Για να κατεβάσετε το άρθρο σε .pdf στον σύνδεσμο εδώ ...
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Ηράκλειτος και Ιράν (μετάφραση: επιθεώρηση ΛΥΚΑΥΓΕΣ)
Ηράκλειτος και Ιράν
του Jacques Duchesne-Guillemin*
πηγή: History of Religions, Vol. 3, No. 1 (Summer, 1963)
μετάφραση: επιθεώρηση ΛΥΚΑΥΓΕΣ
Εξώφυλλο του περιοδικού της Πολωνικής Τρίτης Θέσης Szturm!
* Ο Jacques Duchesne-Guillemin, Βέλγος Φιλόλογος, Αρχαιολόγος και Γλωσσολόγος, υπήρξε ένας απο τους κορυφαίους Ιρανολόγους παγκοσμίως αφιερώνοντας όλη του την ζωή στην μελέτη των Ιρανικών Θρησκευτικών και Γλωσσικών απαρχών, την σημασία τους για την ανάπτυξη όλου του Ινδοευρωπαϊκού Πολιτισμού και την ειδική σχέση τους με την Αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία. Η επιστημονική του εργασία στα παραπάνω πεδία θεωρείται ακόμα και σήμερα αξεπέραστη ή τουλάχιστον κομβική για την συγκριτική ανάλυση των Πολιτισμών της Ινδοευρωπαϊκής Παράδοσης.
Το άρθρο που μεταφράσαμε και παρουσιάζουμε εδώ με τον τίτλο “Ηράκλειτος και Ιράν” αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για την ανανέωση της έρευνας των πνευματικών σχέσεων της Αρχαίας Ελλάδος και της Περσίας και δημιούργησε έντονο επιστημονικό διάλογο διεθνώς σχετικά με την ιδιαίτερη επιρροή της Περσικής σκέψεως στον μεγάλο Έλληνα φιλόσοφο Ηράκλειτο. Αυτή η έρευνα ξεκίνησε από την Γερμανική Ρομαντική σχολή με πρωταγωνιστές τους Σλαίερμαχερ και Κρούτσερ.
Η εκ νέου ανακάλυψη της Avesta κάνει τις πηγές της Ιρανικής θρησκείας προσιτές σε εμάς, ώστε να μπορούμε πραγματικά να πούμε «Έτσι μίλησε Ζαρατούστρα», να καταφέρουμε να επιστρέψουμε, με νέο ενδιαφέρον, σε μια αρχαία ιδέα: αυτή της ανατολίτικης, και ιδιαίτερα ιρανικής, προέλευσης της Ελληνικής φιλοσοφίας. Είναι μια ιδέα που η Αρχαιότητα είχε προικίσει με θρυλική αύρα, είτε δηλώνοντας ότι ο Πυθαγόρας ήταν του Ζωροάστρη μαθητής στη Βαβυλώνα (μια πόλη στην οποία, πιθανώς, κανένας από τους δύο δεν ήταν ποτέ) ή γράφοντας, όπως ο Κλήμης ο Αλεξανδρινός, πως ο Ηράκλειτος ήταν βασισμένος στην «βαρβαρική φιλοσοφία», μια έκφραση με την οποία, εν όψει της εγγύτητας της Εφέσου με την Περσική Αυτοκρατορία, πρέπει να εννοούσε πρωτίστως τα Ιρανικά δόγματα. Το ζήτημα, που μελετήθηκε σοβαρά από τους σύγχρονους, συχνά επιλύθηκε με αρνητικό πρόσημο από μεγάλους ιστορικούς της ελληνικής φιλοσοφίας: αλλά φαίνεται, παρ’ όλα αυτά, επανειλημμένα να εγείρεται σαν Φοίνικας από τις στάχτες του, σαν ο πειρασμός να συγκρίνουμε τις δύο παραδόσεις και να ανακαλύψουμε τον δεσμό αλληλεξάρτησης μεταξύ τους να γίνεται περιοδικά ακαταμάχητος.
Το πρόβλημα έχει αναβιώσει πρόσφατα σε μια πολύ προσωπική προσέγγιση από τον Clemence Ramnoux. Αυτός ο φιλόσοφος, συγγραφέας ενός ογκώδους έργου που ο ίδιος ο τίτλος του προμηνύει την πρωτοτυπία του-Heraclite ou l’homme entre les choses et les mots (1959)-ομολογεί σε αυτό το βιβλίο ότι είχε χωρέσει ένα κεφάλαιο, που είχε αρχικά σχεδιαστεί, για τη σχέση μεταξύ του Ηρακλείτου και του Ιράν, γιατί δημιουργούσε πάρα πολλές δυσκολίες. Αργότερα μπόρεσε, με λιγότερους ενδοιασμούς, να δημοσιεύσει το κεφάλαιο ως άρθρο σε περιοδικό. Το άρθρο, που εμφανίστηκε το 1959 στο Το Revue de la Mediterranee (εκδόθηκε στο Αλγέρι), είναι το “Un Ipisode de la rencontre est-ouest, Zoroastre et Heraclite.” Πρέπει να παραδεχτούμε εξαρχής ότι για να γίνει ένας παραλληλισμός μεταξύ Ηράκλειτοy και ο Ζωροάστρη θα απαιτούταν ίσως μια πιο εμπεριστατωμένη γνώση και των δύο ,από την άλλη,το να προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε την προσωπικότητα του ενός σε σχέση με εκείνη του άλλου ίσως να διεκδικεί μια ερμηνεία obscurum per obscurius.
Προφανώς θα ήταν αλαζονικό εδώ να προσποιηθούμε ότι σχεδιάζουμε μια αυθεντική και καλά καθορισμένη σκιαγράφηση στα πορτρέτα του σκοτεινού φιλοσόφου της Εφέσου και του προφήτη του Ιράν, ώστε να δείξουμε την επιρροή που ασκήθηκε από τον Ζωροάστρη στον Ηράκλειτο. Ωστόσο, θεωρώ, εν όψει των αποτελεσμάτων που επιτεύχθηκαν τα τελευταία χρόνια στη μελέτη του Ηρακλείτου και σε αυτή της Ιρανικής θρησκείας, πως θα μπορούσε να υπάρχει συγκεκριμένο ενδιαφέρον για την αντιμετώπισή αυτών των δύο γραμμών έρευνας. Αναφορικά με τον Ηράκλειτο, είναι απαραίτητο να τεθεί μια προκαταρκτική ερώτηση-αν μπορεί κανείς να βασιστεί στα σωζόμενα θραύσματα του έργο του ή πάνω στις μαρτυρίες και τις παραφράσεις που οι αρχαίοι μας έχουν αφήσει. Με την πρώτη ματιά θα πίστευε κανείς ότι ήταν απολύτως απαραίτητο να δοθεί προτίμηση στα θραύσματα, αφού οι μαρτυρίες μπορεί να υπάρχουν υπόνοιες ότι αντικατοπτρίζουν τις προσωπικές απόψεις των συγγραφέων τους, που συνιστά τη ζημία της αλήθειας.
Αλλά το ερώτημα δεν είναι τόσο απλό. Γιατί τα θραύσματα διατηρήθηκαν επίσης από συγγραφείς που είχαν συχνά δικές τους ιδέες, το δικό τους σύστημα, και δεν είναι πάντα εύκολο να διακρίνει κανείς αν αυτό που αναφέρουν, είναι μεταξύ κυριολεκτικής, αυθεντικής παραπομπής ή λίγο πολύ ερμηνευτική παράφραση. Είναι απαραίτητο, προκειμένου να εκτιμηθεί η εγκυρότητα των αποσπασμάτων, για να γνωρίζουμε τις απόψεις που επικράτησαν αργότερα σχετικά με τα ποικίλα ερωτήματα που χειρίστηκε ο Ηράκλειτος ,αυτό φαίνεται ξεκάθαρα, πιστεύω, στην περίπτωση του Λόγου. Καλό θα ήταν να αναρωτηθούμε εμείς οι ίδιοι τι είχαν καταλάβει οι Στωικοί και μετά οι Χριστιανοί ως Λόγο, αν θέλουμε να αποφύγουμε να αποδώσουμε αδικαιολόγητα στον Ηράκλειτο κάποιες αντιλήψεις που εμφανίστηκε μόνο αργότερα. Είναι επίσης απαραίτητο, φυσικά, να λάβουμε παρόμοια προφύλαξη όταν μελετούμε την έννοια του Πυρός, όπως θα προχωρήσω τώρα να κάνω ...
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο εδώ ...
Η μέθεξη στον μύθο των Χριστουγέννων και η καθιερωμένη ενημερωτική δράση της ΦΛΕ.ΦΑ.ΛΟ για το παραδοσιοκρατικό ρομαντικό κίνημα της περιόδου 1841-1843
Έχουμε επισημάνει σε παλαιότερα άρθρα ότι ένας από τους στόχους του εξουσιαστικού νεοφιλελευθερισμού είναι να επαναφέρει όσο το δυνατόν περισσότερες από τις οικονομικές και κοινωνικές ρυθμίσεις των αρχών του 19ου αιώνα. Αναφερόμαστε, ασφαλώς, στις ρυθμίσεις των βιομηχανικών χωρών της δυτικής Ευρώπης. Αυτό είναι το πρότυπο των καπιταλιστών εξουσιαστών. Η εκμηδένιση της όποιας διαπραγματευτικής δύναμης του εργασιακού προσωπικού, η ολική απόσυρση του δημοσίου από το πεδίο των αγορών και η εκμετάλλευση κάθε φυσικού πόρου προς όφελος της διεθνούς μεγαλοαστικής ελίτ που διαφεντεύει τις τύχες των λαών, ελέγχοντας τις αστικές κυβερνήσεις. Ιδίως στις συνθήκες τις παγκοσμιοποίησης, που ο μεταμοντέρνος εφαρμοσμένος διεθνισμός προσφέρει απείρως μεγαλύτερες δυνατότητες και γεννά προκλήσεις διαφορετικές από εκείνες του 19ου αιώνα, η τάση αυτή της φιλελεύθερης εξουσιαστικής ηγεμονίας θα ενταθεί. Υποθέτουμε με ασφάλεια ότι η πρόσφατη κατάργηση της αργίας την Δευτέρα μετά τα Χριστούγεννα αποτελεί μια ακόμη συμβολική θέσμιση αυτής της τάσης από την ελλαδική κυβέρνηση την οποία απολαμβάνουμε να μισούμε και να καυτηριάζουμε σε κάθε ευκαιρία.
