Όταν η ΕΟΚΑ Β’ πήρε τα όπλα για την Ένωση (του Νίκου Παπαγεωργίου από τον πρόλογο του βιβλίου «Η Αληθινή Ιστορία της ΕΟΚΑ Β’»)

“Μετά το τέλος του Β’ ΠΠ η πλειοψηφία των ελληνοκυπρίων εκείνο που επιθυμούσε ήταν η Ένωση με την μητέρα Ελλάδα. «Ένωση! Μόνο Ένωση» φώναζαν με όλη τη δύναμη της ψυχής τους. Όμως, άλλα ήταν τα σχέδια της Βρετανίας. Το 1955 ξεκινά ο απελευθερωτικός αγώνας της ΕΟΚΑ, με πολιτικό αρχηγό τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Μακάριο και στρατιωτικό ηγέτη τον στρατηγό Γρίβα – Διγενή. Λίγο αργότερα ο αγώνας εκείνος εγκαταλείφθηκε από τον Μακάριο. Οι συμφωνίες Λονδίνου – Ζυρίχης τις οποίες ο ίδιος συνυπέγραψε, ουσιαστικά παρέδωσαν την Κύπρο στην διάθεση της Τουρκίας. Η κίβδηλη ανεξαρτησία είχε σαν αποτέλεσμα να είναι αδύνατη η άμεση διεκδίκηση της Ενώσεως, επειδή η Ελλάδα απεδέχθη με τις προδοτικές συμφωνίες, την επέμβαση της Τουρκίας στην Κύπρο ως εγγυήτρια δύναμη, για την αποτροπή τέτοιας περιπτώσεως. Αυτό δηλαδή που συνέβη τον Ιούλιο του 1974.

Μετά την λήξη του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ, και κατά το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 60, οι Κύπριοι έχουν διασπαστεί σε δύο στρατόπεδα. Σε δύο πολιτικές παρατάξεις. Στους μακαριακούς ή ανθενωτικούς υπό την ηγεσία του Μακαρίου (Μιχαήλ Μούσκος) και στους γριβικούς ή ενωτικούς με αρχηγό τον στρατηγό Γρίβα-Διγενή. Οι μεν αγωνίζονται και θέλουν μια Κύπρο ανεξάρτητη και οι δε θέλουν την Ένωση της Κύπρου μετά της Ελλάδος. Εξ’ άλλου αυτός ήταν ο σκοπός του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ.

Οι πρώτοι, δηλαδή οι μακαριακοί, είχαν υπό την κατοχή τους το κράτος, αφού ο ηγέτης της παράταξης τους ήταν και ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αντίθετα οι γριβικοί όχι μόνο ήταν εκτός της δημόσια διοίκησης, αλλά δεν είχαν και τη βοήθεια από την Ελληνική κυβέρνηση παρά το γεγονός ότι, ο αγώνας τους ήταν η Ένωση. Όμως οι γριβικοί αντιμετώπιζαν ένα ακόμη τεράστιο πρόβλημα. Ο Μακάριος μέσω της κυβερνήσεως του ασκούσε πιέσεις σε βάρος τους, αλλά και διακρίσεις αποκλείοντας τους από τη δημόσια ζωή προκειμένου να μη έχουν ουδεμία πρόσβαση στο κράτος για να μη του δημιουργούν προβλήματα. Οι διακρίσεις σε βάρος των ενωτικών ήταν αυτές που ξεχείλισαν το ποτήρι και ήταν το έναυσμα της καθόδου του Γρίβα κρυφά στην Κύπρο. Στις 31 Αυγούστου 1971 ο Γρίβας φτάνει στο νησί της Αφροδίτης με σκοπό αφ’ ενός μεν να εμψυχώσει τους ενωτικούς, αφ’ ετέρου δε να συνεχιστεί ο αγώνας για την Ένωση.

Την εποχή εκείνη ο Μακάριος βρίσκεται ήδη στην προεδρία της Δημοκρατίας περίπου μία δεκαετία. Κατά την διάρκεια αυτών των ετών δεν είχε κατορθώσει ή δεν το προσπάθησε να αμβλύνει τις αντιθέσεις των δύο παρατάξεων. Υπήρχε όμως ακόμη και ένα άλλο πρόβλημα. Η ευμενής πολιτική που ακολούθησε προς τις χώρες του λεγόμενου «τρίτου κόσμου». Μάλιστα ευελπιστούσε να ηγηθεί αυτών των χωρών. Οι θέσεις αυτές του Μακαρίου στην εξωτερική πολιτική που ασκούσε δημιουργούσαν μεγάλα προβλήματα στις σχέσεις της Κύπρου με τις χώρες της Δύσεως. Οι πολιτικές συνθήκες που είχαν δημιουργηθεί και η κατ’ εξακολούθηση άφρων πολιτική που ακολουθούσε στο εσωτερικό της χώρας, βοήθησαν την ανάπτυξη του αντάρτικου αγώνα των ενωτικών. Ενώ οι ελληνοκύπριοι θα έπρεπε να ήσαν ενωμένοι προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον πραγματικό εχθρό, την Τουρκία, η οποία αναζητούσε ευκαιρία να επέμβει στο νησί, αυτοί είχαν χωρισθεί στα δύο.

