Georges Sorel και «πολιτικός μύθος»

 

Δημοσιεύτηκε στο Counter - Currents και μεταφράστηκε από συναγωνιστή και φίλο της συντακτικής ομάδας, τον οποίο και ευχαριστούμε για την τιμή και τον χρόνο.

του Greg Johnson

Όπως ο Τζάκ Λόντον, έτσι και ο Ζορζ Σορέλ, ήταν ένας αριστερός συγγραφέας ο οποίος σήμερα επηρεάζει περισσότερο τη «Δεξιά». Το έργο του με τη μεγαλύτερη επιρροή είναι το βιβλίο «Σκέψεις πάνω στη βία» που γράφτηκε το 1905 - 1906.

Το «Σκέψεις πάνω στη βία» είναι μάλλον ένας παραπλανητικός τίτλος που ο ίδιος ο Σορέλ ήταν πρόθυμος να χρησιμοποιήσει. Ο Σορέλ ήθελε να υπερασπιστεί τη προλεταριακή βία με τη μορφή των απεργιών και τελικά την ανατροπή του καπιταλισμού μέσω μίας «γενικής απεργίας». Αλλά ο Σορέλ μας διαβεβαιώνει ότι η προλεταριακή βία θα είναι κατά κάποιο τρόπο ευγενής και αγνή - όχι τερατώδης όπως η κρατική τρομοκρατία της Γαλλικής Επανάστασης, για την οποία ο Σορέλ κατηγορεί την αστική τάξη και την θέληση επιβολής των ιδέων, μια κληρονομία από την εποχή της απόλυτης μοναρχίας. Ο Σορέλ κάνει διάκριση μεταξύ της «δύναμης» που πηγάζει από πάνω και της προλεταριακής «βίας» που πηγάζει από κάτω.

Η προλεταριακή βία θα είναι πραγματικά βίαιη. Ο Σορέλ την παρομοιάζει με ομηρικούς πολέμους, βεντέτες και λιντσαρίσματα. Παρόλα αυτά μας διαβεβαιώνει ότι το προλεταριάτο θα οργανωθεί σε αυτόνομα εργατικά συμβούλια και δεν θα παλέψει για να ελέγξει τις καταναγκαστικές εξουσίες του κράτους, όπως έκανε η αστική τάξη. Το προλεταριάτο θα είναι απαλλαγμένο από φθόνο, μνησικακία και μίσος παρόλο που τέτοια φαινόμενα ήταν εμφανή στην Αριστερά τότε όπως και τώρα. Το προλεταριάτο θα χαρακτηρίζεται επίσης από τιμή και μεγαλοψυχία παρόλο που τέτοιες αξίες πηγάζουν από την παλιά αριστοκρατία. Υπό το φως της μετέπειτα ιστορίας του μαρξισμού ο Σορέλ φαίνεται εντελώς ψευδαισθητικός.

Γιατί λοιπόν να λαμβάνουμε τον Σορέλ σοβαρά ως πολιτικό στοχαστή; Γιατί τα βασικά στοιχεία της σκέψης του είναι πιο ταιριαστά στη «Δεξιά» και όχι στην Αριστέρα;

Στο «Σκέψεις πάνω στη βία» ο Σορέλ εστιάζει λιγότερο στη βία και περισσότερο σε αυτό που θα ονομάσω μαχητικότητα, με το οποίο εννοώ την συνείδηση της εχθρότητας. Όπως ισχυρίστηκε περίφημα ο Καρλ Σμίτ η πολιτική προκύπτει από την εχθρότητα, την διαίρεση μεταξύ φίλου και εχθρού, συγκεκριμένα μεταξύ συλλογικών φίλων και συλλογικών εχθρών, δηλαδή εμείς και αυτοί. Η εχθρότητα δεν είναι πάντα βίαιη αλλά είναι πάντα δυνητικά βίαιη, γεγονός που δίνει στην εχθρότητα μία ηθική σοβαρότητα.

