτου και του Τεν Τεν. Έτσι το τσουλούφι ολοκλήρωσε την εικόνα του ήρωα μας και τον έκανε μοναδικό ανάμεσα από πολλούς.

Mετά την λήξη του Πολέμου το 1945, οι δημοκρατικές δυνάμεις των Συμμάχων ξεκίνησαν μια εκστρατεία τιμωρίας των αντιπάλων τους, περιλαμβάνοντας μέσα σε αυτήν και άτομα συγγενικά όλων αυτών που κάποτε τόλμησαν απλά να έχουν έναν πατέρα , αδερφό η παππού που πολέμησε για κάποιον σκοπό. Το ίδιο έγινε και σε όλα τα επίπεδα της καθημερινότητας αφού στόχοι έγιναν καλλιτέχνες, ποιητές, ζωγράφοι, συγγραφείς αλλά και άνθρωποι επαγγελματίες απλοί.

Ο Herge ήταν ένας από αυτούς και η οικογένεια του αλλά και ο ίδιος κατηγορήθηκε για ναζί και φυλακίστηκαν. Μετά από κάποιο διάστημα ελευθερώθηκε και συνέχισε το έργο του ξεδιπλώνοντας το τεράστιο ταλέντο του, κάνοντας τον Τεν Τεν να σημειώσει μεγάλη επιτυχία σε όλον τον κόσμο πουλώντας εκατομμύρια τεύχη σε πολλές γλώσσες.

Ο Λεόν Ντεγκρέλ που μετά τον πόλεμο ζούσε στην Ισπανία, δεν "ενόχλησε" ποτέ τον παιδικό του φίλο, καταλαβαίνοντας ότι θα έπεφταν επάνω του και θα τον κατέστρεφαν. Έτσι δεν υπήρξε καμιά επαφή πλέον. Στην τελευταία του συνέντευξη ο Herge, το 1975, σε έναν Βέλγο δημοσιογράφο είπε ότι, ο ήρωας του ο Τεν Τεν, είναι ο Λεόν Ντεγκρέλ και κάποιες περιπέτειες της ζωής του. 

Πολλά από τα σκίτσα του δημιουργού, μετά τον θανατό του εμφανίστηκαν στην δημοσιότητα και αρκετός κόσμο είδε κάποιες "αλλαγές" παράξενες από τις πρωτότυπες ιστορίες. Έχουν αντικατασταθεί κάποιοι πρωταγωνιστές διότι κατά το σύστημα δεν ήταν πολιτικά ορθόν να εμφανίζονται έτσι. Μάλιστα η πρώτη περιπέτεια του ηρώα μας, το " Ο Τεν Τεν στην χώρα των μπολσεβίκων", δεν έχει μεταφραστεί παρά σε ελάχιστες γλώσσες και φυσικά όχι στα ελληνικά... Γιατί άραγε; Και φυσικά τα αρωστημένα μυαλά κυρίως των αριστερών της δεκαετίας του 1970, διέδιδαν ότι ο Τεν Τεν είναι γκέι και άλλοι ότι είναι ανώμαλος και παιδεραστής. Ουδέν σχόλιο.

Την όλη αλήθεια που επιμελώς κρύβουν, ο Λεόν Ντεγκρελ την περιγράφει με τρόπο μοναδικό και με αποδεικτικά στοιχεία, στο βιβλίο του: "Ο συντροφός μου ο Τεν Τεν", που έχει κυκλοφορήσει αρκετό καιρό πριν - όχι στα ελληνικά - και έχει δημιουργήσει έναν θόρυβο. Ας ελπίσουμε οι δημοκράτες να καταλάβουν ότι η τέχνη δεν φιμώνεται με κανένα τρόπο. Αλλά μέχρι τότε, απολαύστε τις περιπέτειες του νεαρού Βέλγου και αφήστε την φαντασία σας ελεύθερη διότι το έχουμε όλοι ανάγκη.

Υ.Γ. το βιβλίο για τον Τεν Τεν , υπάρχει στα Γαλλικά και στα Ιταλικά.