Με αφορμή την επέτειο θανάτου του Στρατηγού Γεώργιου Γρίβα «Διγενή» (27.01.1973): μια ιστορική απάντηση στον Δημήτρη Κουφοντίνα, τον «φαρμακοχέρη» της 17Ν για τα όσα γράφει στο βιβλίο του «Η γεωπολιτική της 17Ν» σχετικά με τον Στρατηγό Γρίβα, την ΕΟΚΑ Α’ και την κρίση του Σουέζ.

Όταν ο Στρατηγός Γρίβας απεβίωσε, ο Fidel Castro είχε στείλει επιστολή στην σύζυγο του, όπως αναφέρει η εφημερίδα Πολίτης της Κύπρου, στην οποία ο ηγέτης της Κουβανικής επανάστασης έγραφε: «εφήρμοσα κατά τον απελευθερωτικό αγώνα της χώρας μου τα αντάρτικα σχέδια που είχε χρησιμοποιήσει ο στρατηγός Γρίβας στον αγώνα της ΕΟΚΑ».

«Ο Γρίβας φορούσε χακί. Ένα μπερέ μπεζ με κεντημένα ασπρογάλαζα τα αρχικά της πατριωτικής οργανώσεως. Ήταν ντυμένος με χοντρό πουλόβερ και περισκελίδα χακί με μπότες. Από τους ώμους τους κρεμόταν χιαστί η θήκη με τα κιάλια, το περίστροφο και μια μικρή μπαλάσκα με σφαίρες»

Απόσπασμα από την περιγραφή της επιστροφής του Διγενή στην Αθήνα, στις 17 Μαρτίου του 1959. 

Ο Στρατηγός έδωσε το παρών σε όλα τα πεδία των μαχών, ποτέ δεν έπαυσε τον ένοπλο αγώνα, ήταν αρνητής της Δημοκρατίας, ένας Λέων που ξεφτίλισε 40.000 στρατιώτες έναν Στρατάρχη και τρεις Στρατηγούς των αντιφασιστών Άγγλων, μέχρι το τέλος αντιστάθηκε στους ανθέλληνες και πέθανε με την τιμημένη στολή του Αντάρτη. Τα παιδιά του οι αντάρτες της ΕΟΚΑ Α΄ οδηγήθηκαν στην αγχόνη αμετανόητοι και προσευχόμενοι, τραγουδώντας δυνατά τον εθνικό ύμνο και ακούγοντας κλασσική μουσική. Η μετέπειτα πορεία του στην ΕΟΚΑ Β’ όπου συγκρούστηκε με όλους όσους ασκούσαν μειοδοτική πολιτική ήταν η επιβεβαίωση του ρητού «Κάποτε Αντάρτης - Πάντοτε Αντάρτης». Δεν είναι τυχαίο ότι τόσο η Ελληνική όσο και η Κυπριακή Βουλή έχουν ανακηρύξει τον Γεώργιο Γρίβα - Διγενή άξιον τέκνον της πατρίδος, με την ανοχή τόσο της ΕΔΑ (το 1959) όσο και του ΑΚΕΛ (το 1974).

Εισαγωγικό σημείωμα της αυτόνομης συντακτικής ομάδας του «Μαύρου Κρίνου»:

Ο Δημήτρης Κουφοντίνας έχει επανέλθει στο προσκήνιο της επικαιρότητας λόγω της απεργίας πείνας που έχει ξεκινήσει, με αφορμή την μεταγωγή του στις φυλακές Δομοκού. Αν θέλουμε να λέμε τα πράγματα όπως είναι η κρατική εξουσία αδιαφορεί για τους κανόνες που η ίδια έχει φτιάξει στα πλαίσια του κοινοβουλευτισμού, και σύμφωνα με το γράμμα του νόμου αυτή η μεταφορά είναι μια πράξη παράνομη. Το ίδιο παράνομη είναι όμως και η πρόσφατη σκηνοθεσία με την πολυετή δίκη και πρωτόδικη κάθειρξη των Χρυσαυγιτών - με τους οποίους διαφωνούμε σε πολλά - καθώς και η φυλάκιση τους. Για αυτό το θέμα έχουμε γράψει την άποψη μας σε παλαιότερα άρθρα.