Σημείο αναφοράς για την κατανόηση της ουσίας του φιλελεύθερου σκεπτικού αποτελεί η έλευση της νεωτερικότητας στην Βρετανία. Την χώρα που είχε, ήδη, από τις αρχές του 19ου αιώνα όλα σχεδόν τα γνωρίσματα που απέκτησαν οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες στην ιστορική συνέχεια μέχρι σήμερα. Η έλευση της νεωτερικότητας σηματοδότησε στην Βρετανία την παύση των χριστουγεννιάτικων εορτασμών. Οι προνεωτερικοί δωδεκαήμεροι εορτασμοί, οι οποίοι πραγματοποιούνταν στις επαρχίες της υπαίθρου, είχαν ξεθωριάσει ήδη από τον 18ο αιώνα. Όχι μόνο γιατί θεωρήθηκαν από την κυρίαρχη ελίτ του φιλελευθερισμού ως αναχρονιστικοί και ασύμφοροι οικονομικά. Αλλά κι επειδή μεγάλες μάζες ανθρώπων της υπαίθρου είχαν ξεριζωθεί από τις επαρχίες προκειμένου να γίνουν εργάτες της αναπτυσσόμενης καπιταλιστικής βιομηχανίας (ανάμεσα στις οποίες βρίσκονταν και χιλιάδες μικρά παιδιά).
Στην νέα τους βασανιστική ζωή εκείνοι οι ξεριζωμένοι από τις πατρογονικές εστίες βιομηχανικοί εργάτες απαγορευόταν να έχουν εκπροσώπηση και δικαίωμα λόγου για τις εργασιακές συνθήκες. Επίσης απαγορευόταν να απολαύσουν κάποια χριστουγεννιάτικη αργία. Η απάντηση σε αυτή την συνθήκη δόθηκε από ένα παραδοσιοκρατικό πολιτιστικό κίνημα, το οποίο οργάνωσαν διανοητές και υποστηρικτές του Ρομαντισμού. Από το 1841 ως το 1843 οι προσπάθειες εντάθηκαν. Ώσπου η αστική βρετανική ελίτ υποχώρησε. Τον Δεκέμβριο του 1844, έπειτα από την επιτυχημένη δράση εκείνου του παραδοσιοκρατικού κινήματος, οι εορτασμοί και οι πρώτες αργίες επανήλθαν σταδιακά στην Αγγλία.
Λίγοι σήμερα θυμούνται ότι μια από τις σημαντικότερες ενέργειες εκείνου του κινήματος υπήρξε η συγγραφή του βιβλίου Ο Ύμνος των Χριστουγέννων από τον Κάρολο Ντίκενς, στις 19 Δεκεμβρίου του 1843. Η επιρροή του βιβλίου ήταν τόσο μεγάλη ώστε όχι μόνο να αποτελέσει κομβικό γεγονός προκειμένου να επανέλθουν οι εορτασμοί αλλά και για να ανανεωθούν. Μέσα από το βιβλίο του Ντίκενς δόθηκε μια κατεύθυνση για το πώς θα εορτάζονταν τα Χριστούγεννα στο αστικό περιβάλλον, η οποία επηρέασε, λιγότερο ή περισσότερο, όλες τις χώρες της Ευρώπης. Η ρομαντική σκέψη, όχι μόνο κράτησε ζωντανό ένα παραδοσιακό έθιμο, αλλά και δημιούργησε έθος μέσα στις πιο σκληρές συνθήκες εξουσίας του νεωτερικού καπιταλισμού.
Σήμερα η μεταμοντέρνα νεωτερική εξουσία της παγκοσμιοποίησης, έχοντας ως επίκεντρο τις Η.Π.Α., αποχυμώνει σταδιακά τους χριστουγεννιάτικους εορτασμούς, μετατρέποντάς τους σε ένα ακόμη καταναλωτικό party. Ως απάντηση οι εναπομείναντες παραδοσιοκράτες ρομαντικοί οφείλουμε να ορθώνουμε την όποια αντίσταση μπορούμε σε αυτούς τους σχεδιασμούς. Και, ασφαλώς, να κρατούμε την φλόγα της ιστορικής μνήμης αναμμένη. Έτσι, για μια ακόμη χρονιά, η Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ. πραγματοποίησε την καθιερωμένη ενημερωτική δράση και αφισοκόλληση στο κέντρο των Αθηνών ...
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο εδώ ...
Ουσιαστικές προτάσεις και λόγοι κενοί περιεχομένων
Μια μόλις μέρα μετά την ανάρτηση του προηγούμενου άρθρου στο ιστολόγιο της Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ., που ολοκληρωνόταν με την πρόταση της λέσχης μας για το πως πρέπει να οργανωθεί ο χώρος όσων εκφράζουμε την ιδεολογία του αντιδιαφωτιστικού ρομαντικού εθνικισμού, ενημερώθηκα ότι κάποιος πολιτικός κλαρινογαμπρός, που αυτή την εποχή υιοθετεί την ιδεολογία του ακροδεξιού τραμπισμού, επανέφερε στο προσκήνιο ένα άρθρο του καθηγητή Χρίστου Γούδη, το οποίο γράφτηκε δεκαπέντε και πλέον χρόνια πριν.
Το εν λόγω άρθρο περιλαμβάνει προτάσεις του καθηγητή για την οργάνωση ενός εθνικιστικού πλέγματος διανόησης. Η ανάρτηση του συγκεκριμένου άρθρου μου κίνησε το ενδιαφέρον ώστε να επιχειρήσω κάτι που έχουν συνηθίσει να διαβάζουν οι αναγνώστες μας. Δηλαδή την ανάλυση του λόγου ορισμένων αρθρογράφων που προβάλλονται ως διανοητές του χώρου, προκειμένου να διαπιστωθεί αν ο λόγος αυτός περιλαμβάνει νοήματα και ουσιαστικές προτάσεις ή αν αποτελεί ένα φραστικό κέλυφος άνευ ουσιαστικού περιεχομένου.
Σε γενικές γραμμές το θέμα του άρθρου του καθηγητή παραμένει επίκαιρο. Ο κύριος Γούδης αναφέρει ότι η ιστορική τροπή για τα ευρωπαϊκά δρώμενα έχει μια νομοτελειακά διττή προοπτική. Ή την απορρόφηση και την διάλυση των ευρωπαϊκών εθνών στον πολυεθνικό χυλό της Ε.Ε, υπό την κηδεμονία της γερμανικής οικονομικο-πολιτικής ελίτ.
Ή την ανακοπή αυτής της πορείας, η οποία όμως δεν θα σημάνει την επιστροφή στο παλιό μοντέλο του έθνους κράτους αλλά θα προκαλέσει μια χαοτική και απρόβλεπτη νέα συνθήκη. Ανάλογα διττή είναι, σύμφωνα με τον καθηγητή, και η προοπτική του ελληνικού έθνους. Κατά τον αρθρογράφο το ελληνικό έθνος ή θα ακολουθήσει τον δρόμο της διάλυσης, μέσω της απορρόφησής του στον πολιτισμικό χυλό της Ε.Ε., ή θα πρέπει να αντισταθεί θωρακίζοντας την εθνική του ταυτότητα.
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο εδώ ...
ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ: Περιοδικό «Έρημη Χώρα» τεύχος τέταρτο σε μορφή αρχείου .pdf
Λίγο μετά την ξαφνική ... παύση της έκδοσης του ποιοτικού «αριστερού» Εθνικοσοσιαλιστικού περιοδικού «Γαμμάδιον» το οποίο έκανε θραύση εντός του «χώρου» αλλά και σε κύκλους των Εξαρχείων (…)
- είχαν ανέβει όλα τα τεύχη σε .pdf από την συντακτική μας ομάδα με χιλιάδες downloads σε ελάχιστους μήνες με αποτέλεσμα να μπλοκαριστούν όλοι οι σύνδεσμοι μετά από συνεχείς αναφορές των «γνωστών αγνώστων» -
εμφανίζεται το 2007 μια νέα εκδοτική προσπάθεια που ονομάστηκε «Έρημη Χώρα».