Δεν είναι απαραίτητο όμως να έχει πάντα κάποιος συνείδηση της εχθρότητας. Για παράδειγμα κάποιος μπορεί να επιλέξει να σας θεωρήσει εχθρό χωρίς να ανακοινώσει αυτό το γεγονός, κάποιος άλλος μπορεί να σας θεωρήσει εχθρό και να εργαστεί ενεργά για να σας βλάψει ενώ εσείς συνεχίζετε να απλώνετε το χέρι της φιλίας. Είναι επίσης πιθανό δύο ομάδες να έχουν αντικρουόμενα συμφέροντα - που είναι η βάση της εχθρότητας - χωρίς να έχουν επίγνωση του γεγονότος. Έτσι είναι δυνατόν να αναγνωρίσουμε αντικειμενικές και υποκειμενικές συνιστώσες της εχθρότητας.

Όταν κάποιος συνειδητοποιεί πλήρως την εχθρότητα και την ανταποδίδει γίνεται μαχητικός, εχθρικός, συγκρουσιακός, σκληρός, επιθετικός. Όλοι αυτοί οι όροι αναφέρονται στην ετοιμότητα και διάθεση για μάχη ακόμη και αν το στάδιο της βίας δεν πραγματωθεί ποτέ. Η μαχητικότητα δηλώνει επίσης απροθυμία να συμβιβαστείς ή να συνάψεις ειρήνη με τους εχθρούς σου. Οι αγωνιστές βρίσκονται πάντα σε πολεμική κατάσταση είτε ο πόλεμος είναι «ψυχρός» είτε «θερμός».

Επειδή οι μαχητές δεν είναι διατεθειμένοι για ειρήνη και συμβιβασμό, μια αντιπαράθεση είναι αναπόφευκτη, αλλά δεν χρειάζεται πάντα να είναι βίαιη, γιατί οι εχθροί τους μπορούν ανά πάσα στιγμή να συνθηκολογήσουν. Η υποχώρηση και η παράδοση όμως δεν είναι επιλογές για τον αγωνιστή. Έτσι, ο αγωνιστής αντιλαμβάνεται πάντα ως νίκη την οριστική διευθέτηση των λογαριασμών. Αυτό προφανώς δεν είναι μια λογική πεποίθηση. Δεν μπορεί κανείς να γνωρίζει το μέλλον, ούτε μπορεί να το προβλέψει με βεβαιότητα. Αντίθετα, ο αγωνιστής έχει πίστη στην τελική νίκη της υπόθεσης του.

Ο Σορέλ θεωρούσε τον εαυτό του μαρξιστή, αλλά δεν ήταν καθόλου ορθόδοξος. Ήταν ένας ανεξάρτητος και εκλεκτικός στοχαστής που συμπεριέλαβε μεταξύ των επιρροών του τον Vico, τον Pascal, τον Nietzsche, τον Bergson, τον Renan και τον William James. Ο Σορέλ ήταν ανθρωπιστής, βολονταριστής, ανορθολογικός και απαισιόδοξος. Απέρριψε την ιδέα της προόδου. Υπήρξε υπερασπιστής της πατριαρχικής οικογένειας και των πολεμικών αρετών. Καμία από αυτές τις ιδέες δεν συνάδει με τον μαρξιστικό υλισμό.

Αλλά το «Σκέψεις πάνω στη βία» βασίζεται στη μαρξιστική αντίληψη της ταξικής πάλης, που ο Μαρξ πίστευε ότι θα εντεινόταν μέχρις ότου μια προλεταριακή επανάσταση ανατρέψει την αστική τάξη. Ο Σορέλ, ωστόσο, ανησυχούσε από την παρακμή της ταξικής πάλης στην εποχή του. Πίστευε ότι, αντικειμενικά μιλώντας, η αστική τάξη και το προλεταριάτο εξακολουθούσαν να είναι εχθροί. Αλλά υποκειμενικά μιλώντας, η επίγνωση αυτής της εχθρότητας βυθιζόταν λόγω του αστικού ρεφορμισμού και του σοσιαλδημοκρατικού πραγματισμού, υποβοηθούμενη από εκκλήσεις σε ιδέες που γεφύρωναν τις τάξεις όπως ο Χριστιανισμός, ο φιλελευθερισμός και ο εθνικισμός. Ο στόχος του Sorel ήταν να επαναφέρει την επανάσταση σε τροχιά αποκαθιστώντας την προλεταριακή μαχητικότητα. (Φυσικά, η ιδέα ότι η ταξική πάλη μπορεί να ενισχυθεί ή να αποδυναμωθεί από την ιδεολογία είναι μια πλήρης αντιστροφή του ορθόδοξου μαρξισμού).