Δεν εκπλησσόμαστε ούτε στο ελάχιστο από την τυραννία και την πλάνη των εκάστοτε κυβερνήσεων αφού οι πρώτοι που δέχτηκαν τα πυρά της κουστωδίας που κυβερνάει τον τόπο μας από το ’45 και μετά ήταν οι «Αντιδημοκράτες» και οι «Φασίστες» για όσους έχουν μνήμη και δεν αρνούνται την ιστορική πραγματικότητα.

Το πρώτο βιβλίο του Κουφοντίνα «Γεννήθηκα 17 Νοέμβρη» (εκδόσεις Μονοπάτι - Μάιος 2019) ήταν μια πολιτική αυτοβιογραφία. Ένα βιβλίο που σε βάζει στον κόσμο της ένοπλης αντιπαράθεσης με το κράτος σύμφωνα πάντα με το αφήγημα της αριστεράς. Μια προσπάθεια του συγγραφέα να δικαιολογήσει τον σκοπό της 17Ν και να απαντήσει σε ερωτήματα. Φρονούμε ότι αυτή η έκδοση άφησε αρκετές απορίες στον αναγνώστη, αποσιωπήθηκαν πρόσωπα και περιστατικά, και φάνηκε ξεκάθαρα ο σκληρός χαρακτήρας ενός ανθρώπου που μας χωρίζουν ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές.

Το δεύτερο βιβλίο που εκδόθηκε πρόσφατα «Η γεωπολιτική της 17Ν» (εκδόσεις Μονοπάτι - Νοέμβριος 2020) τάραξε τα λιμνάζοντα νερά εντός και εκτός αριστεράς και υπήρξε μεγάλο ενδιαφέρον αφού γίνεται εκτενής αναφορά στις σχέσεις Ελλάδος και Τουρκίας. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι άνθρωποι που δηλώνουν «αλληλέγγυοι» προς τους κρατούμενους ή υποστηρικτές της ακροαριστερής οργάνωσης δεν πρόβαλλαν το βιβλίο αυτό, μάλλον επειδή τους χαλάει το αφήγημα της «ελληνοτουρκικής φιλίας». Η αναφορά στον Αμερικανισμό και στο Ισραήλ είναι μια ακόμη παράμετρος που πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη για αυτή την στάση τους. 

Τελικά και αυτό το βιβλίο επιβεβαιώνει μια παλαιότερη θέση, ότι κάποιοι αντίπαλοι παρά το γεγονός ότι κατάπιαν αμάσητη την προπαγάνδα του «αντιφασισμού» επί δεκαετίες, τα τελευταία χρόνια μέσα από διάφορες κινήσεις και εκδόσεις επαναφέρουν στο προσκήνιο και πάλι το εθνικό πρόταγμα, απορρίπτουν τα κηρύγματα της μιαρής antifa που κυριαρχεί σήμερα στην ελληνική αναρχία και στην άκρα αριστερά και επαναπροσδιορίζουν την σκέψη τους απέναντι στις γεωπολιτικές εξελίξεις. Ακόμη και από τα υπόγεια των φυλακών κάποιοι που είναι «απέναντι» ταυτίζονται άθελα τους έστω, με τις εθνικές ιδέες και απορρίπτουν τον επιδοτούμενο εθνομηδενισμό.

Η βιβλιοκριτική του κ. Γιώργου Λιερού για το πόνημα του «Λουκά» της μαρξιστικής 17Ν που γράφτηκε στις 17.12.2020 στην ναυαρχίδα του «αντιφασισμού» την γνωστή Εφημερίδα των Συντακτών, δείχνει με συγκρατημένο τρόπο είναι η αλήθεια, την «αγωνία» μιας μερίδας της καθεστωτικής αριστεράς να μην τονιστεί ιδιαίτερα η προσέγγιση του Κουφοντίνα απέναντι σε επίκαιρα θέματα όπως οι διεκδικήσεις του Εντογάν στο Αιγαίο και η σταδιακή μετατροπή της χώρας μας σε βάση της Ισραηλινής πολεμικής μηχανής. Μέσα από το γραπτό αυτό ο συνεργάτης της ΕΦΣΥΝ ανάμεσα σε άλλα «ομολογεί» ουσιαστικά την μετάλλαξη της αριστεράς και την συνοδοιπόρων της σε βραχίονα της πλουτοκρατίας και των διεθνών αφεντικών οι οποίοι με την πολιτική τους καταστρέφουν τα έθνη και τις πατρίδες και καλοδέχονται την αντικατάσταση του ελληνικού λαού από πληθυσμούς της Ασίας και της Αφρικής.