Αν και το τελευταίο τεύχος το 4ο στην σειρά κυκλοφόρησε ακριβώς πριν δέκα χρόνια (Νοέμβριος 2011) το ενδιαφέρον παραμένει αμείωτο και τα μέλη της συντακτικής ομάδας διατηρούν μέχρι σήμερα το ομώνυμο ιστολόγιο καθώς και ηλεκτρονική διεύθυνση για όσους επιθυμούν να επικοινωνήσουν ...
http://erimihora.blogspot.com/
... ενώ σε μια άκρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη του αρχισυντάκτη Ρωμανού στην σελίδα των Ελλήνων Ρομαντικών της ΦΛΕΦΑΛΟ - την οποία μπορείτε να διαβάσετε εδώ - η κίνηση αυτή χαρακτηρίζεται ως μια προσπάθεια της Παραδοσιοκρατίας και με «αναφορές σε μια πλειάδα θεματικών που στο πολιτικό πλαίσιο ξεκινούν από τον ριζοσπαστικό συντηρητισμό και καταλήγουν στον αναρχικό εθνικισμό και τον εθνικομπολσεβικισμό, με λογοτεχνικές αναζητήσεις που διαπερνούν την λογοτεχνία του φανταστικού για να καταλήξουν στον ‘’αντιδραστικό μοντερνισμό’’ και με καλλιτεχνικές προσεγγίσεις».
Η περιγραφή αυτή πράγματι δεν απέχει από την πραγματικότητα και στην δική μας οπτική αυτή η κίνηση εντασσόταν πλήρως - προς φρίκη και απογοήτευση πολλών αντιδραστικών ακροδεξιών που έχουν τα τελευταία χρόνια και πρόβλημα μνήμης - στην ευρύτερη Ελληνική «Τρίτη Θέση» λόγω της ενδιαφέρουσας θεματολογίας και της εξαιρετικής αρθρογραφίας και μάλιστα σε μια εποχή ενδυνάμωσης των Αυτόνομων/Ανένταχτων ομάδων με κάποιες από αυτές να επηρεάζονται μέχρι και σήμερα από την «Στρασσερική» τάση και την αντικαπιταλιστική παράδοση του κινήματος.
Κάθε τεύχος υπήρξε μια πολύτιμη παρακαταθήκη με το σύνολο των τευχών να
έχουν πιθανότατα εξαντληθεί από όλα τα γνωστά σημεία διανομής ενώ μετά από σχετική άδεια η
συντακτική μας ομάδα τον Μάρτιο του 2017 ανέβασε σε .pdf το πρώτο, δεύτερο, και τρίτο τεύχος τα
οποία μπορείτε να κατεβάσετε ελεύθερα αντιστοίχως εδώ, εδώ και εδώ.
Τον Νοέμβριο
του 2011 κυκλοφορεί το 4ο τεύχος του ανεξάρτητου περιοδικού «Έρημη Χώρα».
Η ύλη μια
εκδοτική «βόμβα» - με ένα εξώφυλλο αλλά και οπισθόφυλλο συνώνυμα της αισθητικής - που απαρτίζεται ανάμεσα
σε άλλα από κάποια «εκρηκτικά» άρθρα σχετικά με τον οικοφασιστή ακτιβιστή Pentti Linkola, τον «καταραμένο» Ernst Niekisch, τον κορυφαίο διανοητή και πολεμιστή Ernst Junger, τον Μάρτυρα της εθνικοεπαναστατικής
ιδέας Francis Parker
Yockey καθώς και
την Συλλογική Αυτόνομη Έκδοση «Νοσταλγοί του Μέλλοντος» σχετικά με την οποία μπορείτε να
δείτε εδώ ή να κατεβάσετε εδώ σε .pdf. Την συλλογή άρθρων την έχουν ήδη στα ηλεκτρονικά αρχεία τους μέσω των Αυτόνομων συναγωνιστών και του «Μαύρου Κρίνου» εκατοντάδες νεολαίοι που αρνούνται να ενταχθούν στα κομματικά μαντριά ή να προσκυνήσουν τα διάσημα «τοτέμ» της αστικής πλουτοκρατικής άκρας
δεξιάς.
Η
συντακτική ομάδα του «Μαύρου Κρίνου» οφείλει να ευχαριστήσει δημοσίως τον
αρχισυντάκτη του περιοδικού για την άδεια να προβληθούν συνολικά τα 4 τεύχη του
περιοδικού.
Περιοδικό
«Έρημη Χώρα» τεύχος τέταρτο για να το κατεβάσετε στον σύνδεσμο εδώ
Karl Hans Strobl: Ένας λησμονημένος βάρδος της λογοτεχνίας του φανταστικού
Ο Καρλ Χανς Στρομπλ (1877-1946) υπήρξε ένας ταλαντούχος
συγγραφέας της λογοτεχνίας του φανταστικού κατά το πρώτο μισό του 20ου αιώνα.
Μεγάλωσε στην Τσεχία αλλά ήταν Αυστριακής καταγωγής. Γρήγορα έδειξε την κλίση
του στην λογοτεχνία και υπήρξε θαυμαστής του Ράινερ Μαρία Ρίλκε. Ωστόσο σε
αντίθεση με τον Ρίλκε, που δεν ένιωθε βολικά με την γερμανική του καταγωγή και
υιοθέτησε την τσεχική κουλτούρα, ο Στρομπλ αφοσιώθηκε από μικρός στην
«γερμανικότητά» του.
Παράλληλα, ήρθε σε επαφή με διάφορες νεορομαντικές θεωρίες
που αναπτύσσονταν σε μικρούς κύκλους στοχαστών κατά τα τέλη του 19ου αιώνα, και
σε νεαρή ηλικία άρχισε να υιοθετεί εθνικιστικές απόψεις. Παρόλα αυτά δεν
ενεπλάκη νωρίς στην πολιτική.
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο εδώ ...
Ο Τόμας Καρλάιλ και η έννοια του χαρισματικού ηγέτη
Οι καταβολές της ιδέας που θέλει ορισμένους «ξεχωριστούς
ανθρώπους», οι οποίοι εμπνεόμενοι από ένα «θείο πνεύμα» μπορούν να κατευθύνουν
την ανθρώπινη ιστορία στα πέρατα των ενοράσεών τους, ανάγονται στα προνεωτερικά
χρόνια. Ενδεικτικό παράδειγμα ενός τέτοιου διανοητή, που έγραψε κατά την
ιστορική περίοδο της Αντιμεταρρύθμισης, είναι ο Ισπανός εκπρόσωπος του
φιλοσοφικού ρεύματος του κονσεπτισμού, Μπαλτάσαρ Γκρασιάν (1601-1658).
Αναφέρομαι στην περίπτωση του Γκρασιάν γιατί υπήρξε ένας από τους διανοητές
που, προκειμένου να περιγράψουν τους «ξεχωριστούς άντρες» της ιστορίας,
χρησιμοποίησε τον όρο «ήρωες[1]». Ο ίδιος όρος χρησιμοποιήθηκε από
μεταγενέστερους διανοητές. Ακόμη και από νεορομαντικούς διανοητές της εποχής
του μεσοπολέμου, όπως ο Ιωάννης Συκουτρής (1901-1937)[2]. Ωστόσο, σε αυτό το
άρθρο θα σταθώ στον Τόμας Καρλάιλ (1795-1881).
Ο Καρλάιλ αποτέλεσε την πλέον ενδεικτική περίπτωση του πως
έγινε αντιληπτός ο ιστορικός ρόλος του «ξεχωριστού ανθρώπου» στους διανοητές
του Ρομαντισμού. Σύμφωνα με τον Zeev Sternhell, κανείς Βρετανός του 19ου αιώνα
δεν υπέστη στο ίδιο μέτρο με τον Καρλάιλ την επιρροή του Φίχτε, του Γκαίτε και
του Νοβάλις, καθώς και του γερμανικού Ρομαντισμού γενικότερα[3]. Έχοντας
υιοθετήσει την φιλοσοφική σκέψη του ρομαντικού ιδεαλισμού, ο Καρλάιλ θεώρησε
ότι όλοι οι ανθρώπινοι θεσμοί είναι ορατά σύμβολα μιας «εσωτερικής
πραγματικότητας» του κόσμου. Αυτή η «εσωτερική πραγματικότητα», σύμφωνα με τον
Καρλάιλ, εκφράζει μια αλήθεια των πραγμάτων η οποία βασίζεται σε μια θεία
ιεράρχηση. Ο ανθρώπινος βίος, προκειμένου να είναι ουσιαστικός, οφείλει να
σεβαστεί αυτή την ένθεη ιεράρχηση και να βασιστεί επάνω της. Αν το πετύχει, θα
δημιουργήσει συνθήκες Τάξης στον κόσμο της καθημερινότητας[4].
Ωστόσο, για τον Καρλάιλ, ο Διαφωτισμός και τα ιστορικά του
προανακρούσματα διασάλευσαν την, εγκαθιδρυμένη στην ανθρώπινη ιστορία, Τάξη. Ο
Sternhell σημειώνει πως τα σημαντικότερα δοκίμια του Καρλάιλ πραγματεύονται την
άρνηση της δημοκρατίας, την περιφρόνηση της αριστοκρατίας που είχε εξαγοραστεί
από το χρήμα των αστών, το μίσος για την αμερικανική δημοκρατία, την απέχθεια
για τον υλισμό και την εκβιομηχάνιση, καθώς και την πίστη ότι υπάρχουν άνθρωποι
που είναι εκ φύσεως δούλοι[5]. Απέναντι στον εξισωτισμό της νεωτερικότητας, ο
Καρλάιλ υποστήριξε ότι στέκεται το διαχρονικό πρότυπο του «οδηγού της
ιστορίας». Ορισμένοι «ξεχωριστοί άνθρωποι», τους οποίους ο Καρλάιλ ονόμασε
«ήρωες», έχουν την έμφυτη ικανότητα να αντιλαμβάνονται τις αρχές της εσωτερικής
τάξης του κόσμου. Και το πεπρωμένο τους είναι να την διασφαλίσουν. Αλλά και οι
κοινωνίες, στην φυσική τους κατάσταση, αναζητούν αυτούς τους ηγέτες. Οι «ήρωες»
είναι στοιχεία της ίδιας της ύπαρξης των κοινωνιών[6]. Και η λατρεία των
«ηρώων», η ίδια η ψυχή των κοινωνικών σχέσεων[7].