Στο «Σκέψεις πάνω στη βία» ο Σορέλ απευθύνεται στους σοσιαλιστές της εποχής του. Επιδιώκει να αποκαταστήσει την προλεταριακή μαχητικότητα με δύο τρόπους. Πρώτον, υποβάλλει τους σοσιαλδημοκρατικούς συμβιβασμούς σε δριμεία κριτική. Ο Sorel είναι ένας ταλαντούχος συγγραφέας, και αυτές οι πολεμικές είναι συχνά ξεκαρδιστικές. Δεύτερον, επιδιώκει να διευκρινίσει τη φύση της προλεταριακής αγωνιστικότητας. Όταν ο Sorel μιλά για την «ηθική της βίας» ή την «ηθική των παραγωγών», δεν προσφέρει ηθικά επιχειρήματα ή αρχές. Αντίθετα, μιλά για τα κίνητρα να πολεμήσει κανείς με ηρωικό ή ύψιστο τρόπο για την προλεταριακή υπόθεση. Μιλάει λιγότερο για ήθος, περισσότερο για φρόνημα, συγκεκριμένα για esprit de corps, ομαδικό πνεύμα. Για τον Sorel, η απόλυτη κινητήρια αρχή μιας πολιτικής ομάδας είναι ένας «μύθος». Για το προλεταριάτο, είναι ο μύθος της «γενικής απεργίας».

Το καλύτερο παράδειγμα πολιτικού μύθου του Σορέλ είναι ο Χριστιανισμός. Ο Χριστιανισμός βασίζεται σε μια βαθιά διαίρεση και εχθρότητα μεταξύ του καλού και του κακού, του Θεού και του Σατανά. Το πεδίο μάχης τους είναι αυτός ο κόσμος και κάθε ψυχή μέσα σε αυτόν. Κάθε νίκη των πιστών ερμηνεύεται ως θρίαμβος του Θεού. Κάθε εμπόδιο ή οπισθοδρόμηση ερμηνεύεται ως έργο του διαβόλου. Οι πιστοί μπορεί να υποφέρουν. Οι κακοί μπορεί να ευημερήσουν. Αλλά οι πιστοί θα νικήσουν στο τέλος. Ο Θεός είναι με το μέρος τους. Ο Χριστός θα επιστρέψει. Ο Σατανάς θα γκρεμιστεί. Ο καθένας επιτέλους θα πάρει αυτό που του αξίζει. Αυτός ο μύθος έχει δύο ουσιώδη στοιχεία: την απόλυτη έχθρα και την τελική νίκη. Απόλυτη έχθρα σημαίνει: εχθρότητα υπό όλες τις συνθήκες. Απόλυτος εχθρός είναι αυτός με τον οποίο δεν μπορεί να υπάρξει ειρήνη, μόνο ήττα ή νίκη. Η απόλυτη έχθρα μας χωρίζει σε εχθρικές ομάδες και απαγορεύει τη σύμπνοια με τον εχθρό. Η τελική νίκη καθιστά τη σύμπνοια περιττή. Αυτός ο «μύθος» έχει διατηρήσει τη χριστιανική μαχητικότητα για σχεδόν δύο χιλιάδες χρόνια.

Ο Σορέλ ελπίζει ότι ο «μύθος» της γενικής απεργίας μπορεί να κάνει τα ίδια θαύματα. Η ιδέα της απόλυτης ταξικής εχθρότητας οδηγεί τους εργάτες να απορρίπτουν κάθε προσπάθεια κατευνασμού τους. Η πίστη στην τελική νίκη μέσω της γενικής απεργίας καθιστά περιττό τον συμβιβασμό.

