Το έπος του Azovstal I

Το βράδυ της 9ης Μάϊου του 2022 όταν στην Κόκκινη Πλατεία ο Πούτιν θριαμβολογούσε για την νίκη των Σοβιετικών στον πόλεμο, χίλια χιλιόμετρα νοτιότερα της Μόσχας, στην Μαριούπολη, ένα κομβόι θωρακισμένων οχημάτων με το σήμα του Ρωσικού στρατού κατευθυνόταν προς το πολιορκούμενο Azovstal το οποίο ως εκείνη τη στιγμή βομβαρδιζόταν συνεχώς. 

Και ξαφνικά επικράτησε απόλυτη ησυχία. Κατάπαυση πυρός. Στην πύλη που οδηγούσε στα έγκατα του εργοστασίου εμφανίστηκαν οι τελευταίοι υπερασπιστές της Μαριούπολης, οι Διοικητές όλων των Ουκρανικών Μονάδων μέσα στο Azovstal, επιβιβάστηκαν στα θωρακισμένα οχήματα και οδηγήθηκαν δέσμιοι στο Ρωσικό στρατηγείο που είχε εγκατασταθεί στην πόλη. Αυτό ήταν το Plan B της λύσης μιας πολιορκίας όπου οι επιθέσεις των εχθρικών δυνάμεων αποτύγχαναν η μία μετά την άλλη να καταλάβουν το πολιορκημένο Οχυρό.

Αρκετές ώρες αργότερα, τα οχήματα επέστρεψαν στο Azovstal και ο Redis (συνθηματικό του Denis Prokopenko διοικητή του Συντάγματος Azov) με τους υπόλοιπους διοικητές της Υπεράσπισης της Μαριούπολης χάθηκαν ξανά στα έγκατα του βομβαρδισμένου Φρουρίου.

Τι συνέβη αυτές τις ώρες μέσα στη νύχτα της κατάπαυσης των βομβαρδισμών; Ουκρανικές και Ρωσικές διαπραγματευτικές αντιπροσωπείες συζητούσαν την διαδικασία της εξαγωγής, παρουσία των υπερασπιστών της Μαριούπολης. Συζητήθηκε η διαδικασία σύμφωνα με την οποία οι Ουκρανικές Δυνάμεις θα μπορούσαν να εξέλθουν από το αιματηρό πλην ηρωϊκό θυσιαστήριο στο οποίο η Ρωσία είχε μετατρέψει το Azovstal.

Το ζήτημα της άμυνας της Μαριούπολης ήταν ίσως το πλέον κρίσιμο ζήτημα αυτού του πολέμου, αυτό που συντάραξε όλο τον κόσμο. Και επίσης αυτό που έτυχε της ελάχιστης αναλυτικής κάλυψης από τα μέσα ! Κάτι πρέπει να σημαίνει αυτό. Το Azovstal έχει περάσει ήδη στη σφαίρα του μύθου. Αλλά τα γεγονότα «καίνε» ακόμα και θα «καίνε» για αιώνες τις σελίδες της Ιστορίας με πύρινες αναλαμπές ηρωισμού και υπέρτατης θυσίας.

Το άρθρο ψηλαφεί όλες τις κομβικές στιγμές στην τραγικότερη ιστορία της πρώτης φάσης της Ρωσικής πολεμικής επίθεσης πλήρους κλίμακας κατά της Ουκρανίας.

Πόλεμος πάντων μεν πατήρ εστί

Έλληνας εθελοντής στον Ουκρανορωσικό πόλεμο. 

Φέρει τυφέκιο CZ BREN2.

Denys Prokopenko: «Αν τρεις πόλεις είχαν αντισταθεί εξίσου, δεν θα είχε περικυκλωθεί η Μαριούπολη».

Off the record για το Azovstal. Μιλούν οι συντελεστές σε απόλυτη ανωνυμία, πλην ενός. Του Denys Prokopenko. Άρθρο ποταμός της Ukrainska Pravda. Από την 1η φάση του πολέμου. Πριν την έξοδο, πριν την αιχμαλωσία, πριν την ομηρία στην Τουρκία.