Το τι υπήρξε η 17Ν μπορεί εύκολα κάποιος να το κρίνει αν διαβάσει την ιστορία της, τα χτυπήματα της, την διαδρομή της αλλά και τον τρόπο συντριβής της. Εμείς δεν είμαστε εισαγγελείς ή δικαστές για να βγάλουμε επίσημη απόφαση όπως πράττουν οι κομματάρχες και οι αντιφασίστες οπαδοί τους απέναντι στις δίκες των εθνικιστών. Θα τους κρίνει η ιστορία, ο ίδιος ο ελληνικός λαός, και φυσικά οι άνθρωποι που πίστεψαν στις ιδέες αυτές. Θεωρούμε ότι δεν είναι το αποτύπωμα τους στην ιστορία όπως το προβάλλουν κάποιοι αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση. Η πορεία των οπαδών του Καρλ Μαρξ, του Περονιστή Ερνέστο Γκεβάρα αλλά και του Άρη Βελουχιώτη που υπήρξαν οι κύριες μορφές επίδρασης των εν λόγω αριστεριστών θυμίζει το αδιέξοδο αντίστοιχων οργανώσεων του εξωτερικού και την σταδιακή αποκοπή τους από τον παλμό της ελληνικής κοινωνίας.

Το άρθρο που ακολουθεί του συναγωνιστή Ευρύμαχου - και με αφορμή την επέτειο θανάτου του Στρατηγού Γεωργίου Γρίβα που είναι η 27^η Ιανουαρίου 1973 - είναι μια ιστορική απάντηση στην ανιστόρητη (;) αναφορά του Κουφοντίνα στο 2^ο βιβλίο του «Η γεωπολιτική της 17Ν» και συγκεκριμένα στην σελίδα 157 όπου κάνει λόγο για τον Στρατηγό Γρίβα και την δράση της ΕΟΚΑ Α’ κατά την διάρκεια της κρίσης του Σουέζ τον Οκτώβρη του 1956.

Γράφει ο συναγωνιστής Ευρύμαχος:

Καθώς φαίνεται, είναι δύσκολο για έναν ριζοσπάστη Μαρξιστή να αποδεχθεί την ανωτερότητα ενός Εθνικιστικού αντιστασιακού κινήματος όπως η ΕΟΚΑ Α’ και την ιδιοφυία του Στρατηγού Γρίβα, κάτι που εννοείται μπορεί να δικαιολογηθεί ψυχογραφικά. Με αυτόν τον τρόπο δικαιολογείται το να ρίχνει «μπηχτές» στους πραγματικά αυθεντικούς εθνικιστές αγωνιστές, επειδή αυτοί δεν ανήκουν στο δικό τους στρατόπεδο. Επειδή η πραγματική αντι-ιμπεριαλιστική αντίσταση γεννήθηκε μέσα από τον εθνικισμό και τον διακαή πόθο για ένωση με την μητέρα Πατρίδα. Είναι  μεταφυσική, καθοδηγούμενη από τις φωνές των προγόνων. Είναι καθολική, προκύπτει από το ρομαντικό ένστικτο και δεν χρειάζεται προπαγάνδα για να κατακτήσει τις καρδιές των ανθρώπων. Δεν αποτελεί την κοινωνιολογική μαγγανεία ενός έμμισθου μάγου, είναι αγνή και εντελώς οργανική.

