Αναμνήσεις ενός Παλαιστίνιου Φενταγίν από τα στρατόπεδα στην Ιορδανία το 1969

Ο Αζάμ ήταν 26 ετών όταν αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πόλη του, Τζενίν, στη Δυτική Όχθη κατά τη διάρκεια του Πολέμου των Έξι Ημερών και να φτάσει στην Ιορδανία με τα πόδια. Πρέπει να είχε δυσκολίες να βρει δουλειά στο Αμμάν, γιατί στις αρχές του φθινοπώρου του 1967 μετακόμισε στη Σαουδική Αραβία για να διδάξει για ένα χρόνο ιδιαίτερα μαθήματα. Το επόμενο καλοκαίρι επέστρεψε στο Αμμάν και βρήκε δουλειά ως δάσκαλος στο γυμνάσιο al-Taj στην περιοχή Jabal al-Taj του Αμμάν. Η εισροή Παλαιστίνιων προσφύγων από τη Δυτική Όχθη είχε αυξήσει δραματικά τη ζήτηση για δασκάλους στην Ιορδανία. 

Ο Αζάμ δίδασκε την πρωινή βάρδια, γιατί εκείνη την περίοδο τα σχολεία πρόσφεραν δύο συνεδρίες την ημέρα για να φιλοξενήσουν όλους τους νέους μαθητές από τη Δυτική Όχθη. Στα μέσα του 1968 το κίνημα των ένοπλων Παλαιστίνιων ανταρτών Φενταγίν κέρδιζε δυναμική και τον επόμενο χειμώνα ο Αζάμ άρχισε να σκέφτεται σοβαρά να ενταχθεί στη δράση του. Στα απομνημονεύματα του λέει ότι αποφάσισε να συμμετάσχει στους Φενταγίν αφού βίωσε κάτι σαν πολιτική επιφοίτηση στη μέση της νύχτας. Ένα βράδυ στις αρχές του 1969, σύμφωνα με τον ίδιο:

"Ξύπνησα στη μέση της νύχτας από μια ομάδα αριστερών που τραγουδούσαν έναν εθνικιστικό ύμνο που ξεσήκωσε τα συναισθήματα μου: «Πατρίδα μου, πατρίδα μου, πατρίδα μου» (Biladi, Biladi, Biladi). Ο απόηχος του τραγουδιού αντηχούσε όλη τη νύχτα. Αυτό είχε βαθιά επίδραση στην καρδιά μου, και είπα [στον εαυτό μου]: «Δεν ντρέπεσαι, Αμπντάλα; Αυτοί οι άνθρωποι αγαπάνε την πατρίδα μας πιο πολύ από ό,τι εσύ;» Έτσι αποφάσισα εκείνη τη στιγμή να ξεκινήσω τον αγώνα, με οποιοδήποτε κόστος."

Στη συνέχεια, τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο του 1969, ο Αζάμ εντάχθηκε στους Φενταγίν. Σύμφωνα με τα λόγια της συζύγου του Αζάμ, «η PLO ανακοίνωσε το άνοιγμα των Βάσεων του Ιρμπίντ στη βόρεια Ιορδανία, και εκείνος άφησε τη διδασκαλία δύο μήνες πριν τελειώσει η χρονιά και εντάχθηκε στον αγώνα». Η απόφαση έφερε την οικογένεια σε οικονομική αβεβαιότητα. Ακολουθεί η αφήγηση της Σαμίρα για τη λιγότερο από ένδοξη ζωή της ως σύζυγος ενός μαχητή:

"Μου είπε, «Ετοιμάσου, σε δύο μέρες θα φύγω. Κράτα το σχέδιο μυστικό. Δεν θέλω να το αποκαλύψεις, γιατί θέλω να σε πάω σε ένα μέρος κοντά στο σπίτι του ξαδέρφου σου στο Jerash, ώστε να μην βλέπεις την οικογένεια μου και να μπορώ να σε επισκέπτομαι στα διαλείμματα μου χωρίς να με δει κανείς. Θέλω να ανακοινώσω στους γονείς μου ότι έχω πάει στην Αίγυπτο για να συνεχίσω τις σπουδές μου εκεί, για να μην διαδοθούν τα νέα». Έτσι με άφησε καθώς ήμουν οκτώ μηνών έγκυος στον γιο μας, τον Μοχάμεντ, και είχα μόνο τις προμήθειες μιας εβδομάδας. Είπε, «Θα έρχομαι σε σένα κάθε μήνα με ό,τι χρειάζεσαι». Μετά από τέσσερις μήνες ζήτησε να μετακομίσω στη Ζάρκα για να ζήσω με μια από τις αδερφές μου της οποίας ο σύζυγος, ο οποίος ήταν μαχητής όπως ο Αζάμ, και ήθελε να είμαι μαζί της. Ήταν σκληρό γιατί ήταν θυμωμένη με τον σύζυγο της που άφησε τη δουλειά του και εντάχθηκε στον αγώνα. 

Προσπάθησα ό,τι καλύτερο μπορούσα για να τη στηρίξω και να φτιάξω τις σχέσεις ανάμεσα σε αυτήν και τον άντρα της. Δεν είχα τίποτα εναντίον του, αλλά εκείνη με κοίταξε και μου είπε, "Μα θα μείνεις σε ένα μονόκλινο δωμάτιο χωρίς κουζίνα". Έμεινα σε αυτό το πλινθόκτιστο δωμάτιο που ήταν τέσσερα μέτρα επί δυόμισι μέτρα για εμένα και τα τρία μου παιδιά, σε αυτό το δωμάτιο έπλενα ρούχα και πιάτα, μαγείρευα, κοιμόμουν, δεχόμουν καλεσμένους. Αλλά προς Θεού ένιωθα την ευτυχία να κατακλύζει την καρδιά και την ψυχή μου. Ο Αζάμ με κοιτούσε πάντα με στοργή, νιώθοντας ότι μού είχε δυσκολέψει τη ζωή κάνοντάς με να μένω στο δωμάτιό του. Έδινε 14 δηνάρια το μήνα για εμένα και τα τρία παιδιά, ερχόταν σπίτι στα διαλείμματά του, αλλά αυτό συνέβαινε μόνο τέσσερις ημέρες το μήνα."

Η απόφαση αντιμετωπίστηκε επίσης με αποδοκιμασία από πολλούς στην οικογένεια. Ο ξάδερφος του Αζάμ, Φαγέζ, έγραψε αργότερα:

"Θυμάμαι ακόμα τη μέρα που μια ομάδα συγγενών, μεταξύ των οποίων και ο πατέρας του, ήρθε να τον πείσει να αφήσει το δρόμο του. Εκείνα τα χρόνια, το να είσαι μαχητής θεωρούνταν λίγο περίεργο, ειδικά για έναν εργαζόμενο, μορφωμένο άνδρα καλής οικογένειας. Η άποψη των περισσότερων ήταν ότι ο αγώνας είναι για τους ανέργους! Αυτό ήταν στο χωριό Ρασίφα όπου έμενε η αδερφή του. Ο πατέρας του του είπε: «Γιε μου, ήλπιζα ότι θα γίνεις μεγάλος δικαστής στο Αμμάν, και εδώ είσαι με μικρά παιδιά και νέους στα βουνά». Τότε [ο πατέρας] και η μητέρα άρχισαν να κλαίνε. Ο Αζάμ θύμωσε και σηκώθηκε και έφυγε. Από εκείνη την ημέρα, η άποψη του ήταν ότι κανείς δεν χρειάζεται γονική άδεια για να γίνει εθελοντής μαχητής."

Ο πατέρας του Αζάμ είπε αργότερα ότι είχε πιεστεί από τις ισραηλινές αρχές για να αποτρέψει τον γιο του από τον πόλεμο:

"Όταν [οι Εβραίοι] έμαθαν ότι ο Αμπντάλα είχε σχέση με [τους Φενταγίν], ήρθαν σε εμάς και προσπάθησαν να μας δωροδοκήσουν με χρήματα για να σταματήσουμε τις μαχητικές δραστηριότητες του Αμπντάλα, και όταν απέτυχαν, άρχισαν να μας απειλούν με τιμωρίες και ποινές. Μου ζήτησαν να τον φέρω πίσω στην Παλαιστίνη. Τους είπα, λέτε ότι είστε ισχυρό κράτος, οπότε πηγαίνετε να τον πάρετε μόνοι σας."