Εάν οι Λευκοί Εθνικιστές θέλουμε να αποκτήσουμε και να διατηρήσουμε τη μαχητικότητα που απαιτείται για τη νίκη, θα χρειαστούμε κι εμείς έναν μύθο. Έχουμε απόλυτο εχθρό; Αν ναι, ποιος είναι; Έχουμε πίστη στην τελική νίκη; Αν ναι, τι θα μας οδηγήσει;  Ποιος είναι ο μύθος των Λευκών Εθνικιστών;

Ως φυλετιστής εθνικιστής, πιστεύω ότι οι λευκοί μπορούν να συνυπάρξουν με όλους τους λαούς, με την προϋπόθεση ότι όλοι θα βρισκόμαστε στις δικές μας πατρίδες. Οι μόνοι άνθρωποι με τους οποίους δεν μπορούμε να συνυπάρξουμε είναι αυτοί που αρνούνται την φυλετική - εθνική αρχή, δηλαδή οι ιμπεριαλιστές και οι παγκοσμιοποιητές που θέλουν να κυριαρχήσουν σε άλλους λαούς. Μαζί τους δεν γίνεται κανένας συμβιβασμός ή συνύπαρξη.

Ποιο όραμα της τελικής νίκης μας συντηρεί στον αγώνα μας;

Τον Οκτώβριο του 1922 ο Μουσολίνι δήλωσε:

«Έχουμε δημιουργήσει έναν «μύθο». Αυτός ο «μύθος» είναι μία πεποίθηση, ένας ευγενής ενθουσιασμός. Είναι ένας αγώνας και μία ελπίδα, μία πίστη που κουβαλάει μαζί της ένα απαράμιλλο θάρρος. Ο «μύθος» μας είναι το μεγαλείο του έθνους το οποίο θέλουμε να μετουσιώσουμε σε μία αισθητή πραγματικότητα».

Αυτό ειπώθηκε μόλις λίγους μήνες μετά τον θάνατο του Σορέλ, τις παραμονές της Πορείας προς τη Ρώμη και της ανόδου του Μουσολίνι στην εξουσία.

Από πολλές απόψεις, ο μύθος των Λευκών Εθνικιστών είναι η συνέχεια του μύθου του Μουσολίνι για το έθνος που γίνεται ξανά μεγάλο. Σήμερα, οι λευκοί σε όλο τον κόσμο είναι λαοί απάτριδες, γιατί οι πατρίδες μας έχουν καταληφθεί από παγκοσμιοποιητές που μας υποβάλλουν στην αργή γενοκτονία μέσω της αντικατάστασης πληθυσμών. Η απελευθέρωση μας θα είναι η δημιουργία ή η αναδημιουργία λευκών πατρίδων και εθνικών κρατών. Έτσι, ο Michael O' Meara εξύμνησε τη «Πολιτεία των Λευκών» ως έναν ρητά Σορελιανό μύθο.

Ο σιωνισμός είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα πολιτικού μύθου με την Σορελιανή έννοια. Υπάρχει απόλυτη έχθρα μεταξύ Εβραίων και μη Εβραίων που βασίζεται τελικά σε αυτό που ο Jan Assmann αποκαλεί «η Μωσαϊκή διάκριση»: την ιδέα ότι ο Εβραίος Θεός είναι ο ένας αληθινός θεός και όλοι οι άλλοι είναι ψεύτικοι. Η ιστορία της εβραϊκής διασποράς είναι μια μακρά καταγραφή διωγμών, πραγματικών και μυθικών, από τις οποίες οι Εβραίοι μπορούν να απελευθερωθούν με τη δημιουργία μόνο μίας κυρίαρχης πατρίδας. Έτσι, πολλοί Λευκοί Εθνικιστές μοντελοποιούν συνειδητά το κίνημα μας στον Σιωνισμό. Για παράδειγμα, ο William Pierce μίλησε για μια «Λευκή Σιών».