Denys Prokopenko:  «Εάν όλες οι πόλεις, αρχίζοντας από το Ενιχένσκ, την Μελιτόπολη και το Μπερντιάνσκ είχαν αντιτάξει τόσο σθεναρή άμυνα και αντεπιτίθεντο εξίσου αποφασιστικά [όσο οι Υπερασπιστές της Μαριούπολης], τότε ο εχθρός ουδέποτε θα μπορούσε να είχε καλύψει την απόσταση Κριμαίας - Μαριούπολης σε 4 μόλις ημέρες!  Εφόσον αυτό δεν συνέβη, καταλήξαμε να μας περικυκλώσουν». 

Denys Prokopenko, Διοικητής του Συντάγματος Azov σε συνέντευξη με την Ukrainska Pravda.

«Αλλά οι υπερασπιστές του Εργοστασίου, δηλαδή ο Redis [Denys Prokopenko] και άλλοι ΑΡΝΗΘΗΚΑΝ ΤΗΝ ΕΚΚΕΝΩΣΗ. Ήθελαν να αμυνθούν μέχρις ενός. Πίστευαν πως η παράδοση σήμαινε σίγουρο θάνατο. Δεν μπορούσαμε να τους πείσουμε από εδώ, στο Κίεβο να το κάνουν, τους είπαμε ΟΚ, εσείς γνωρίζετε καλύτερα τι είναι το καλύτερο για σας» 

(ανώνυμη κυβερνητική πηγή στην Ukrainska Pravda).

Η Ukrainska Pravda συγκέντρωσε όσες πληροφορίες μπορούσε από τις κυβερνητικές υπηρεσίες που ενεπλάκησαν στην επιχείρηση που ονόμασαν «επιχείρηση διάσωσης των υπερασπιστών του Azovstal». Όλοι τους πλην Denis Prokopenko που μίλησε επώνυμα δέχθηκαν να μιλήσουν μόνο όταν διασφαλίστηκε το off the record. Πάρα πολλά από όσα είπαν δεν συμπεριελήφθησαν εδώ για να μην βλάψουν τους αιχμαλώτους και σε ορισμένες περιπτώσεις, να μην προσβάλλουν την μνήμη των πεσόντων.

Η Πολιορκία

Η τραγωδία είναι πως για την πολιορκία της Μαριούπολης συνέκλιναν δύο πολεμικά γεγονότα μείζονος στρατιωτικής σημασίας: στο Chonhar και στην Volnovakha. «Δύο είναι οι λόγοι που συνέτειναν στην πολιορκία. Πρώτα η απροσδόκητη και ακατανόητη επέλαση των Ρώσων από την Κριμαία, την οποία κανένας δεν σταμάτησε. Πως είναι δυνατόν τα ρωσικά κομβόι να προελαύνουν ασταμάτητα και να σταματήσουν για πρώτη φορά στην Μελιτόπολη, απλά γιατί είχαν ξεμείνει από καύσιμα;»

«Δεύτερον, η πολιορκία της Μαριούπολης έγινε αναπόφευκτη όταν χάθηκε η Βολνοβάχα [η Βολνοβάχα ήταν η τελευταία γραμμή άμυνας στη βορεινή πλευρά της Μαριούπολης]. Μετά από λυσσώδεις μάχες, όταν οι Ρώσοι «έσβησαν την πόλη αυτή από προσώπου γης» οι δυνάμεις μας (της Ουκρανίας) εξωθήθηκαν σε υποχώρηση. Και δεν είχαμε άλλα σημεία κάλυψης και ενίσχυσης που θα μπορούσαν να έχουν προλάβει την περικύκλωση της Μαριούπολης», αφηγείται πάντα off the record ένας Ουκρανός αξιωματικός που επικοινωνούσε με το Τάγμα Azov.

Η προέλαση από την Κριμαία, την φύση της οποίας θα πρέπει να μελετήσουμε στοχαστικά και λεπτομερώς στο μέλλον, ήταν κομβική γιατί ο εχθρός προήλαυνε ταχέως και ανάγκασε τις περικυκλωμένες πλέον Ουκρανικές Δυνάμεις να υποχωρούν από τις θέσεις τους από τις οποίες για μεγάλο διάστημα ενίσχυαν την άμυνα της Μαριούπολης, ΜΙΑΣ ΠΟΛΗΣ Η ΟΠΟΙΑ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΜΕΝΗ ΓΙΑ ΠΟΛΕΜΟ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΕΝΤΑΣΗΣ.

«Εάν όλες οι πόλεις, αρχίζοντας από το Ενιχένσκ, την Μελιτόπολη και το Μπερντιάνσκ είχαν αντιτάξει τόσο σθεναρή άμυνα και αντεπιτίθεντο εξίσου αποφασιστικά [όσο οι υπερασπιστές της Μαριούπολης], τότε ο εχθρός ουδέποτε θα μπορούσε να είχε καλύψει αυτήν την απόσταση Κριμαίας - Μαριούπολης σε 4 μόλις ημέρες!  Εφόσον αυτό δεν συνέβη, καταλήξαμε να μας περικυκλώσουν». 

Denys Prokopenko, Διοικητής του Συντάγματος Azov σε συνέντευξη με την Ukrainska Pravda.

Μέσα στην Μαριούπολη, πολλές μονάδες των Ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, το Σύνταγμα Azov, συνοριοφύλακες, εθνοφύλακες, αξιωματικοί της αστυνομικής δύναμης της Μαριούπολης και των Υπηρεσιών Ασφαλείας της Ουκρανίας βρέθηκαν όλοι μαζί στο σιδηρούν καταφύγιο χωρίς προετοιμασία ή συντονισμό. Το βασικό πρόβλημα έγινε τότε η απουσία ενιαίας διοίκησης.

Στη διάρκεια της πρώτης φάσης της πολιορκίας της Μαριούπολης, κάθε μία από αυτές τις μονάδες ελάμβανε εντολές από την δική της γραμμή εντολών που ερχόταν από το Κίεβο, γεγονός που οδήγησε σε πλήρη αποδιοργάνωση και ανεξέλεγκτη χρήση των διαθέσιμων πόρων. Οι στρατιώτες έπρεπε να αναπληρώσουν την έλλειψη συντονισμού με τις δικές τους ηρωϊκές προσπάθειες. Δυστυχώς, αυτή η έλλειψη συντονισμού στέρησε από την Μαριούπολη τους πλέον πολύτιμους πόρους: χρόνο, ζωές υπερασπιστών και οπλισμό.

«Για να καταλάβουμε τι πραγματικά συνέβη στην Μαριούπολη, πρέπει να γνωρίζουμε όλη την αλήθεια για το τι συνέβη σε κάθε μία από τις δυνάμεις υπερασπιστών της πόλης. Τουλάχιστον να αποφύγουμε στο μέλλον αυτά τα λάθη». 

Ανώνυμη μαρτυρία Υπερασπιστή της Μαριούπολης στην Ukrainska Pravda.

Η υποχώρηση προς το Azovstal

Στο τέλος, η συγκέντρωση όλης της δύναμης πυρός και των δυνάμεων του εχθρού γύρω από την Μαριούπολη ήταν τέτοιας ισχύος που οι Ουκρανικές Δυνάμεις αναγκάζονταν να υποχωρούν σταδιακά σε άλλες, πιο ασφαλείς θέσεις, εξακολουθώντας πάντα να μάχονται ηρωικά και με μεγάλο επαγγελματισμό για κάθε κτίριο, κάθε σπίτι, κάθε οικισμό. Το συγκλονιστικό Azovstal με τα αναρίθμητα υπόγεια καταφύγια, την δαιδαλώδη σχεδίαση και τις στέρεες αμυντικές δομές από οπλισμένο σκυρόδεμα ήταν το σημείο όπου υποχώρησαν για να ανασυνταχθούν οι Ουκρανικές δυνάμεις. Τουλάχιστον έτσι φάνηκε στην αρχή.

«Όμως μόλις μπήκαμε μέσα, στα προβλήματά μας προστέθηκε άλλο ένα: οι αρκετές χιλιάδες πολίτες, που ήταν ήδη εκεί για να προστατευθούν από τις βόμβες και τους πυροβολισμούς. Αυτοί ήταν οι κάτοικοι της πόλης, εργαζόμενοι στο εργοστάσιο και οι οικογένειές τους, παιδιά, γονείς, γέροντες».