Κάποιες φορές η μόνη προϋπόθεση για την εκδήλωση της είναι η ύπαρξη ενός χαρισματικού ηγέτη. Στην προκειμένη περίπτωση του Γεωργίου Γρίβα. Οι φωνές που αποσκοπούν στη μείωση της αξίας του λοιπόν, το πράττουν με έκδηλη ζηλοφθονία ή από έλλειψη της ιστορικής γνώσης;   

Ο οποιοσδήποτε ανατρέξει σε πρωτογενείς πηγές της εποχής, μπορεί εύκολα να καταλήξει ως προς το εάν «O Πατριωτισμός του Γρίβα υποχωρούσε κάθε φορά που έπρεπε να περάσουν Αγγλικά στρατεύματα από το νησί προκειμένου να χτυπήσουν τους λαούς που εξεγείρονταν κατά της αποικιοκρατίας» όπως γράφει ο Δημήτρης Κουφοντίνας στο βιβλίο του. Θυμίζω προς όλους ότι οι καλύτεροι συνεργάτες των Άγγλων ήταν φυσικά ο Νίκος Ζαχαριάδης και μια μερίδα της Κυπριακής αριστεράς μελών του ΑΚΕΛ που «ρουφιάνεψαν» αμέσως την ταυτότητα του Διγενή στις Βρετανικές αρχές. Το Α.Κ.Ε.Λ είχε την αξιοπρέπεια να ζητήσει συγγνώμη για τους χειρισμούς του στο ξεκίνημα του αγώνα.

Για να πάμε στο προκείμενο λοιπόν  κατά την περίοδο των επιχειρήσεων στην Αίγυπτο, δεν υπήρξε ούτε κατάπαυση του πυρός από τη μεριά της ΕΟΚΑ ούτε οποιαδήποτε είδους διευκόλυνση προς τους αποικιοκράτες. Η περίοδος που εξετάζουμε είναι ουσιαστικά εκείνη του Σεπτεμβρίου - Δεκεμβρίου 1956. Κατά τον Σεπτέμβρη και τον Οκτώβρη γινόντουσαν οι απαραίτητες προπαρασκευαστικές ενέργειες για την εμπλοκή. Στο τέλος του Οκτώβρη ξεκινούν και σταματούν τον Δεκέμβρη με την απόσυρση των τελευταίων στρατευμάτων στις 22 του μηνός. Καθ' όλο αυτό το διάστημα η δράση της Ε.Ο.Κ.Α ήταν σφοδρή και αδιάλειπτη. Ο Γρίβας σαφώς και δεν είχε διατάξει καμία μείωση των πληγμάτων παρ' όλο που του δόθηκαν οι αφορμές όπως θα δούμε παρακάτω.

Εκεχειρία, κηρύχθηκε στις 16 Αυγούστου του 1956  ως ένδειξη καλής θέλησης ''αφήνων το πεδίον ελεύθερον εις την διπλωματίαν και την πολιτικήν προς εξεύρεση λύσεως'' όπως γράφει ο Γρίβας στα απομνημονεύματα του. Η απόφαση του αυτή ήρθε μετά από αμφιταλαντεύσεις και διαφόρους προβληματισμούς. Ο Διγενής γνώριζε πως το ζήτημα της Αιγύπτου συνδεόταν άμεσα με αυτό της Κύπρου. Θεωρούσε πως κατά τις διαπραγματεύσεις εκείνης της περιόδου με τον Μακάριο, οι Άγγλοι επιθυμούσαν να κερδίσουν χρόνο έτσι ώστε μετά την ''εκκαθάρισην της καταστάσεως εις το Σουέζ'' να στραφούν πιο ορμητικά προς την Κύπρο.  Για αυτό τον λόγο κατά βάθος όχι μόνο δεν ήθελε παύση της δράσης αλλά στόχευε στην κλιμάκωση της τους ερχόμενους μήνες όταν αυτή η αναγκαστική αναστολή ενεργειών θα τελείωνε. Μάλιστα με την επέμβαση στην Αίγυπτο να βρίσκεται στα σκαριά, όπως αναφέρει στόχευε στη φύλαξη δυνάμεων σε έμψυχο υλικό οι οποίες θα ήταν αναγκαίες για τις επιθέσεις εκείνου του διαστήματος. 