Το εθνικό κράτος θα είναι το αποτέλεσμα της νίκης μας. Πως θα οδηγηθούμε όμως στη νίκη; Πως θα κερδίσουμε;

Ένας τρόπος της νίκης είναι η «λευκή απεργία». Μόνο στους λευκούς στηρίζεται ο δυτικός πολιτισμός. Οι μη λευκοί εξαρτώνται από εμάς. Ωστόσο, στο σημερινό σύστημα, οι λευκοί καταπιέζονται, καταδικάζονται και προγραμματίζονται να αντικατασταθούν από τους ανθρώπους που εξαρτώνται από εμάς. Είναι εντελώς μη βιώσιμο και παράλογο. Έτσι, όλη η φάρσα θα τελείωνε αρκετά γρήγορα αν οι λευκοί απλώς «απεργούσαν». Οι εχθροί μας μπορούν να μας καταστρέψουν μόνο χάρη στην αδράνεια μας. Μια «λευκή απεργία» θα παρέλυε το αντιλευκό καθεστώς, επιτρέποντας μας να το ανατρέψουμε και να το αντικαταστήσουμε.

Η «λευκή απεργία» μοιάζει φυσικά με τη γενική απεργία του Σορέλ αλλά το πρωταρχικό μοντέλο είναι το μυθιστόρημα της Ayn Rand «Atlas Shrugged», που αρχικά ονομαζόταν The Strike. Το «Atlas Shrugged» αποδίδει μια φυλετική ερμηνεία, αφού η λευκή φυλή είναι ο Άτλαντας που κρατά τον σύγχρονο κόσμο στους ώμους του.

Η «λευκή απεργία» είναι μια μορφή ενός ευρύτερου «μύθου» που έχει τεράστια αξία στο κίνημά μας: «η κατάρρευση». Επί του παρόντος, το κίνημά μας είναι πολύ αδύναμο για να ελπίζουμε ότι θα ανατρέψουμε το σύστημα κατά του Λευκού. Η κατάρρευση είναι η ιδέα ότι το παρόν σύστημα είναι τόσο αταίριαστο με την πραγματικότητα που δεν μπορεί να διατηρηθεί. Τελικά θα καταρρεύσει, και όταν καταρρεύσει, οι λευκοί θα μπορούν να αναλάβουν και να εγκαταστήσουν ένα καθεστώς υπέρ των εθνών τους.

Ο «μύθος» της κατάρρευσης εναρμονίζεται με έναν άλλο «μύθο» με μεγάλη δυναμική στους Λευκούς Εθνικιστές: την κυκλική φύση του χρόνου. Αυτή η ιδέα έρχεται σε δύο μορφές: Παραδοσιακή και εξελικτική. Και οι δύο σχολές υποστηρίζουν ότι στην αρχή της ιστορίας, ο άνθρωπος ζει σε μια χρυσή εποχή αρμονίας με τη φύση. Όσο περνάει ο καιρός, ο άνθρωπος ξεφεύγει από τη φύση. Τελικά, η αποξένωσή μας από τη φύση γίνεται τόσο ριζική που ο πολιτισμός καταρρέει. Στη συνέχεια, η φύση επιβεβαιώνεται εκ νέου, δημιουργώντας έναν νέο πολιτισμό, ο οποίος υφίσταται το ίδιο μοτίβο παρακμής και πτώσης. Παραδοσιακράτες όπως ο René Guénon και ο Julius Evola πιστεύουν ότι η χρυσή εποχή χαρακτηρίζεται από διαισθητική γνώση της βαθύτερης αλήθειας. Η εξελικτική εκδοχή αυτού του μύθου προσφέρεται από τους Giambattista Vico και Oswald Spengler, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι ο άνθρωπος ζει σε αρμονία με τη φύση όχι μέσω της αφηρημένης σοφίας αλλά της ζωτικότητας. Οι πολιτισμοί παρακμάζουν και καταρρέουν λόγω του μοιραίου θανάτου ή της παρακμής.

Η ιδέα της κυκλικής ιστορίας φαίνεται αισιόδοξη ή απαισιόδοξη ανάλογα με το πού βρίσκεται κάποιος στον κύκλο. Αν κάποιος βρίσκεται στη χρυσή εποχή, οι προοπτικές είναι δυσοίωνες. Αλλά αν κάποιος ζει στα κατακάθια της σκοτεινής εποχής, όπως πιστεύουν οι ότι συμβαίνει σήμερα οι Λευκοί Εθνικιστές, τότε η απελευθέρωση είναι κοντά.