Αυτός ο ισχυρισμός είναι δύσκολο να επαληθευτεί, αλλά σε κάθε περίπτωση, ο πατέρας του Αζάμ είχε άλλους λόγους να αποτρέψει τον γιο του από τον πόλεμο, κυρίως μια ανησυχία για την ευημερία και το οικονομικό μέλλον του τελευταίου. Ενώ ο Αζάμ μάλωνε με τους γονείς του, η Σαμίρα φέρεται να υπέφερε από τα περιπαικτικά βλέμματα των γυναικών συγγενών και φίλων της. Ο Φαγέζ σημείωσε ότι «οι απόψεις και ο σεβασμός των γυναικών προς τη γυναίκα του και τα παιδιά του άλλαξαν επειδή πριν ήταν σύζυγος δημόσιου υπαλλήλου και τώρα ήταν σύζυγος ενός μαχητή που τριγυρνούσε στα βουνά με μικρά παιδιά». Η ίδια είπε αργότερα ότι ο σύζυγός της «ρωτούσε πάντα αν με επισκέπτονταν κάποιοι φίλοι ή συγγενείς, και είπα «Μερικοί ναι, άλλοι όχι, γιατί με σνομπάρουν ως σύζυγο ενός ταπεινού Φενταγίν που δεν έχει αγαθά σε αυτόν τον κόσμο».

Η ζωή στα στρατόπεδα

Αφού βρήκε στέγη για την έγκυο σύζυγό του και τα παιδιά τους στο Jerash, ο Αζάμ κατευθύνθηκε στον καταυλισμό στο δάσος Dibbin, που είχε γίνει στρατόπεδο της PLO. Φαίνεται ότι ήταν μέρος της πρώτης ομάδας περίπου δέκα μαχητών που εκπαιδεύτηκαν στο νέο στρατόπεδο. Δεν έχουμε λεπτομερείς αναφορές για τη συγκεκριμένη εγκατάσταση, αλλά γνωρίζουμε ότι τα στρατόπεδα της Φατάχ στο Ντιμπίν συνήθως εκπαίδευαν μερικές δεκάδες νεοσύλλεκτους ανά έτος, υπό σπαρτιατικές συνθήκες. Οι νεοσύλλεκτοι κοιμόντουσαν σε σκηνές κάτω από τα πεύκα και ακολουθούσαν ένα αυστηρά καθορισμένο πρόγραμμα που διαρκούσε από την ανατολή έως τη δύση του ηλίου. Ξεκινούσαν τη μέρα με ένα τρέξιμο πριν από το πρωινό στις 5 π.μ. κλείνοντας το βράδυ με ιδεολογικές συζητήσεις. Η ιδεολογική κατήχηση στα στρατόπεδα της Φατάχ και του Λαϊκού Μετώπου περιείχε το Κομμουνιστικό Μανιφέστο, ενώ  σε αυτά των Αδελφών Μουσουλμάνων το Κοράνι. Η στρατιωτική ζωή άλλαξε αρκετά τον νεαρό ακαδημαϊκό, αλλά το απολάμβανε:

"Η εκπαίδευση κράτησε τέσσερις μήνες, και θυμάμαι ότι μόνο μια φορά ένιωσα την κοιλιά μου γεμάτη. Για ολόκληρους τεσσεράμισι μήνες είχαμε ψωμί για πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό... ναι, πεινούσαμε πολύ, αλλά ήταν μια από τις καλύτερες στιγμές της ζωής μου. Νιώθαμε βασιλιάδες, γιατί είχαμε απελευθερωθεί από τα πάντα και κανείς δεν είχε εξουσία πάνω μας."