Το σπάσιμο του κλοιού

«Μπορούσαμε να σπάσουμε την πολιορκία στις πρώτες φάσεις αλλά όσο περνούσαν οι μέρες, οι πιθανότητες εξανεμίζονταν. Εάν είχαμε αρκετές δυνάμεις για να σπάσουμε τις εχθρικές γραμμές τις πρώτες ημέρες [της πολιορκίας], οι άνδρες μας θα είχαν ελευθερωθεί. Ίσως δεν θα μπορούσαμε να κρατήσουμε την πόλη, αλλά θα σώζαμε τους στρατιώτες μας».

ανώνυμη πηγή, υψηλόβαθμος αξιωματικός στην Ukrainska Pravda.

Οργανώθηκε μία προσπάθεια να σπάσουν τον κλοιό, σύμφωνα με την δημοσιογραφική έρευνα της εφημερίδας. Μετά από αρκετές εβδομάδες αιματηρής πολιορκίας, μια ομάδα Ουκρανών στρατιωτών υπό τις εντολές του διοικητηρίου της Ουκρανικής αντικατασκοπείας ξεκίνησε από την Ηλιούπολη για την Μαριούπολη με σκοπό να μπορέσει να μπει στην πόλη.

Η ομάδα αυτή αποτελείτο από αξιωματικούς της ανωτέρω υπηρεσίας, στρατιώτες από τις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας, πολεμιστές του Συντάγματος Azov με επικεφαλής τον Αντρέι Μπιλέτσκι, τον αρχηγό των National Corps.

«Περίμεναν να τους παράσχουν πάνω από 80 άρματα και τεθωρακισμένα οχήματα. Αλλά τελικά ήταν μόνο δύο άρματα, οχήματα του πυροβολικού και τεθωρακισμένα οχήματα, πάνω κάτω 20 συνολικά. Παρόλα αυτά, ξεκίνησαν και μπόρεσαν να καλύψουν περί τα 10-15 km ώσπου ομοβροντία εχθρικών πυρών τους ανάγκασε σε υποχώρηση» είπε στην Ukrainska Pravda πηγή που συμμετείχε στην επιχείρηση.

Για το σπάσιμο του κλοιού απαιτούνταν συντονισμένες και ταυτόχρονες προσπάθειες των Ουκρανικών Δυνάμεων έξω από την Μαριούπολη που θα προσπαθούσαν να μπουν στην πόλη με ταυτόχρονη επίθεση από τις δυνάμεις της φρουράς που βρίσκονταν μέσα στην πόλη. Αυτό κατέστη αδύνατον, μετά την απροσδόκητη και ανεξήγητη απόφαση του Volodymir Baraniuk, Διοικητή της 36ης Μεραρχίας Πεζοναυτών:

Denys Prokopenko: «Οι κινήσεις της 36ης μεραρχίας πεζοναυτών δεν μπορούν να εξηγηθούν λογικά. Πρώτα ένα από τα τάγματα της παραδόθηκε ξαφνικά στις 4 Απριλίου και έτσι χάσαμε τον μοναδικό διάδρομο επικοινωνίας μεταξύ του Azov [Σύνταγμα Azov] και της 36ης Μεραρχίας. Στη συνέχεια ο διοικητής αποφάσισε χωρίς να προειδοποιήσει κανέναν να προχωρήσει σε άγνωστη κατεύθυνση χάνοντας πολλούς άνδρες του οι οποίοι σκοτώθηκαν και άλλοι χωρίς τον οπλισμό κατέληξαν αιχμάλωτοι των Ρώσων»

«Οι πεζοναύτες παραδόθηκαν με τα άρματα, τα MLRS, τα πυρομαχικά … εξασθένισαν σημαντικά την άμυνά μας. Θα είχαμε αντέξει πολύ περισσότερο εάν είχαμε αυτούς τους πόρους» είπε στην Ukrainska Pravda άλλη πηγή κοντά στο Σύνταγμα Azov, πάντα υπό τον όρο της ανωνυμίας.