Οι «ήρωες» του Καρλάιλ είναι απεσταλμένοι του Θεού και μόνον
αυτοί, από όλους τους ανθρώπους, βρίσκονται σε απευθείας επαφή με την εσωτερική
πραγματικότητα του Σύμπαντος[8]. Αποστολή των «ηρώων» είναι να οδηγούν τον
κόσμο σε έναν βίο εναρμονισμένο με την θεία αλήθεια. Κατά το παρελθόν οι
«ήρωες» μπορεί να ονομάζονταν θεοί, όπως ο Όντιν, προφήτες, όπως ο Μωάμεθ,
ιερείς, όπως ο Λούθηρος, ή ποιητές, όπως ο Σαίξπηρ. Η ιδιότητα δεν έχει
σημασία. Είτε είναι προφήτης, είτε ποιητής, κάθε ήρωας, παντού και πάντοτε,
στέλνεται σε εμάς για να μας αποκαλύψει [9]τον ιστορικό προορισμό, που είναι
συμβατός με το «θείο μυστήριο[10]».
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο στον σύνδεσμο εδώ...
«Λοξίας διανοητής» και οι νεορομαντικοί της γενιάς του 1890
Σε μια σχετικά πρόσφατη μελέτη που εστιάζει στην πολιτική
σκέψη και την ζωή του Ίωνος Δραγούμη (1878-1920), από τις πρώτες κιόλας σελίδες
του εισαγωγικού κειμένου χρησιμοποιείται ο όρος «λοξίας»[1]. Πρόκειται για έναν
όρο που ο συγγραφέας της εισαγωγής εξηγεί ότι περιγράφει πολιτικούς διανοητές,
τους οποίους χαρακτηρίζει μια πολύ ιδιαίτερη μοναχικότητα. Ο Δραγούμης
αντιμετωπίζεται ως ένας από αυτούς. Ως κάποιος, δηλαδή, που προτείνει ένα
εντελώς ιδιότυπο σύνολο ιδεών, επεξεργασμένο κι οργανωμένο σε μια ιδιαίτερη
κοσμοθεώρηση για τις ανθρώπινες υποθέσεις[2], το οποίο παρέχει μια νέα θέαση
για τη σχέση της κοινωνίας με το Πολιτικό [3]. Μάλιστα, την περιγραφή του
«λοξία» συνοδεύει η πεποίθηση πως η αντίδραση που μπορεί να προκαλέσει στους
όποιους αντιπάλους αυτή η νέα πρόταση, μπορεί να φθάσει έως και τη φυσική
εξόντωση[4] του «λοξία» διανοητή. Υπερβολική ή μη, αυτή είναι η συνηθισμένη
αντιμετώπιση του Δραγούμη από τους περισσότερους μελετητές του[5]. Αναπόφευκτα,
λοιπόν, η αποδοχή ή η απόρριψη της συγκεκριμένης αντιμετώπισης αποτελεί ένα
ενδιαφέρον ζήτημα.
Ενδεχομένως, μια καλή αρχή προκειμένου να εξετασθεί αυτό το
ζήτημα να είναι η ιστορική παρατήρηση του θέματος από δυο οπτικές γωνίες.
Συνήθως όσοι αποδέχονται την «λοξή» ιδιαιτερότητα της πολιτικής σκέψης του
Δραγούμη, εντάσσουν την ανάγνωση της περίπτωσής του στο κάδρο των ελληνικών
ιστορικών δρώμενων της εποχής κατά την οποία έδρασε ως διανοητής και πολιτικός.
Προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι αν εξετασθεί ως περίπτωση του ελληνικού,
διανοητικού και πολιτικού, γίγνεσθαι της εποχής του, ο Δραγούμης μπορεί να
θεωρηθεί ως μέρος μιας μικρής ομάδας ανθρώπων, που υιοθέτησαν έναν παρόμοιο
διανοητικό προσανατολισμό. Δεν είμαι σίγουρος, όμως, αν μπορούμε να μιλάμε για
κάποιον «λοξία», όπως συνήθως αντιμετωπίζεται.
Ασφαλώς συγκρίνοντας τις ιδέες, τα κείμενα και τις
συμπεριφορές του Δραγούμη με εκείνες άλλων διανοητών που ακολούθησαν, σε
γενικές γραμμές, έναν κοινό προσανατολισμό με αυτόν, είναι εύκολο να
εντοπιστούν ορισμένες καθαρά προσωπικές του ιδιαιτερότητες. Ωστόσο, δεν υπήρξε
απομονωμένος και άνευ ομοϊδεατών ή φιλικών συνομιλητών, ώστε να δικαιολογηθεί ο
χαρακτηρισμός του «λοξία». Ο Περικλής Γιαννόπουλος[6], ο Κωστής Παλαμάς[7], ο Άγγελος
Σικελιανός[8], ο Νίκος Καζαντζάκης[9] καθώς και άλλοι Έλληνες συγγραφείς της
συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου υιοθέτησαν παρόμοιες αρχές. Η Κλεοπάτρα
Λεονταρίτου, εστιάζοντας στον Καζαντζάκη[10], έχει εξηγήσει αναλυτικά πως το
διανοητικό αυτό ρεύμα είχε την ρίζα του στην θεωρία του Ρομαντισμού και
αποτέλεσε μια νεορομαντική ιδεαλιστική αντίδραση στην επικράτηση του
φιλελεύθερου ορθολογισμού, κατά τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα.
Αναμφίβολα, η ύπαρξη του συγκεκριμένου νεορομαντικού ρεύματος
στην Ελλάδα του fin de siècle και των αρχών του 20ου αιώνα δεν συνεπάγεται ότι
μπορεί να γίνει λόγος για μια απόλυτη ταύτιση προσεγγίσεων από τους εκφραστές
του. Ούτε και προκάλεσε την γέννηση ενός οργανωμένου πολιτικού ή κοινωνικού
κινήματος. Αυτό, ωστόσο, δεν αναιρεί το γεγονός ότι η περίπτωση του Δραγούμη
εντάσσεται σε ένα πλαίσιο Ελλήνων διανοητών, με μάλλον μικρή πολιτική επιρροή
αλλά και σαφώς μεγαλύτερη αναγνωστική δημοφιλία, που στην συγκεκριμένη ιστορική
περίοδο οι προβληματισμοί τους βασίστηκαν σε κάποιες κοινές ιδεολογικές
αφετηρίες[11].
Συνεπώς, κρίνω πως δύναται να ελεγχθεί η προσέγγιση που
εμμένει στην ιδιαίτερη μοναδικότητα της περίπτωσής του Δραγούμη. Η αμφιβολία
για την ορθότητα αυτής της προσέγγισης γίνεται πιο ισχυρή αν εξεταστεί η περίπτωση
του Δραγούμη και από μια δεύτερη ιστορική οπτική. Εκείνη που έχει να κάνει με
το ευρωπαϊκό ιστορικό γίγνεσθαι της εποχής.
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο εδώ...
Thomas Carlyle και η Ηρωολατρεία
του Λέοντος
Σγουρού
Μέσα
στον 19ο αιώνα και την κατάρρευση που
υπήρξε στους παλαιούς θεσμούς και το αποτυχημένο -και αιματηρό- ‘’πείραμα’’
της Γαλλικής Επανάστασης, πολλά μεγάλα πνεύματα αναζήτησαν την απάντηση στο
ερώτημα : «πως κινείται ο κόσμος μας και ποια η θέση του ατόμου μέσα σε αυτόν; ».
Ένα τέτοιο μεγάλο πνεύμα υπήρξε και ο Thomas Carlyle, ο οποίος αναζητώντας τα Πεπρωμένα του Ανθρώπου, μακριά τόσο από τον
όψιμο Επιστημονικό Ορθολογισμό της
Εποχής του, όσο και από τις αντιλήψεις του Παρελθόντος, συνέθεσε αυτό που ονόμασε Ηρωολατρεία.
Η Ηρωολατρεία σαν θεώρηση σημαίνει πρακτικά
την επαναστατική αυτή αντίληψη ότι το Αρχέτυπο, του Ειλικρινούς και
Καθοδηγούμενου από μια εσωτερική φωνή της Αλήθειας του Κόσμου Ανθρώπου, είναι ο
Ήρωας. Ο Ήρωας εμφανίζεται σε διάφορες μορφές στην
ανθρώπινη Ιστορία και διαμορφώνει τον Ανθρώπινο
Πολιτισμό, με άλλες από αυτές να αποτελούν καθαρές μορφές του Ήρωα και άλλες αλλοτριωμένες.
Οι μορφές
αυτές είναι η Θεότητα (π.χ. Όντιν), ο Προφήτης (π.χ. Μωάμεθ), ο Ποιητής
(π.χ. Δάντης, Σαίξπηρ), ο Ιερέας (π,χ, Λούθηρος, Κνοξ), ο Συγγραφέας (π.χ. Τζονσον,
Ρουσσώ, Μπερνς) και τέλος ως Βασιλιάς (π.χ. Κρόμγουελ, Ναπολέων).