Και άλλοι βρήκαν την εκπαίδευση απαιτητική. Θυμάται ο Ibrahim Ghusheh:

"Πήγαμε για εκπαίδευση για λίγες μέρες σε ένα στρατόπεδο στη Ζάρκα. Θυμάμαι μια φορά, όταν ήμουν με τον αδελφό Fayz al-Hazina και άλλους, ο Salah Hassan (Abu Amr) μας ζήτησε να κάνουμε έναν ελιγμό, περπατώντας με τα πόδια και κρατώντας όπλα, για μια απόσταση 60 χιλιομέτρων. Ήμασταν νέοι άντρες που δεν ήμασταν συνηθισμένοι στο περπάτημα. Μετά από αυτή τη βόλτα λοιπόν, μείναμε δύο μέρες ταλαιπωρημένοι από πρησμένα πόδια."

Μετά την αρχική εκπαίδευση, ο Αζάμ μετακόμισε στις Βάσεις του Ιρμπίντ στο βορρά. Οι βάσεις έπρεπε να είναι σχετικά κοντά στα ισραηλινά σύνορα, αλλά δεν θα μπορούσαν να είναι πολύ κοντά ή πολύ εκτεθειμένες, διαφορετικά θα βομβαρδίζονταν από ισραηλινά αεροπλάνα. Οι Φενταγίν δρούσαν στα βορειοδυτικά της Ιορδανίας, όπου ο σχετικά στενός ποταμός Γιαρμούκ διασχίζει το λοφώδες τοπίο για να σχηματίσει ένα φυσικό σύνορο μεταξύ Ιορδανίας και Ισραήλ. Μερικά από τα στρατόπεδα και οι βάσεις εμπροσθοφυλακής ήταν κυριολεκτικά σπήλαια. Γύρω στο 2008, για ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή του Αζάμ, ο Ahmad Nawfal πήγε τον δημοσιογράφο του al-Jazeera Yasir Abu Hilala σε μια περιοδεία σε ορισμένες από τις περιοχές στις οποίες δρούσαν οι Παλαιστίνιοι Φενταγίν. 

Στο ντοκιμαντέρ βλέπουμε τον Nawfal να δίνει συνέντευξη πάνω σε μια πλαγιά λόφου με θέα σε αυτό που φαίνεται να είναι η κοιλάδα του ποταμού Γιαρμούκ, και μπορούμε να δούμε τον Abu Hilala να περπατά σε ένα μακρύ τούνελ και να βγαίνει από ένα άνοιγμα σπηλιάς στο άλλο άκρο. Μπορούμε να πάρουμε μια αίσθηση της ζωής σε τέτοια στρατόπεδα από τη μαρτυρία του Βέλγου δημοσιογράφου Gérard Chaliand, ο οποίος πέρασε χρόνο με τους αριστερούς Φενταγίν στην Ιορδανία γύρω στο 1969. Ένα από τα μέρη που επισκέφθηκε ήταν ένα στρατόπεδο που ανήκε στο Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης περίπου την ίδια περιοχή με τις Βάσεις του Ιρμπίντ:

"Βορειοδυτικά του Irbid, σε μια βάση του Λαϊκού Μετώπου που έχει δημιουργηθεί σε μια τεράστια σπηλιά. Τέσσερις το πρωί και ακόμα σκοτάδι. Η βαθιά μαυρίλα του ουρανού είναι διαπερασμένη με μυριάδες αστραφτερά αστέρια – μια νύχτα σχεδόν τόσο όμορφη όσο οι υπέροχες νύχτες της Σαχάρας. Απέναντι από το στρατόπεδο, στην αόρατη μακρινή όχθη του ποταμού, τα φώτα των ισραηλινών κιμπούτζ. Τρέξιμο τριών μιλίων τη νύχτα, ακολουθούμενο από σωματική προπόνηση ενός τετάρτου της ώρας. Το πρωινό αποτελείται από σκληρά μπισκότα, πράσινες ελιές και ζεματιστό τσάι. Ξημερώνει, αποκαλύπτοντας ένα στενό γυμνό έλος όπου κυριαρχεί ο καταυλισμός. Στα βόρεια, τα υψώματα του Γκολάν είναι αμυδρά ορατά. Οι αποξηραμένοι λόφοι είναι αραιά διάστικτοι με λεύκες. 