Μετά την τραγελαφική προτροπή του κυβερνήτη Χάρντινγκ για παράδοση της Ε.Ο.Κ.Α, εκεχειρία δεν υπήρξε στην ουσία ποτέ και διατάχθηκε αμέσως επανάληψη της δράσης προς μεγάλη χαρά του Γρίβα, καθώς θα ήταν σε θέση να καταρρίψει έμπρακτα της φημολογίες του τύπου περί αδυναμίας της οργάνωσης. Στις 22 Σεπτεμβρίου γίνεται πρόταση για νέα εκεχειρία από τον βουλευτή του εργατικού κόμματος, Φράνσις Νόελ Μπαίκερ η οποία και απορρίπτεται. Σε περίπτωση που ο Διγενής ήθελε να κάνει όντως τα στραβά μάτια στην επέμβαση των Άγγλων, αυτή ήταν η ευκαιρία του, έτσι ώστε οι δεύτεροι να προετοιμαστούν και να φέρουν εις πέρας την επιχείρηση τους ανενόχλητοι. 

Επειδή όμως ξέρουμε ότι η παραπάνω άποψη ανήκει στη σφαίρα της φαντασίας, η επόμενη ενέργεια της Ε.Ο.Κ.Α ήταν η ανατίναξη του αεροδιαδρόμου του Ακρωτηρίου τα μεσάνυχτα στις 23 του ίδιου μήνα. Οι δολιοφθορείς τοποθέτησαν τέσσερις ωρολογιακές βόμβες οι οποίες προκάλεσαν δύο μεγάλα ρήγματα με αποτέλεσμα να αχρηστευθεί ο διάδρομος για 25 ολόκληρες μέρες. Είχαν προηγηθεί εντυπωσιακές ενέργειες όπως εκείνη στις 9 του μήνα με δυο νεκρούς στρατιώτες στο στρατόπεδο του αεροδρομίου της Λευκωσίας. Ενώ οι άμοιροι Άγγλοι ετοιμαζόντουσαν για ένα αποφασιστικό πλήγμα σε μια ανεξάρτητη χώρα, οι απώλειες τους στο νησί για τον Σεπτέμβριο, ανέρχονταν σε 13 νεκρούς και 57 τραυματίες. Απάντησαν με μια σειρά από επιχειρήσεις στον Πενταδάκτυλο στις 4 Οκτωβρίου στις οποίες συμμετείχαν 3.000 στρατιώτες, ακολουθούμενες από αντίστοιχες στο Τρόοδος. Οι βάσεις τους όμως στην Επισκοπή και την Δεκέλεια συγκλονίστηκαν επίσης από εκρήξεις. Στον απόηχο τους, οι Βρετανοί απαγόρευσαν την κυκλοφορία των στρατιωτών τους στις πόλεις για λόγους ασφαλείας. 

Έντρομοι για το τι θα ακολουθούσε, έφεραν στο νησί ειδικά εκπαιδευμένους ''ανθρωποκυνηγούς''. Μέσα σε όλα αυτά, σημειωνόντουσαν στάσεις και λιποταξίες στον Βρετανικό στρατό, γεγονός που καταδεικνύει για χιλιοστή φορά την πυγμή της δράσης της Ε.Ο.Κ.Α, το διάστημα της επέμβασης  στο Σουέζ. Ενδεικτικά αναφέρουμε εκείνες της 10^ης Οκτωβρίου του 56' από το αεροδρόμιο της Λευκωσίας και αυτές των αρχών του Δεκεμβρίου που δημοσιεύθηκαν από το B.B.C. Αξίζει να πούμε πως ένα απόσπασμα στρατιωτών στο Σουέζ, στασίασε και μετά το τέλος των επιχειρήσεων αρνήθηκε να επιστρέψει στην Κύπρο με συνέπεια να γυρίσει στην Αγγλία! Από τις αρχές του Οκτώβρη παρατηρείται αυξητική τάση πληγμάτων των Ελλήνων της Κύπρου εθνικιστών αγωνιστών έναντι των καταπιεστών τους. 