Θα ήταν κουραστικό να αναλύσουμε κάθε
κατηγορία ξεχωριστά τόσο για τον αναγνώστη, όσο και για την ίδια την δομή ενός
άρθρου σκιαγράφησης των βασικών θέσεων ενός
συγγραφέα.
Σε γενικές γραμμές όμως ο Ήρωας ως Θεότητα
είναι η καθαρότερη μορφή Ήρωα, ο οποίος, μέσα στην αγριότητα και στην έλλειψη
πολιτισμού μιας βάρβαρης εποχής, με το
παράδειγμά του οικοδομεί την πρώτη
οργανωμένη κοινότητα και ταυτόχρονα την πρώτη μορφή στιβαρής αντίληψης
του θρησκευτικού Μύθου. Οι υπόλοιπες μορφές σιγά σιγά χάνουν στοιχεία από την
αρχική Ειλικρίνεια και Αγνότητα του χαρακτήρα τους, οι οποίες όμως είναι αυτές
οι ιδιότητες που θεμελιώνουν την
Επικοινωνία με την Βαθύτερη Ουσία του
Κόσμου. Και έτσι αρχίζουν να έχουν ξεθωριασμένη ερμηνεία του εσώτερου καλέσματος
που νιώθουν.
Αυτή η αντίληψη για τον Νίτσε φάνταζε, ορθά ως
έναν βαθμό, υπερβολικά ρομαντική και ταυτόχρονα σαν μια προσπάθεια να βρει την
θρησκευτική Πίστη που έχασε, κατά αυτόν, ο
Carlyle. Παρά ταύτα δεν μπορούμε να μην παρατηρήσουμε το συγγενές Ριζοσπαστικό
και Αριστοκρατικό πνεύμα, που εντοπίζουμε με μεγαλύτερη εριστικότατα και
δυναμικότητα και στον ίδιο τον Νίτσε.
Δηλαδή το πνεύμα του Τραγικού Ανθρώπου που
θέλει σε μια εποχή διάλυσης να επιλέξει έναν Τρίτο Δρόμο, μακριά τόσο από τους
απαρχαιωμένους Μοναρχικούς Θεσμούς όσο και από την μετα-Διαφωτιστικές
δημοκρατικές λύσεις.
Είναι
αυτό που αργότερα εντοπίζουμε πρώιμα στην Συντηρητική Επανάσταση και σε
όλο αυτό το πνευματικό κύμα, που ονομάστηκε Ορθά Αντιδραστικός Μοντερνισμός από
κάποιους μελετητές, και επηρέασε καίρια τον Φασισμό και τον Εθνικοσοσιαλισμό.
Στον οποίο οφείλεται η δημιουργία της
επαναστατικής αντίληψης για την σύνθεση μιας νέας Ελίτ Δυναμικών Ανθρώπων, που
ταυτόχρονα όμως θα προσδοκούσαν το καλό της κοινωνικής Ολότητας, όπου και
άνηκαν, και δεν θα βρίσκονταν απομονωμένοι από τον Κόσμο.
Κυκλοφόρησε το 20ο τεύχος του περιοδικού «Φανταστική Λογοτεχνία»
Κυκλοφόρησε το 20ο τεύχος του περιοδικού «Φανταστική Λογοτεχνία»
Το Γοτθικό Στοιχείο στον Ρομαντισμό.
του Αριστείδη Χριστοφοράκη
Το Γοτθικό Στοιχείο
στον Ρομαντισμό
Όλοι μας, λίγο πολύ,
έχουμε ακουστά τον όρο «goth». Τον χρησιμοποιούμε στις ημέρες μας συχνά
προκειμένου να κατατάξουμε υφολογικά (συνήθως) νεαρούς ντυμένους στα μαύρα, με
βαμμένα μαύρα νύχια και άλλες παρόμοιες αισθητικές επιλογές, οι οποίοι αποστασιοποιούνται
από τις κυρίαρχες πολιτιστικές τάσεις των καιρών μας. Λίγοι όμως είναι εκείνοι
που γνωρίζουν τις καταβολές της «γοτθικής υποκουλτούρας» από τον Ρομαντισμό.
Μολονότι στην ιστορία της Ευρώπης η γοτθική τέχνη αποτέλεσε μεσαιωνική έκφραση,
η οποία είχε να κάνει κυρίως με την αρχιτεκτονική των δυτικοευρωπαϊκών
χριστιανικών ναών, στη νεώτερη εποχή ο όρος ανανεώθηκε μέσα στα πλαίσια της
ρομαντικής κοσμοθέασης. Ο Ρομαντισμός ήταν ένα κίνημα με πολιτική,
καλλιτεχνική, φιλοσοφική και λογοτεχνική έκφραση. Η ρομαντική λογοτεχνία
αποτέλεσε το πεδίο από το οποίο γεννήθηκε η νεώτερη φανταστική λογοτεχνία και
τα επιμέρους ρεύματά της. Ένα εξ αυτών ήταν και εκείνο της «γοτθικής
φανταστικής λογοτεχνίας».
Μπορείτε να αγοράσετε «Το Μυστικό Ρόδο» ζητώντας το στα mail flefalo@gmail.com και kleospublications@gmail.com, καθώς επίσης και από τα βιβλιοπωλεία του κέντρου των Αθηνών
Solaris, Μπόταση 6
Comicon-shop, Σόλωνος 128
Tilt, Ασκληπιού 37
Η Γωνιά του Βιβλίου, Χαριλάου Τρικούπη 18
Ελεύθερη Σκέψις, Ιπποκράτους 112
Αλληλεγγύη των Φίλων, Χαριλάου Τρικούπη 14 (εντός στοάς)
Λόγχη, Πινδάρου 12 (Κολωνάκι) 2ος όροφος
της Θεσσαλονίκης
Η Άγνωστη Καντάθ, Αιμιλιανού Γρεβενών 6 (Πλατεία Ναυαρίνου)
Αριστοτέλειο, Ερμού 61
του Ναυπλίου
Αποσπερίτης, Αμαλίας 50
Οι ρομαντικές «γοτθικές νουβέλες» αφηγούνταν ιστορίες τρόμου
και έλαβαν το χαρακτηριστικό «γοτθικές» από τα κτήρια με την μεσαιωνική
αισθητική στα οποία λάμβαναν χώρα οι υποθέσεις των πρώτων από αυτές. Το πρώτο
«γοτθικό» λογοτεχνικό έργο μας έρχεται από τον Άγγλο Οράτιο Ουόλπολ το 1764 και
συγκεκριμένα πρόκειται για «Το Κάστρο του Οτράντο». Έπειτα ακολούθησαν η Αν
Ράντκλιφ, ο Τσαρλς Ματσούριν, το ζεύγος Σέλλεϋ, ο Πολιντόρι, ο Βύρωνας και
άλλοι, που δημιούργησαν μια πολύ ισχυρή σχολή γοτθικής ρομαντικής λογοτεχνίας
τρόμου στην Βρετανία. Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού μεγάλη απήχηση απέκτησαν
τα λογοτεχνικά έργα του Washington Irving που αφηγήθηκε τον θρύλο του «ακέφαλου
καβαλάρη» στο «Ο Θρύλος του Sleepy Hollow», το οποίο δημοσιεύθηκε το 1820. Ο
συγγραφέας έγραψε το βιβλίο αυτό βρισκόμενος στην Αγγλία και εμπνευσμένος από
ιστορίες Ολλανδών που είχαν ζήσει στο Hudson Valley της Νέας Υόρκης. Ωστόσο,
την πρωτοκαθεδρία στον αμερικανικό Ρομαντισμό αξίζει να αποδώσουμε στον Έντγκαρ
Άλαν Πόε (1809-1867).
Στην Γερμανία, επίσης, αναπτύχθηκε μια σπουδαία σχολή
γοτθικής ρομαντικής λογοτεχνίας με συγγραφείς όπως ο E.T.A Χόφμαν, ο Λούντβηχ
Τηκ, ο Χάινριχ φον Κλάιστ, ο φον Άρνιμ και άλλοι. Ακολούθησε η Γαλλία με τον
Θεόφιλο Γκωτιέ, τον Έκτορα Μπερλιόζ και τον Βίκτωρα Ουγκώ. Ο ακραίος ρομαντισμός ήταν πολύ διάσημος στην Αγγλία και τη
Γερμανία και ελαφρός λιγότερο στην Γαλλία, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την
δημιουργία νέων ειδών γοτθικής λογοτεχνίας. Στην Γερμανία είχαμε το
Schauerroman και στη Γαλλία το Georgia. Στην Γερμανία το «γοτθικό διήγημα»
έλαβε διαφορετικές διαστάσεις από το αγγλικό με αλλαγές στην πλοκή καθώς
βασίστηκε πάνω στη ζωή παράνομων, των ιπποτών και των στρατιωτών.
Αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη η εξάπλωση της επιρροής του
Ρομαντισμού συνδέθηκε με την άνθιση του γοτθικού μυθιστορήματος. Στην Ρωσία ο
Αλεξέι Τολστόι και στην Ουκρανία ο Ορέστι Σομώφ συνδύασαν την γοτθική
λογοτεχνία τρόμου με τις εθνικές τους παραδόσεις.. Επίσης, μολονότι ο Fyodor
Dostoyevsky χαρακτηρίζονταν από τους κριτικούς ως απλά ρομαντικός ή φανταστικός
λογοτέχνης, υπήρξαν άλλοι σπουδαίοι συγγραφείς όπως ο Nikolay Mikhailovich
Karamzin, που είναι ο πρώτος ο οποίος έγραψε γοτθικό διήγημα στην Ρωσική
Αυτοκρατορία, ο Ostrov Borngolm και ο Nikolay Ivanovich Gnedich. Τέλος, στην
Ελλάδα πολλά στοιχεία «γοτθικού τρόμου» ανιχνεύονται στα έργα των σπουδαίων
λογοτεχνών του ελληνικού Ρομαντισμού
όπως ήταν ο Διονύσιος Σολωμός, ο Ανδρέας Κάλβος, οι αδελφοί Σούτσοι και ο
Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής. Ωστόσο και μετά το τέλος της εποχής του Ρομαντισμού υπήρξαν
νεορομαντικά πολιτιστικά ρεύματα που όχι μόνο κράτησαν την «γοτθική λογοτεχνία
τρόμου» ζωντανή αλλά και την ενδυνάμωσαν. Σημαντικοί εκπρόσωποι εκείνης της
εποχής ήταν οι Προραφαηλίτες (μία ομάδα από Άγγλους ζωγράφους, λογοτέχνες και
κριτικούς τέχνης που δημιουργήθηκε το 1848 από τους William Holman Hunt, John
Everett Milais, και Dante Gabriel Rossetti), ο Μπραμ Στόουκερ, ο Όσκαρ Ουάιλντ
(στου οποίου τα έργα ανιχνεύονται επιρροές του «γοτθικού μυθιστορήματος» χωρίς
όμως να μπορούμε να τα κατατάξουμε εξολοκλήρου σε αυτή την κατηγορία) και ο
Ρόμπερτ Λούις Στήβενσον.
Σύμφωνα με τον David H. Richter η γοτθική λογοτεχνία
λαμβάνει χώρα σε ερειπωμένα κάστρα, εγκαταλελειμμένες εκκλησίες, κλειστοφοβικά
μοναστήρια και μοναχικούς δρόμους σε βουνά. Άλλα τυπικά χαρακτηριστικά είναι ο
σκληρός γονιός, ο απαίσιος ιερέας, ο γενναίος νικητής, η αβοήθητη ηρωίδα και
υπερφυσικά όντα όπως δαίμονες, βαμπίρ, φαντάσματα και τέρατα. Συχνά οι
πρωταγωνιστές είναι κακότυχοι, έχουν εσωτερικές συγκρούσεις και είναι αθώα
θύματα «διαβολικών» δυνάμεων με αποτέλεσμα πολύ συχνά τα θύματα να
τρελαίνονται. Όμως η γοτθική λογοτεχνική κουλτούρα δεν έχει μόνο αυτές τις
επιρροές αλλά αντλεί έμπνευση από την τέχνη, την φιλοσοφία (συνήθως την
υπαρξιακή φιλοσοφία) και τις παραδόσεις (Κελτικές, Χριστιανικές, Αιγυπτιακές
και παγανιστικές).
Το λογοτεχνικό αυτό κίνημα συνδέθηκε άμεσα και με την
γοτθική αναγεννησιακή αρχιτεκτονική της εποχής. Εξάλλου είναι εμφανές κι από το
περιεχόμενο των διηγημάτων οι αφηγήσεις των οποίων αφορούν υποθέσεις που
συνήθως λαμβάνουν τόπο σε ερειπωμένα κάστρα και εκκλησίες αυτής της
αρχιτεκτονικής. Συχνά οι λογοτέχνες εμπνέονταν από τέτοια ερείπια και έδωσαν σε
αυτά τον συμβολισμό της κατάπτωσης και καταστροφής των δημιουργημάτων των
ανθρώπων. Το ερείπιο, ως απομεινάρι του παραδοσιακά αυθεντικού, ως απόσπασμα
ενός Όλου το οποίο μπορεί να έχει χάσει την υλική του αρτιότητα αλλά υφίσταται
ως αρχέτυπη ιδέα, αποτέλεσε σημείο αναφοράς της ρομαντικής θεώρησης. Τον 20ο αιώνα ο όρος «γοτθική λογοτεχνία» συνέχισε να
χρησιμοποιείται, όχι όμως τόσο εκτενώς όσο την εποχή του Ρομαντισμού. Τα
«γοτθικά μυθιστορήματα» υπάγονται πλέον στην γενικότερη κατηγορία της
φανταστικής λογοτεχνίας τρόμου. Ωστόσο η ρομαντικά «γοτθική» αισθητική απλώθηκε
πέρα από την φανταστική λογοτεχνία ή τα comics και στον χώρο του
κινηματογράφου. Η σχέση του «γοτθικού τρόμου» με την μεγάλη οθόνη ήταν έντονη
από το πρώτο μισό του 20ου αιώνα μέχρι και τις ημέρες μας. Πλέον, σκηνοθέτες
όπως ο Τιμ Μπάρτον αποτελούν παραδείγματα της πιο ποιοτικής διασύνδεσης του
ρομαντικά «γοτθικού» στοιχείου με τον κινηματογράφο.
Το «Gothic» στην μουσική κουλτούρα της εποχής
μας
Στη νεότερη ευρωπαϊκή κουλτούρα ο όρος «goth» εμφανίστηκε
πρώτη φορά το 1967 από τον μουσικό κριτή John Stickney, ο οποίος θέλησε να
περιγράψει μια συνάντησή του με τον θρυλικό τραγουδιστή των Doors Jim Morrison,
λέγοντας χαρακτηριστικά «το τέλειο δωμάτιο για να τιμήσεις το gothic rock των
Doors». Επρόκειτο βέβαια για ένα σχήμα λόγου, το οποίο όμως εμπεριείχε το εξής
σημαντικό στοιχείο. Περιέγραφε μια rock μουσική τάση, βασιζόμενο στον όρο
«γοτθικό», όχι βάσει της αρχικής καλλιτεχνικής του προέλευσης από την
μεσαιωνική αρχιτεκτονική αλλά σύμφωνα με το νόημα που απέκτησε ο όρος μέσα από
τα ρομαντικά μυθιστορήματα τρόμου. Ο ίδιος όρος, με το ίδιο νόημα, χρησιμοποιήθηκε αργότερα για
να περιγράψει την ατμόσφαιρα post-punk
συγκροτημάτων όπως οι Siouxsie and the Banshees, οι Magazine και οι Joy Division στα τέλη του 1970. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980 εμφανίστηκαν πολλές
μπάντες παρόμοιων μουσικών και αισθητικών επιρροών όπως οι Bauhaus, οι Adam and
the Ants, οι The Cure, οι The Birthday Party, οι Southern Death Cult, οι
Specimen, Sex οι Gang Children, οι UK Decay, οι Virgin Prunes, οι Killing Joke
και πολλοί άλλοι.
Αλλά και σε πιο δυνατές rock φόρμες οι Sisters of Mercy και
οι Fields of the Nephilim αποτέλεσαν τα δυο σημεία αναφοράς του επονομαζόμενου
«γοτθικού rock». Μολονότι η χρήση του όρου στην μουσική κοινότητα είχε
ξεκινήσει από την δεκαετία του ’60, η «γοτθική» μουσική κουλτούρα απέκτησε
ξεχωριστό ρεύμα υποστηρικτών στα 90s με την εμφάνιση του gothic metal.
Επρόκειτο για ένα από τα πολλά παρακλάδια της σκηνής του heavy metal, το οποίο
συνδύαζε τις επιρροές των Sisters of Mercy και των Fields of the Nephilim με
μουσικούς δρόμους της «μεταλλικής»
μουσικής, διαθέτοντας στιχουργικές και αισθητικές αναφορές που άντλησαν τις
κύριες επιρροές τους από την ρομαντική λογοτεχνία. Με πρώτες μπάντες τους Paradise Lost, τους My Dying Bride
και τους Anathema από την Αγγλία, με τους Type O Negative από την Αμερική, τους
Tiamat από τη Σουηδία, τους The Gathering από την Ολλανδία, τους Theater of
Tragedy από την Νορβηγία (οι οποίοι ξεκίνησαν πρώτοι το χαρακτηριστικό «beauty
and the beast» στα φωνητικά της μπάντας, που είναι ο συνδυασμός υψηλών
γυναικείων φωνητικών με αργόσυρτα, αισθαντικά «γοτθικά», brutal αντρικά) το
«gothic metal» αποτέλεσε ιδιαίτερο υπο-κίνημα της heavy metal σκηνής. Αργότερα
ο «γοτθικός μεταλλικός ήχος» συνδέθηκε με neo metal και εναλλακτικές φόρμες.
Χαρακτηριστική εκδήλωση τέτοιων τάσεων υπήρξε η περίπτωση του Marilyn
Manson.
Η επιρροή του «γοτθικού» στοιχείου στην σκληρή μουσική
απλώθηκε ιδιαιτέρως κατά την δεκαετία του ’90 με αποτέλεσμα να γίνει
ανιχνεύσιμη και σε επιμέρους ρεύματα του heavy metal. Μπάντες όπως οι Cradle of
Filth, οι Theatres des Vampires και οι Moonspell έφεραν το gothic στοιχείο
κοντά στο ρεύμα του «black metal» ενώ συγκροτήματα όπως οι Tristania, οι Within
Temptation και οι Nightwish το συνέδεσαν με το symphonic metal. Επίσης οι Veni
Domine το μπόλιασαν με progressive και power metal φόρμες ενώ αργότερα το goth
συνδέθηκε σε κάποιες περιπτώσεις και με το πολύ ιδιαίτερο ύφος της neofolk
μουσικής σκηνής. Σήμερα το «gothic rock» και το «gothic metal» συνεχίζουν να
αποτελούν ιδιαίτερες σκηνές του σκληρού ήχου με διάσημες μπάντες όπως οι
Entwine, οι HIM, οι Lullacry, οι Poisonblack, οι Lacuna Coil και άλλοι. Αξίζει, σαφώς, να αναφέρουμε πως κατά την δεκαετία του 2000
η gothic αισθητική επηρέασε και το βραχύβιο μουσικό κίνημα των Emo. Όπως επίσης
και το ότι κατά την δεκαετία του ’90 το «gothic» στοιχείο διαπότισε σε μεγάλο
βαθμό την ηλεκτρονική μουσική με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί το ρεύμα του
electrogoth.