Το σπήλαιο φιλοξενεί περίπου δεκαπέντε Φενταγίν, με τον εξοπλισμό και τα αποθέματα τους σε τρόφιμα. Κάτω από ένα μοναχικό δέντρο, ένα αντιαεροπορικό όπλο – ένα Dikitiriov. Η βάση, η πέμπτη του τύπου της, υπάρχει εδώ και περίπου τρεις εβδομάδες τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές. Η βάση αποτελείται από είκοσι πέντε Φενταγίν, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που λείπουν για επιχειρήσεις ή σε ομάδες εργασίας στα χωριά. Η ομάδα έχει πραγματοποιήσει σαράντα επιχειρήσεις, σε δέκα από τις οποίες δεν χρειάστηκε να δώσει καμιά μάχη. Οι μερίδες κατασκήνωσης αποτελούνται βασικά από αμυλούχα τρόφιμα (φασόλια, φακές, πατάτες, ζυμαρικά), αυγά, ντομάτες και κονσέρβες (σαρδέλες, κορν μπιφ). Το κρέας τρώγεται μόνο μία φορά την εβδομάδα."

Ο Chaliand γράφει επίσης ότι οι στρατιωτικές βάσεις του Μετώπου συνήθως επανδρώνονταν από περίπου σαράντα πέντε αντάρτες. Οι Βάσεις του Ιρμπίντ παραδίπλα, πιθανότατα δεν ήταν πολύ μεγαλύτερες, πράγμα που σημαίνει ότι τα τέσσερα στρατόπεδα των Φενταγίν εκεί πιθανώς χωρούσαν συνολικά μεταξύ 100 και 200 μαχητές ανά πάσα στιγμή. Ως μορφωμένος και δάσκαλος, ο Αζάμ ήταν μια σχετικά ανώτερη προσωπικότητα μεταξύ των μαχητών, γι' αυτό πιθανώς διορίστηκε διοικητής (amir) της βάσης της Ιερουσαλήμ στο Marw. Ένας επισκέπτης αναφέρθηκε αργότερα στον Αζάμ ως ένα από τα τρία «εξέχοντα» άτομα στα στρατόπεδα, δίπλα στον Ahmad Nawfal και τον Dhib Anis. Ωστόσο, ο Αζάμ ήταν ακόμα σχετικά αρχάριος σε στρατιωτικά θέματα. Όπως διηγήθηκε αργότερα ένας από τους συντρόφους του, ο Μοχάμεντ Νουρ:

"Κάποτε, όταν ήταν με τους Φενταγίν στην Ιορδανία, ο Αζάμ έκανε ένα μικρό λάθος σε ένα στρατιωτικό ζήτημα στη βάση του Μπάιτ αλ-Μάκντις όπου ήταν ο αρχηγός και υπεύθυνος της ομάδας. Όταν ο μάρτυρας Αμπού Αμρ –ο εκπαιδευτής της ομάδας– θύμωσε μαζί του, ο Αζάμ σηκώθηκε, έδωσε στρατιωτικό χαιρετισμό και δήλωσε ότι ήταν πρόθυμος να δεχτεί οποιαδήποτε επίπληξη του άξιζε."

Σύντομα, ωστόσο, ο Αζάμ έμαθε τα χρήσιμα πολεμικά διδάγματα και άρχισε να δίνει οδηγίες σε άλλους. Ο μαχητής Ισμαήλ αλ-Σάτι έγραψε αργότερα:

"Σε θυμάμαι ακόμα στα οροπέδια και τα βουνά του Irbid, ανάμεσα στις σπηλιές και τους βράχους του, και στην κοιλάδα του Ιορδάνη, και στις όχθες του Yarmuk. Φορούσες χακί και κουβαλούσες το καλάσνικοφ και είχες πάντα το Κοράνι στην τσέπη του στήθους σου. Μπορώ ακόμα να νιώθω το δυνατό σου πιάσιμο γύρω από το χέρι μου καθώς με έμαθες πώς να στοχεύω, πώς να ρίχνω μια οβίδα και πώς να πυροβολώ. Θυμάμαι ακόμα τα δάκρυα σου να στάζουν στα γένια σου καθώς έκλαιγες για τα αδέρφια σου που έπεσαν μάρτυρες στις επιχειρήσεις."