Ο Μακάριος όμως είχε διαφορετικές επιδιώξεις. Φρόντιζε καθημερινά να υποδαυλίζει την ενότητα του λαού και να γίνεται επιτακτική η ανάγκη για δημιουργία μιας νέας οργανώσεως ως η μόνη προστασία των γριβικών από τους μακαριακούς. Το νέο αντάρτικο ονομάστηκε ΕΟΚΑ Β’ και στελεχώθηκε και από παλαιά στελέχη και αγωνιστές της ΕΟΚΑ αλλά δεν είχε τη δομή της παλαιάς οργανώσεως. Ήταν περισσότερο εύκαμπτη.

Ο Αρχηγός δεν είχε επιτελείο και διοικούσε την νέα οργάνωση με τους κατά τόπους τομεάρχες οι οποίοι ήταν κατά κύριο λόγο απόστρατοι αξιωματικοί. Οργανώθηκε σε τάγματα μικρότερης όμως δυνάμεως, που έφεραν ελαφρύ οπλισμό, κατάλληλο για ανταρτοπόλεμο. Οι ενωτικοί που οργανώθηκαν στο πλευρό του Γρίβα, ξεκίνησαν τη δράση τους μέσα στις πόλεις και τα χωριά. Όσοι άρχισαν να καταζητούνται από τις δυνάμεις καταστολής, κρυβόντουσαν σε διάφορα κρησφύγετα που είχαν ήδη δημιουργηθεί γι’ αυτό το σκοπό.

Η δύναμη της ΕΟΚΑ Β’ στο ξεκίνημα του νέου αντάρτικου δεν ήταν μεγάλη. Υπολογίζεται σε 500 περίπου αγωνιστές όσα και τα όπλα που διατηρούσαν κρυφά. Αργότερα άρχισε να μεγαλώνει η δύναμη της και ξεκινούν καταδρομικές επιθέσεις, για να αποσπάσουν όπλα από αποθήκες της Εθνικής Φρουράς και της Αστυνομίας. Η σοβαρότερη ενίσχυση με οπλισμό έγινε το 1972 όταν άρχισε να αγοράζει όπλα από το εξωτερικό με δικά της χρήματα. Με τον οπλισμό αυτό οι αγωνιστές της ΕΟΚΑ Β’ ήταν σε θέση να δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στις δυνάμεις καταστολής του Μακαρίου. Φυσικά ο Αρχιεπίσκοπος δεν έμεινε με σταυρωμένα τα χέρια. Συγκρότησε ένα ένοπλο σώμα από οπαδούς του με την ονομασία Εφεδρικό. Εκτός από αυτό και την Αστυνομία, χρησιμοποίησε εναντίον των ενωτικών και παραστρατιωτικές οργανώσεις οι οποίες δεν έφεραν στολή όπως οι άνδρες του Εφεδρικού. Το Εφεδρικό σώμα ουσιαστικά ήταν η σωματοφυλακή του Μακαρίου.

Η κυβέρνηση της Αθήνας έβλεπε ευνοϊκά την δραστηριότητα της ΕΟΚΑ Β΄. Ελληνικές αλλά και κυπριακές εφημερίδες εκφράζονταν ευμενώς για τους σκοπούς της οργάνωσης. Στις 26 Μαρτίου 1972 σε προάστιο της Λευκωσίας πραγματοποιείται μυστική συνάντηση Γρίβα- Μακαρίου. Κατά την διάρκεια της συζήτησης των δύο ηγετών, ο Γρίβας προτείνει στο Μακάριο να παραιτηθεί από πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ήδη όμως και από την κυβέρνηση των Αθηνών είχε σταλεί μήνυμα στο Μακάριο αφού παραιτηθεί, να σχηματιστεί κυβέρνηση εθνικής ενότητας από όλες τις παρατάξεις των εθνικοφρόνων Κυπρίων και εκλογή νέου Προέδρου. Ακόμη είχε προτείνει να συμμετάσχουν σε αυτή την κυβέρνηση και γριβικά ενωτικά στελέχη. Η άρνηση του Μακαρίου στις απαιτήσεις των Αθηνών αλλά και του Γρίβα είχε σαν αποτέλεσμα, να διαρραγούν ολοσχερώς οι σχέσεις των δύο ηγετών και η ΕΟΚΑ Β να εντείνει τις επιθέσεις της κατά μακαριακών στόχων.