Η κουλτούρα της κοινότητας των εκφραστών του Gothic
Αλήθεια, τι είναι αυτό που κάνει το gothic τόσο ξεχωριστό
και το συνδέει με μουσικές τάσεις επί τριάντα χρόνια; Μα ασφαλώς η θεματολογία
του. Όπως έγραψα και στην αρχή, το gothic ανάγει τις αφετηρίες του στον
Ρομαντισμό και συγκεκριμένα στον «γοτθικό Ρομαντισμό», ως υποκατηγορία της
φανταστικής λογοτεχνίας. Στην νεότερη έκφρασή του το «γοτθικό στοιχείο»
διατηρεί ακόμη πολλές από τις ρομαντικές του καταβολές. «Tο να είσαι Goth, για
μένα, είναι να βλέπεις την ομορφιά και την επικείμενη καταστροφή ταυτόχρονα.
Για μένα είναι ο τελευταίος χορός καθώς οι τοίχοι γκρεμίζονται γύρω σου
-(Beatgrl σε ερώτηση τι είναι για σένα το Goth)». «Είναι η ικανότητα να
βρίσκεις την τέχνη εκεί που φαίνεται ότι απουσιάζει. Να βρίσκεις το φως στο
σκοτάδι και να το εν αγκαλιάζεις για όλη την αξία του-(Jennifer Mason σε
ερώτηση τι είναι για σένα το Goth)». Ενδιαφέρουσα είναι και η σχέση του goth με την θεματική του
θανάτου, στην οποία υπάρχει μεγάλη παρερμήνευση πολλές φορές και από τους
ίδιους τους «γκοθάδες». Σε γενικές γραμμές το gothic κίνημα θέλει να εκφράσει
την σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης και να εξωτερικεύσει σκέψεις
που οι άνθρωποι έχουν στο πίσω μέρος του μυαλού τους και φοβούνται να
εκφράσουν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο θάνατος.
Ο θάνατος και η ερμηνεία του ήταν πάντα μια θεμελιώδεις αρχή
για την ανθρωπότητα και συνδέθηκε με την τέχνη, τη θρησκεία και τη φιλοσοφία.
Σήμερα η επαφή που έχει ο άνθρωπος με τον θάνατο είναι συνήθως μέσω της
παρακολούθησης ειδήσεων, βιβλίων και ταινιών, δηλαδή έμμεση. Οι δυτικές
καταναλωτικές κοινωνίες που προκρίνουν την υλική ευμάρεια, τον φιλελευθερισμό,
το απτό κέδρος και τον ανθρωπισμό έχουν απωθήσει την θεματική του θανάτου, ως
κάτι που σηματοδοτεί το απόλυτο τέλος ενός υλιστικού κόσμου χωρίς μεταφυσικές
πίστεις. Οι άνθρωποι της εποχής μας έχουν απομακρύνει την σκέψη του θανάτου ως
ενδεχόμενου, καθώς τα φάρμακα έχουν αυξήσει τον μέσο όρο ζωής και οι κίνδυνοι
για την εξασφάλιση της διαβίωσης έχουν μειωθεί σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε σε
παλαιότερες εποχές. Αλλά και στην επικρατούσα φιλοσοφία της ζωής εκείνο που
σήμερα εκτιμάται είναι το απτό παρόν. Αντίθετα, στην ρομαντική παραδοσιοκρατική αντίληψη το παρόν
δεν είναι τίποτε άλλο παρά η συνέχεια του παρελθόντος και ο προπομπός του
αύριο. Στα πλαίσια αυτής της σκέψης, ο θάνατος είναι η φυσική κατάληξη μιας
αέναης διαδοχής. Αν η μνήμη του χθες χαθεί, το σήμερα δεν έχει νόημα και το
αύριο φαντάζει άνευ προοπτικής. Σε μια γοητευτικά μακάβρια δήλωση της
νεορομαντικής του φιλοσοφίας, ο Γάλλος εθνικιστής λογοτέχνης Μωρίς Μπαρρές είχε
πει ότι αν δεν υπάρχουν νεκροταφεία, δεν υπάρχει έθνος. Έχει καταγραφεί σε πολλές
πηγές η συνήθεια των παλαιών ρομαντικών, από τους Γερμανούς του 18ου αιώνα
μέχρι τον Ίωνα Δραγούμη, να ρεμβάζουν την θέα νεκροταφείων, προκειμένου να
σηματοδοτήσουν το ότι οι τόποι του θανάτου είναι συνάμα και τόποι μνήμης
(τάφος -μνήμα), με την μνήμη να αποτελεί κεντρική νοητική δύναμη νοηματοδότησης
των πραγμάτων.
Οι «γκοθάδες» της εποχής μας έχουν υιοθετήσει αυτή την
συνήθεια στην οποία δίνουν όμως διαφορετική ερμηνεία. Το goth αναγνωρίζει την
ισορροπία μεταξύ φωτός και σκότους, ζωής και θανάτου χωρίς την απομάκρυνση,
άρνηση ή τον φόβο σε πολλά «αποκρουστικά» για τον μέσο άνθρωπο θέματα και έτσι
εξηγείται η συνήθειά των εκφραστών του να συχνάζουν σε νεκροταφεία. Πολλοί
πιστεύουν ότι το goth αντιπροσωπεύει το αναπόφευκτο του θανάτου και την ύπαρξη μιας
«σκοτεινής» πλευράς στην ανθρώπινη ζωή. Η ερωτική εμπειρία μεταξύ των gothsters είναι εξίσου
«περίεργη» σε αρκετές εκδοχές της. Και τούτο γιατί δεν είναι λίγες οι
περιπτώσεις που η «γοτθική» υπέρβαση των κοινών μέτρων της καθημερινότητας
αποκτά και αισθησιακές προεκτάσεις. Εξάλλου, ακόμη και στον ανδροκρατούμενο
χώρο του heavy metal το gothic παρακλάδι συγκεντρώνει μεγάλο αριθμό γυναικών. Άρρηκτη είναι και η σχέση του gothic με το υπερφυσικό.
Μολονότι κάποιοι gothsters ακολουθούν την επικρατούσα ανά χώρα θρησκεία
υπάρχουν άλλοι που ακολουθούν παγανιστικές ατραπούς ή πιστεύουν στην μαγεία και
στην αύρα ενώ πολλές φορές πραγματοποιούν τελετές, οι οποίες σχεδόν ποτέ δεν
είναι επικίνδυνες, διότι το goth κίνημα δεν απαρτίζεται από ανθρώπους που
χρησιμοποιούν βία. Αρκετοί gothsters δείχνουν ενδιαφέρον για την λατρεία
σκοτεινών θεοτήτων της ευρωπαϊκής παράδοσης, όπως είναι η «μεγάλη μητέρα θεά»
και ο «κερατοφόρος θεός» και πολλές φορές υπάρχει η λανθασμένη ταύτισή τους με
τον Σατανά και τη Λιλλάκε (η αλλιώς Λίλιθ). Ωστόσο, θα έλεγε κανείς ότι η όλη
σχέση έχει μάλλον πολιτιστικά και αισθητικά γνωρίσματα κι όχι αληθινό
θρησκευτικό υπόβαθρο. Πρόκειται για μια ακόμη αισθητική διερεύνηση πεδίων με
σκοτεινή αισθητική, για καλλιτεχνική πράξη δηλαδή και όχι για αληθινή
θρησκευτική τάση.
Δυστυχώς ενώ η «γοτθική κουλτούρα» είναι ιστορικά
συνδεδεμένη με τον Ρομαντισμό και τον πολιτικό Ρομαντισμό, τα άτομα που
εκφράζουν την σύγχρονη «goth» εκδοχή της συνήθως προσανατολίζονται ιδεολογικά
σε φιλελεύθερες κατευθύνσεις. Η αισθητική ακρότητα του goth μάλλον συνοδεύεται
αντιφατικά από political correct ιδέες. Ενδεχομένως να συμβαίνει αυτό λόγω του
ότι κατά καιρούς οι gothsters έχουν δεχτεί «ρατσιστικές» επιθέσεις για την
εμφάνιση και την κουλτούρα τους αλλά και γιατί οι περισσότεροι είναι απλώς
έφηβοι που αδυνατούν να διακρίνουν την αληθινά ανατρεπτική ουσία του
Ρομαντισμού από τις προσφερόμενες –δήθεν αντισυστημικές ή επαναστατικές-
ελευθεριακές εκφράσεις του συρμού. Τούτο έχει φέρει συχνά την goth κοινότητα
κοντά σε queer, lgbt και αντιρατσιστικές οργανώσεις, κάτι που σε αρκετές
εκδοχές του καταλήγει να είναι εντελώς αντίθετο με την όλη ιδέα του Ρομαντισμού
αλλά και με την ίδια την «γοτθική» αισθητική. Φαίνεται πως η συστημική αφήγηση
της εξουσιαστικής δομής του μοντέρνου κόσμου, σε συνδυασμό με τις συνθήκες των
αστικών κοινωνιών κατάφεραν να αλώσουν ένα αγνό ρομαντικό πολιτιστικό κίνημα..