Η κυκλική θεώρηση της ιστορίας παίζει τον ίδιο ρόλο για τους Λευκούς Εθνικιστές με αυτόν που παίζει η προοδευτική θεώρηση της ιστορίας για την Αριστερά: Συντηρεί την ελπίδα στην τελική νίκη υποστηρίζοντας ότι οι προσπάθειές μας υποστηρίζονται από ιστορικές δυνάμεις. Φυσικά, μία τέτοια  πίστη μπορεί να οδηγήσει σε εφησυχασμό. Αλλά εκείνοι που έχουν ήδη τάση προς τη μαχητικότητα υποκινούνται από την πεποίθηση ότι οι ιστορικές δυνάμεις είναι με το μέρος τους.

Ένας άλλος «μύθος» που υποστηρίζουν οι Λευκοί Εθνικιστές είναι ότι, σε ένα ορισμένο σημείο, μια «αφύπνιση» της λευκής φυλετικής συνείδησης θα σταθεί αναπόφευκτη και ασταμάτητη. Αυτή δεν είναι μια εντελώς παράλογη πεποίθηση, καθώς οι άνθρωποι δεν μπορούν να αγνοούν την πραγματικότητα για πάντα, οι ιδέες μπορούν να γίνουν διαδεδομένες και μόλις φτάσουν σε ένα οριακό σημείο, μπορούν γρήγορα να γίνουν ηγεμονικές.

Ορθολογικά μιλώντας, φυσικά, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι κάποιο από αυτά τα σενάρια θα καταλήξει σε νίκη. Οι λευκοί μπορεί να μην «απεργήσουν» ποτέ. Η κατάρρευση είναι αναπόφευκτη, αλλά μπορεί να αργήσει τόσο πολύ που οι λευκοί θα έχουν σχεδόν πάψει να υπάρχουν. Επιπλέον, μόλις συμβεί η κατάρρευση, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι ένα καλύτερο σύστημα θα αντικαταστήσει το υπάρχον. Ίσως να μην αναβιώσει ποτέ ο πολιτισμός μετά από μια τέτοια κατάρρευση. Η αφύπνιση των λευκών μπορεί να μην συμβεί ποτέ.

Αλλά τέτοιες σκέψεις είναι εκτός θέματος όταν έχουμε να κάνουμε με έναν γνήσιο πολιτικό «μύθο». Η λογική δεν μπορεί να μας δώσει καμία βεβαιότητα για το μέλλον, ενώ οι «μύθοι» είναι ανορθολογικές βεβαιότητες για το μέλλον, που μας γεμίζουν με πίστη και οράματα νίκης που μπορούν να μας οδηγήσουν σε μία μια μακρά μάχη. Εκτός από τη χρησιμότητα τους, κάτι άλλο το οποίο χαρακτηρίζει αυτούς τους «μύθους» είναι ότι οι Λευκοί Εθνικιστές είναι προσκολλημένοι σε αυτούς πραγματικά.

Ο Σορέλ κάνει διάκριση μεταξύ ουτοπιών, που είναι διανοητικές κατασκευές, και μύθων, που υποτίθεται ότι προκύπτουν αυθόρμητα. Επίσης παραδέχεται ότι οι χριστιανικές ιστορίες διώξεων από τη Ρώμη ήταν πολύ υπερβολικές, δηλαδή, ως επί το πλείστον φανταστικές. Θα μπορούσε ένας πολιτικός μύθος να είναι εντελώς φανταστικός; Ίσως οι μύθοι να είναι απλώς ουτοπίες που η συγγραφή τους χάνεται στην ομίχλη του χρόνου. Αν ναι, ίσως είναι δυνατό να δημιουργηθεί ένας Λευκός Εθνικιστικός πολιτικός μύθος εντελώς από την αρχή. Και πάλι: Αυτό που έχει σημασία είναι αν ο κόσμος θα τον ακολουθήσει. Αλλά πως θα μετρήσουμε αν ένας «μύθος» είναι αρκετά ελκυστικός ώστε να κάνει τους ανθρώπους να τον ακολουθήσουν; Ποτέ δεν θα μάθουμε αν δεν προσπαθήσουμε.