Ενδεικτικά θα αναφέρουμε μερικές: Στις 3 Οκτωβρίου στην Κυρήνεια δολοφονήθηκε στρατιώτης και 4 μέρες μετά στην ίδια περιοχή, δυο μέλη των δυνάμεων ασφαλείας. Στις 11 του μηνός στο χωριό Μεσόγη, εξερράγη βόμβα με αποτέλεσμα 2 τραυματίες. Δυο μέρες αργότερα, το σύστημα ύδρευσης του Ακρωτηρίου υπέστη δολιοφθορά. Στις 21 του ιδίου μηνός εξερράγη βόμβα στην Επισκοπή η οποία τραυμάτισε  4 Βρετανούς ενώ στις 23, σκοτώθηκαν από βόμβα δύο και τραυματίστηκαν 6 από την αντάρτικη οργάνωση του τομέα Λευκωσίας. Την ίδια μέρα φονεύθηκαν 2 και τραυματίστηκαν 5, στο γήπεδο της ανωτέρας σχολής Λευκονοίκου. Την 28^η, σκοτώθηκαν δύο στο Στρουμπί από νάρκη που τοποθέτησε ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης. Μόνο στον τομέα της Κυρήνειας για τον μήνα Οκτώβριο ο απολογισμός ήταν 5 νεκροί Βρετανοί.

Λίγο πριν την εμπλοκή των Αγγλογάλλων, στις 26 Οκτωβρίου του 1956 προέκυψε ακόμα μια πρόταση για εκεχειρία. Αυτή τη φορά από τον Έλληνα πρόξενο με αφορμή την εγγραφή του Κυπριακού στην ημερήσια διάταξη του Ο.Η.Ε. Τώρα θα ήταν η μεγάλη ευκαιρία του Διγενή να κηρύξει αναστολή της δράσης μόλις ελάχιστες μέρες πριν την επιχείρηση ''Μusketeer'' εφόσον ήθελε δήθεν τόσο πολύ να διευκολύνει τους Βρετανούς. Μόνο που η πρόταση όπως σωστά μαντέψατε απορρίφθηκε για μια ακόμη φορά. Οι ενέργειες της Ε.Ο.Κ.Α εντάθηκαν με ενέδρες σε κομβόι, και δολιοφθορές σε στρατόπεδα. Στις 30 Οκτωβρίου το βράδυ, σημειώθηκε απόπειρα δολοφονίας του υπεύθυνου του Special Branch εν ονόματι Wideson έξω από το σπίτι του.  Συνολικά τον επίμαχο μήνα οι Άγγλοι είχαν 14 νεκρούς και 32 τραυματίες.

Την άνοιξη ποιός πρόδωσε - Γιώργου Κοτσώνη / Κώστα Μόντη

Μουσικό σχολείο Λευκωσίας 

Οι Βρετανοί επιχείρησαν και επίσημα μαζί με τους Γάλλους εναντίον της Αιγύπτου, στις 31 Οκτώβρη. Τον κύριο μήνα των επιχειρήσεων τους, οι αποικιακές δυνάμεις υπέστησαν και τις μεγαλύτερες απώλειες σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο για αυτό και τον ονόμασαν οι ίδιοι «Μαύρο Νοέμβριο». Παραθέτουμε ομοίως επιλεγμένες περιπτώσεις επιθέσεων των αγωνιστών. Μόλις τη δεύτερη μέρα του μήνα, ένας Άγγλος στρατιώτης σκοτώνεται από ηλεκτρική βόμβα στην Λεμεσό. Την επομένη στην ίδια περιοχή ακόμα ένας νεκρός. Στις 4 του μηνός, 3 νεκροί και 7 τραυματίες Βρετανοί μετά από ενέδρα στην Άσσια, στην οδό Λευκωσίας - Αμμοχώστου. Ταυτόχρονα, άλλοι δυο νεκροί από ενέδρα. Την δωδέκατη μέρα του μήνα, στην επαρχία της Λευκωσίας σκοτώθηκε ένας στρατιώτης και τραυματίστηκαν 4. Ιδιαίτερα δραστήριος και ο τομέας Λάρνακας με πολλές δολιοφθορές, εκρήξεις αναρίθμητων βομβών και ρίψεις χειροβομβίδων κατά στόχων ξεκινώντας από τις δυο του μηνός, τακτικά έως και τις 27. Σημαντική είναι και η δολοφονία του Μπέβαν, γιατρού και πράκτορα της Inteligence Service που σημειώθηκε στις 8 Νοέμβρη.