Ο Αζάμ συμμετείχε επίσης σε μάχες σε αυτήν την περίοδο. Συμμετείχε σε πολλές επιδρομές σε ισραηλινούς στόχους κατά μήκος των συνόρων, όπως και οι άλλοι Φενταγίν. Τα απομνημονεύματά του και άλλες πηγές μιλούν για «πολλές επιχειρήσεις» και παρουσιάζουν τα στρατόπεδα ως μια σοβαρή στρατιωτική προσπάθεια. Είχαν αξιοπρεπή στρατιωτικό εξοπλισμό, συμπεριλαμβανομένων εναέριων χαρτών της συνοριακής περιοχής. Σύμφωνα με μια πηγή, ο ίδιος ο Γιασέρ Αραφάτ υποτίθεται ότι ζήτησε από τη Φατάχ «επιχειρήσεις όπως αυτές των μαχητών του Ιρμπίντ». Σύμφωνα με τον Ahmad Nawfal:

"Ο Αζάμ πήρε μέρος σε πολλές επιχειρήσεις, αλλά μια από αυτές, στην περιοχή Baqura, ήταν μια από τις πιο εξέχουσες επιχειρήσεις που ανέλαβε. Τον βομβάρδιζαν με αεροπλάνα όλη μέρα, και τα ρούχα του ήταν σκισμένα από σκάγια και σφαίρες, αλλά δεν του ήρθε κανένας τραυματισμός ή μαρτύριο. Θυμάμαι ότι ήταν το Ραμαζάνι, και κατεβαίναμε καθημερινά αναζητώντας το μαρτύριο, αναζητώντας τον αγώνα. Κάθε μέρα αναλαμβάναμε επιχειρήσεις ελεύθερου σκοπευτή. Ο Αζάμ συμμετείχε στις περισσότερες μεγάλες επιχειρήσεις, εκτός από αυτές που είπα ότι γίνονταν καθημερινά."

Πρώτα ήταν η «μάχη του αλ-Μασρού», μια μάχη με τον Ισραηλινό Στρατό το 1969 από την οποία οι Φενταγίν μόλις που βγήκαν ζωντανοί. Μια μικρή ομάδα μαχητών, συμπεριλαμβανομένου του Αζάμ, είχε επιτεθεί σε έναν στόχο του Ισραήλ αλλά βρέθηκε αποκομμένη κάτω από μια γέφυρα, με έναν μαχητή να τραυματίζεται σοβαρά. Σώθηκαν με παρέμβαση του ιορδανικού στρατού, ο οποίος έριξε στους Ισραηλινούς ένα τεράστιο μπαράζ πυροβολικού ως κάλυψη των Φενταγίν. Ένας Ιορδανός διοικητής τραυματίστηκε στη μάχη, κερδίζοντας την ευγνωμοσύνη του Αζάμ και των συντρόφων του. Η δεύτερη συμπλοκή ήταν η «μάχη της 5ης Ιουνίου 1970», στην οποία μια ομάδα έξι μαχητών με επικεφαλής τον ίδιο τον Αζάμ αντιμετώπισε δύο τανκ και ένα ναρκαλιευτικό, σκοτώνοντας τουλάχιστον δώδεκα στρατιώτες του ισραηλινού στρατού. Ο Αζάμ αφηγείται:

"Ο Νταγιάν είχε στείλει έναν Καναδό και έναν Αμερικανό ανταποκριτή για να τους συνοδεύσουν στα σύνορα και να τους δείξουν ότι οι επιχειρήσεις των Φενταγίν είχαν τελειώσει. Τότε [οι Φενταγίν] έπεσαν πάνω τους σαν φαντάσματα από τα υπόγεια και τους βομβάρδισαν και τραυμάτισαν τους δύο δημοσιογράφους. Οι Εβραίοι παραδέχτηκαν ότι έχασαν δώδεκα στρατιώτες αλλά οι απώλειες του εχθρού ήταν πολύ μεγαλύτερες από αυτό."