Μια ακόμα προσπάθεια των απανταχού ρομαντικών έπεσε στο κενό. Ως πότε ακόμα…
Για τον Άνθρωπο του Χιονισμένου Μονοπατιού.
του Σταμάτη Μαμούτου
Μέσα στο απέραντο λευκό τοπίο του παγωμένου καναδικού βορρά.
Με τις νιφάδες του χιονιού άλλοτε να αιωρούνται απαλά, κι άλλοτε να λικνίζονται
σε αιθέριους στροβιλισμούς, ακολουθώντας τους ρυθμούς του ανέμου κάτω απ’ τις
γλυκά ιριδίζουσες ανταύγειες του μολυβένιου ουρανού. Ενός ουρανού που μοιάζει
με αστροκέντητο χιτώνα, απλωμένου σαν την αυλαία του κόσμου όλου, έτσι που
φαντάζει λες, σαν το ύστατο όριο, ανάμεσα στο πεδίο της υλικής εμπειρίας και
στο βασίλειο του Θεού. Κάπου εκεί, στο μεταίχμιο της ανθρωπινότητας και του
υπερβατικού, τοποθέτησε το ξύλινο κατάλυμα λίγων ύστερων προμάχων του
ευρωπαϊκού ψυχισμού, ο σπουδαίος Αμερικανός λογοτέχνης Τζακ Λόντον, στο διήγημα
που φέρει τον τίτλο «Για τον άνθρωπο του χιονισμένου μονοπατιού».
Ήταν βράδυ των Χριστουγέννων στα τέλη του 19ου αιώνα. Λίγοι
Αμερικανοί, όλοι τους ευρωπαϊκής καταγωγής, άντρες από εκείνους που είχαν
ερωτευθεί την περιπέτεια και αρέσκονταν να σηκώνουν το γάντι στις προκλήσεις,
τις ανεγειρόμενες από τον μύχια του εαυτού τους, βρίσκονταν γύρω απ’ τη ζεστή
σόμπα, απολαμβάνοντας την θαλπωρή του ξύλινου καταλύματος. Επρόκειτο για
μερικούς από τους εκείνους που βίωναν το τέλος μιας περιπέτειας, η οποία είχε
αρχίσει για τον άνθρωπο της λευκής φυλής με την κατάκτηση της «άγριας δύσης».
Πριν ακόμη οι Αμερικανοί συγκροτήσουν το ανεξάρτητο κράτος
τους, η αγγλοσαξονική κοινότητα, που βρισκόταν στο επίκεντρο του αμερικανικού
βίου, μετέτρεπε κιόλας σε ιστορική πράξη την έμφυτη τάση των ευρωπαϊκών εθνών
για κατακτήσεις και περιπέτειες. Η αμερικανική δύση ήταν ακόμη παρθένα και στα
μάτια των αγγλοσαξόνων άφηνε την υπόσχεση μιας αέναης κατακτητικής επέκτασης.
Οι άγνωστες γαίες έπρεπε να εξερευνηθούν και να τεθούν στην διάθεση των παιδιών
εκείνης της φυλής, που απ’ την αυγή της ιστορίας είχε μάθει να κυριαρχεί.
Ωστόσο, στην μακρινή δύση, η έμφυτη τάση για περιπέτεια και κατάκτηση,
απογυμνωμένη καθώς ήταν από την παραδοσιακή ευρωπαϊκή πολιτισμική δυναμική, και
δίχως να διαθέτει την ενοποιητική ουσία που προϋποθέτει η συμβίωση στα πλαίσια
μιας εθνικότητας, εκφράστηκε με έναν πρωτόγνωρο, στρεβλό και οικονομιστικό
τρόπο.
Στην Αμερική οι αγγλοσάξονες δεν έμειναν μόνοι τους αλλά
πλαισιώθηκαν από ένα πολύβουο πλήθος μεταναστών, που προέρχονταν και κατάγονταν
από διαφορετικές εθνότητες. Το πολυφυλετικό μωσαϊκό των Η.Π.Α ενστερνίστηκε,
πάντως, το επεκτατικό όραμα των αγγλοσαξόνων. Κι έτσι, ιδίως μετά τον
αμερικανικό εμφύλιο, η κατάκτηση της ηπείρου απέκτησε τον λεγόμενο «δυτικό
προσανατολισμό». Η πολυφυλετική μάζα των Αμερικανών άρχισε να εισχωρεί όλο και
πιο δυτικά στην αμερικανική ενδοχώρα, προκειμένου να θέσει υπό τον έλεγχό της
τις απάτητες γαίες. Ώσπου κάποια στιγμή, ο στόχος επετεύχθη και οι Αμερικανοί
έφτασαν στις ακτές του δυτικού ωκεανού. Η άγνωστη χώρα είχε κατακτηθεί. Όσοι
πρόλαβαν να ιδιοποιηθούν τις νέες γαίες, εξόρυξαν μέταλλα και ορυκτά, κι αφού
εξόντωσαν τους γηγενείς Ινδιάνους και μόλυναν το περιβάλλον, έγιναν οικονομικά
ισχυροί.
Υπήρξαν, όμως, κι εκείνοι που δεν τα κατάφεραν. Εκείνοι που
έμειναν εργάτες, δίχως να διαθέτουν αξιοζήλευτα περιουσιακά στοιχεία. Πράγμα
ιδιαίτερα άδοξο και δύσκολο σε μια χώρα αχαλίνωτα φιλελεύθερη και αδυσώπητα
καπιταλιστική. Σε μια χώρα δίχως, αντινεωτερική ή τουλάχιστον σοσιαλιστική,
φιλεργατική παράδοση. Εκείνοι οι Αμερικανοί ήταν οι πρώτοι που ένιωσαν τις
συνέπειες του κραχ που ταλάνισε τις Η.Π.Α κατά το 1893. Η εργατική τάξη και οι
ασθενέστεροι οικονομικά αντιλήφθηκαν τι σημαίνει οικονομική καταστροφή,
κοινωνική ισοπέδωση και ψυχική απόγνωση. Κι ενώ αυτή η ιστορική συγκυρία σε μια
χώρα της Ευρώπης ενδεχομένως να αποτελούσε την σπίθα για έναν κοινωνικό
ξεσηκωμό, στις καπιταλιστικές Η.Π.Α η έξαρση του ενστίκτου της κυριαρχικής
επιβίωσης, που χαρακτηρίζει ιστορικά τον λευκό άνθρωπο, εκδηλώθηκε στρεβλά με
την τάση για μια νέα εκστρατεία κατάκτησης γαιών.
Ο καναδικός βορράς αποτελούσε εκείνη την εποχή το μοναδικό
σημείο της βόρειας Αμερικής που δεν είχε κατακτηθεί και τα εδάφη του παρέμεναν
παρθένα. Έτσι, κάποιοι κατεστραμμένοι κοινωνικά φτωχοδιάβολοι, όντας οι
τελευταίοι Ροβινσώνες, ατσαλωμένοι από τις δυσκολίες του βίου της εργατικής
τάξης, επιχείρησαν την τελευταία έφοδο προς τον βορρά. Ήταν από το έτος 1896
έως και το 1899, όταν εκείνοι οι απόκληροι γενναίοι άντρες εγκατέλειπαν τα
σπίτια τους, φορτώνονταν στους ώμους τα απαραίτητα για την επιβίωση και την
τροφή τους και εισέβαλαν στον αρκτικό κύκλο, δίχως να διαθέτουν τα κατάλληλα
μέσα θέρμανσης και στέγασης.
Μεγάλοι αριθμοί από αυτούς έχασαν τις ζωές τους σε εκείνη
την οδύσσεια της νεότερης ιστορίας. Ωστόσο το χειρότερο ήταν πως, σύντομα, οι
καλά πληροφορημένοι άνθρωποι του αμερικανικού αστικού κατεστημένου άπλωσαν την
κυριαρχία τους στις καλύτερες γαίες και στα πλουσιότερα ορυχεία του καναδικού
βορρά. Για τους απόκληρους εργάτες -και μετέπειτα Ροβινσώνες- απέμειναν λίγα
κοιτάσματα στα πιο επικίνδυνα και αφιλόξενα μέρη. Κι όμως, μολονότι η
οικονομική επιτυχία έμοιαζε αμφίβολη, κάτι βαθύτερο ήταν αυτό που έσπρωχνε τους
αδάμαστους εκείνους άντρες προκειμένου να λάβουν μέρος στην περιπέτεια του
βορρά.
Ο ίδιος ο Τζακ Λόντον, όντας πρώην εργάτης, έγκλειστος σε
φυλακές και ρομαντικός σοσιαλιστής, συμμετείχε σε εκείνη την εκστρατεία προς
τον απάτητο καναδικό βορρά, κατά το έτος 1897. Η αλήθεια είναι ότι οικονομικά
δεν κατάφερε τίποτε. Μοναχά ταλαιπώρησε τον εαυτό του με μια συνηθισμένη βαριά
ασθένεια του αρκτικού κλίματος. Εντούτοις, για έναν χρόνο έζησε από κοντά και
γνώρισε τους σκληροτράχηλους πολεμιστές της ζωής, στους οποίους έδωσε
μυθιστορηματική υπόσταση μέσα από τα δημοφιλή, μετέπειτα, αφηγήματά του ...
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο στον σύνδεσμο εδώ ...
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
-wzor.jpg)