Από το Φεβρουάριο του 1973 αρχίζει η δράση των ενωτικών αγωνιστών με μεγαλύτερη ένταση. Ξεκινούν επιθέσεις σε αστυνομικά τμήματα με ανταλλαγές πυροβολισμών και απαγωγές στελεχών του καθεστώτος. Συγκεκριμένα πραγματοποιήθηκε με καταδρομική επιχείρηση από την ΕΟΚΑ Β η απαγωγή του υπουργού Δικαιοσύνης Χρ. Βάκη. Βέβαια και ο Μακάριος δεν παρέμεινε απαθής. Αρχίζει να λαμβάνει πολύ σκληρά μέτρα. Συλλαμβάνονται δεκάδες γριβικοί και οδηγούνται στις φυλακές. Εκεί υφίστανται φρικτά βασανιστήρια από τους πραιτοριανούς του Εφεδρικού. Παρά το γεγονός ότι ο υπουργός λίγο αργότερα αφέθη ελεύθερος εν τούτοις, οι διώξεις συνεχίζονται με την ίδια ένταση.

Προκειμένου το καθεστώς να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την δράση της ΕΟΚΑ Β και γενικότερα την ενωτική παράταξη λαμβάνει μέτρα προς παραδειγματισμό. Ξεκινούν σχεδόν καθημερινά συλλήψεις ενωτικών και ακολουθούν σκληροί βασανισμοί κατά τις ανακρίσεις, προκειμένου, οι ανακρινόμενοι να καταδώσουν όχι μόνο συναγωνιστές τους, αλλά και τα κρησφύγετα και τις αποθήκες απόκρυψης όπλων.

Οι φυλακές της Λευκωσίας γίνονται κολαστήρια για τους συλληφθέντες ενωτικούς. Υπόδικοι και κατάδικοι περνούν από εξαντλητικές ανακρίσεις και υφίστανται τα πάνδεινα προκειμένου να ομολογήσουν. Παρά την πληθώρα των κατασταλτικών μέτρων που έλαβε το καθεστώς του Μακαρίου, όχι μόνο η δράση της ΕΟΚΑ Β δεν περιορίστηκε αλλά και νέοι αγωνιστές συνεχώς ενίσχυαν τη δύναμη της. Όσοι καταζητούντο από την αστυνομία του Μακαρίου αισθάνονταν ότι είχαν μεγαλύτερη ασφάλεια όταν περνούσαν στις τάξεις της οργανώσεως και προστατευόντουσαν από συμμαχητές τους.

Το αποκορύφωμα της αντάρτικης δράσης της ΕΟΚΑ Β ήταν η απόπειρα δολοφονίας του Μακαρίου στις 7 Οκτωβρίου 1973, κοντά στο χωριό Άγιος Σέργιος που βρίσκεται πλησίον της Αμμοχώστου. Έκτοτε η Αστυνομία αλλά και το Εφεδρικό εντείνουν τις προσπάθειες τους και επιφέρουν πολλά κτυπήματα στην οργάνωση, μέχρι τον Ιανουάριο του 1974. Ανακαλύπτονται αποθήκες με όπλα και πυρομαχικά της οργανώσεως. Συλλαμβάνονται συνεχώς και νέοι αγωνιστές αλλά η δραστηριότητα της ΕΟΚΑ Β εξακολουθεί να είναι έντονη και να προβληματίζει σοβαρά το Μακάριο και τους συνεργάτες του. Εν τω μεταξύ και από τις δύο παρατάξεις οι πολιτικές δολοφονίες αποτελούν μέσο επιλύσεων των διαφορών τους. Ο Μακάριος ετοιμάζεται να συγκαλέσει τη βουλή για να καταδικάσει τον στρατηγό Γρίβα –Διγενή ως δολοφόνο. Δεν θα προλάβουν. Στις 27 Ιανουαρίου 1974 ο αρχηγός της ΕΟΚΑ Β και της ενωτικής παρατάξεως αφήνει την τελευταία του πνοή μέσα σε ένα φτωχό οικίσκο της Λεμεσού, που χρησιμοποιούσε ως κρησφύγετο, από καρδιακό επεισόδιο. Το μοιραίο συνέβη στις 13.45 μμ ενώ ο αρχηγός διένυε το 75ο έτος της ηλικίας του. Μετά τον θάνατο του στρατηγού η ΕΟΚΑ Β συνεχίζει τον αγώνα της κατά του καθεστώτος”

πηγή

Ημέρα μνήμης για τις Αντιδημοκρατικές δυνάμεις: ΕΟΚΑ Β' Ξαναχτύπα! (15η Ιουλίου 1974)