Τρίτη ήταν η «επιχείρηση Sayyid Qutb», η οποία έλαβε χώρα στις 29 Αυγούστου 1970 για να σηματοδοτήσει την τετραετή επέτειο από την εκτέλεση του Qutb. Πρέπει επίσης να ήταν μια από τις τελευταίες μάχες των Φενταγίν από το ιορδανικό έδαφος, γιατί ακολούθησε ο Μαύρος Σεπτέμβρης. Ο Αζάμ αφηγείται:

"Ο Αμπού Αμρ (Σαλάχ Χασάν) προετοίμαζε μια επιχείρηση πυραύλων την οποία ονόμασε «επιχείρηση Σαγίντ Κουτμπ» εναντίον μιας περιπόλου πολλών αρμάτων μάχης. Έκανε το σχέδιο και έλεγξε την τοποθεσία και έστησε τους πυραύλους που επρόκειτο να πυροδοτήσει με μια ηλεκτρική ασφάλεια, αλλά έπεσε σε ενέδρα από τους Εβραίους και ξέσπασε μια μάχη στην οποία ο Αμπού Αμρ έπεσε μάρτυρας μαζί με τον Μαχμούντ αλ Μπαρκάουι και τον Ζουχάιρ Καϊσού (από τη Χάμα της Συρίας). Η ημερομηνία του μαρτυρίου τους συνέπεσε με εκείνη του Sayyid Qutb, δηλαδή 29 Αυγούστου."

Οι πηγές λένε ότι δεκατρείς μαχητές σκοτώθηκαν σε μάχες κατά τη διάρκεια της ύπαρξης των στρατοπέδων του Ιρμπίντ. Γνωρίζουμε τα ονόματα εννέα από αυτών: Salah Hasan (Αίγυπτος), Mahdi al-Idlibi (Χάμα, Συρία), Nasr Isa (Χάμα, Συρία), Zuhayr Qayshu (Χάμα, Συρία), Ridwan Krishan (Ma'an, Ιορδανία) , Ridwan Bal'a (Δαμασκός, Συρία), Muhammad Sa'id Ba'abbad (Υεμένη), Mahmud al-Barqawi (Παλαιστίνη) και Abu al-Hasan Ibrahim al-Ghazzi (Παλαιστίνη). Το να έχεις μαχητές από τόσες πολλές διαφορετικές χώρες έθετε ένα πρακτικό πρόβλημα – αυτό του επαναπατρισμού των νεκρών. Το σώμα του Salah Hasan, για παράδειγμα, έπρεπε να μεταφερθεί στο Κουβέιτ, όπου ζούσε η οικογένειά του που είχε μεταναστεύσει εκεί από την Αίγυπτο. Ο Abd al-Mun'im Abu Zant περιέγραψε αργότερα πώς αυτός και ο Αζάμ μετέφεραν το σώμα του Hasan στο νοσοκομείο Ashrafiyya στο Αμμάν για μεταφορά στο Κουβέιτ. Σε άλλη περίπτωση, ο Αζάμ έφερε το σώμα του Zuhayr Qayshu στη Συρία:

"Όσο για την κηδεία του Zuhayr, έφερα [το σώμα] στη Χάμα στη Συρία και έμεινα εκεί αρκετές μέρες ως καλεσμένος του Marwan Hadid. Ενώ ήμουν εκεί, μια άλλη σορός μεταφέρθηκε στη Χάμα, αυτή του Νασρ Ίσα, του αδερφού του γιατρού Ρασίντ Ίσα, ο οποίος είχε περάσει χρόνια μαζί μας στην Παλαιστίνη συνοδεύοντας μια ομάδα μαχητών από τη Χάμα. Μαζί μας εκείνη την εποχή ήταν ο Abd al-Sattar Za‘im."

(Πηγή: Thomas Hegghammer, The Caravan, σελ. 53-60, μετάφραση Α. Π.)