Την ίδια μέρα και αφού καταφθάνουν στο σημείο στρατιωτικά αυτοκίνητα προς διερεύνηση του φόνου στήνεται ενέδρα η οποία καταλήγει σε ακόμα 3 νεκρούς Άγγλους στρατιώτες. Εκτελεστές της επιχείρησης οι: Λένας, Παπαχριστοφόρου, Χριστοδούλου, Αριστείδου και άλλοι. Στις 26, ένας νεκρός στρατιωτικός στη Λεμεσό. Από τις ενέργειες τις Ε.Ο.Κ.Α δεν γλίτωσαν ούτε οι Γάλλοι που βρίσκονταν εκείνη την περίοδο στο νησί. Παραδείγματα αποτελούν οι περιπτώσεις του Σταύρου Στυλιανίδη και του αείμνηστου αγωνιστή Ηλία Παπακυριακού οι οποίοι σε διαφορετικές περιπτώσεις αφαίρεσαν αξιοσημείωτο αριθμό οπλισμού από Γαλλικά αποσπάσματα.

Συνολικά οι Βρετανοί είχαν ακόμη περισσότερους νεκρούς για τον μήνα Νοέμβριο. Αυτοί ανέρχονται σε 49, και 71 τραυματίες. Μετά τον τραγικό για αυτούς μήνα, συγκρότησαν το ''Q. Patrols'' ένα ειδικό σώμα του Special Branch που αποτελούταν από Άγγλους και Τούρκους αστυνομικούς και χρησιμοποιούσε ιδιωτικά οχήματα. Στις 24 Νοεμβρίου, θεσπίστηκαν νέα μέτρα με τα οποία η ποινή θανάτου επιβαλλόταν για  μεγαλύτερο αριθμό των αδικημάτων. Σε τι χρησίμευαν τα παραπάνω νέα όπλα στη φαρέτρα των Άγγλων αν πιστέψουμε στο αφήγημα περί υποχώρησης του πατριωτισμού του Γρίβα;  Ασφαλώς δεν προχωράς σε τέτοιες κινήσεις καταστολής όταν ο αντίπαλος σου είναι νωθρός και συνεργάσιμος. Η αντίδραση των Βρετανών, οι αριθμοί και οι πάμπολλες ακόμα καταγεγραμμένες ενέργειες των αγωνιστών συνηγορούν προς το αβάσιμο της επίμαχης πικρόχολης διατύπωσης του Κουφοντίνα.

Πηγές:

-- Χρονικόν, Αγώνας Ε.Ο.Κ.Α 1955-1959 - Γεώργιος Γρίβας- Διγενής - Λευκωσία 1972

-- Απομνημονεύματα Αγώνος Ε.Ο.Κ.Α – 1955 - 1959 - Γεώργιος Γρίβας - Διγενής - Αθήναι 1961

-- Οδοιπορικό Ελευθερίας Ε.Ο.Κ.Α -1955-1959 Eυθυμίου - Μίμη Α. Βασιλείου

-- Ιστορία του απελευθερωτικού Αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α - Ανδρέας Βαρνάβας -'Ιδρυμα Απελευθερωτικού Αγώνα Ε.Ο.Κ.Α 1955-1959

-- www.eoka.cy

Λεπτομέρεια φωτογραφίας και το εξώφυλλο του βιβλίου του Σπύρου Παπαγεωργίου «Από την ΕΟΚΑ στην ΕΟΚΑ Β» (Εκδόσεις Επιφανίου) 

Μέλη της ΕΟΚΑ Β' συνοδεύουν τον Εθνικιστή Αντάρτη στην τελευταία του κατοικία.

Στις 27 Ιανουαρίου 1973, στη Λεμεσό, στο κρησφύγετο του, πεθαίνει ο Γεώργιος Γρίβας Διγενής. Οι συναγωνιστές του θα βγάλουν μία λιτή ανακοίνωση:

 «Έπεσεν ο βαθύσκιος δρυς, υπό την σκιάν του οποίου το Έθνος των Ελλήνων εγνώρισεν ημέρας μεγαλείου και ανατάσεως. Ο μυθικός Διγενής υπέκυψε χθες εις τα μαρμαρένια αλώνια, αφού εκτυπήθη γενναίως με τον Χάροντα»