«Έζησαν για μεγάλο διάστημα βομβαρδιζόμενοι ασταμάτητα, χωρίς τροφή και νερό … Δεν έχουν όλοι τις ίδιες αντοχές, φυσικές και ψυχικές. Οι τρίτοι, οι έξω, δεν γνωρίζουν πόσο φοβερή ήταν η πραγματικότητα μέσα στο Azovstal. Γι’ αυτό ο διοικητής έκανε αυτό που έκανε» (πηγή από την Ουκρανική Αντικατασκοπεία).

Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση του Volodymyr Baraniuk, είχε πολύ αρνητικές συνέπειες για τους απομείναντες Υπερασπιστές της Μαριούπολης. Μετά από αυτό, κατάλαβαν όλοι πως οι ολιγάριθμες Ουκρανικές δυνάμεις δεν θα μπορούσαν να σπάσουν σε κανένα μέτωπο την πολιορκία επιτιθέμενοι από έξω [έξω από την Μαριούπολη]. Οι υπερασπιστές του Azovstal είχαν πια μόνο μία επιλογή - να προσπαθήσουν να την σπάσουν από μέσα, κάτι που επίσης αποδείχθηκε ατελέσφορο.

«Δεν υπήρχαν μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας, αλλά ούτε και οδός διαφυγής. Σε επιχείρηση σπασίματος κλοιού λαμβάνουν πάντα μέρος μόνο οι μάχιμοι, όχι πολίτες, ούτε πληγωμένοι, ούτε οι νεκροί. Οι διοικητές το μόνο που θα άφηναν πίσω τους ήταν τα νεκρά κορμιά των συμπολεμιστών τους» , σύμφωνα με αξιωματικό που επικοινωνούσε συνεχώς με το Σύνταγμα Azov.

Εξαγωγή - εκκένωση

Οι συζητήσεις για «εξαγωγή» της Φρουράς της Μαριούπολης με μη στρατιωτικά μέσα ξεκίνησαν αμέσως μετά την πλήρη περικύκλωση και αποκλεισμό της πόλης. Η πρώτη προσπάθεια της κυβέρνησης του Κιέβου να σώσει τους στρατιώτες από την Μαριούπολη ήταν την 29η Μαϊου, σύμφωνα με την έρευνα της Ukrainska Pravda. Εκείνη την ημέρα, ο υπουργός Άμυνας, Oleksii Reznikov, και ένα ακόμα μέλος της Ουκρανικής αντιπροσωπείας των διαπραγματευτών είχε συνάντηση με τον Ερντογάν (στη διάρκεια των συζητήσεων με στόχο την κατάπαυση του πυρός, στην Κωνσταντινούπολη). Η εκκένωση είναι σε γενικές γραμμές μια μορφή στρατιωτικής εκκένωσης, όπου στρατιώτες της μίας πλευράς πρέπει να εκκενωθούν προς ασφαλή περιοχή από περιοχές που κατέχει ο εχθρός. 

Ειδικότερα η Ουκρανία ζήτησε από την Τουρκία να διαθέσει πλοία και για τραυματίες και μη Ουκρανούς στρατιώτες. Οι τραυματίες θα περιθάλπονταν εκεί, οι άλλοι θα έμεναν ως το τέλος του πολέμου. Σύμφωνα με την Ουκρανική αντιπροσωπεία ο Πούτιν στην αρχή το σκέφτηκε με κάποια συγκαταβατικότητα, αλλά αργότερα άλλαξε στάση αποκλείοντάς το τελείως, για λόγους που παραμένουν αδιευκρίνιστοι. Τότε δήλωσε: «οι άμαχοι έξω, οι στρατιωτικοί παραδίδονται».

Η Ελβετία επίσης δήλωσε έτοιμη να αναλάβει μια παρόμοια πρωτοβουλία, ως ουδέτερη χώρα και με σεβασμό στη Συνθήκη της Γενεύης [που συνιστά το πρότυπο στο διεθνές δίκαιο όσον αφορά την ανθρωπιστική αντιμετώπιση στρατιωτών και αιχμαλώτων στον πόλεμο]. Η Ελβετία είπε πως εγγυάται την θεραπεία των τραυματιών και για τους άλλους ομοίως την παραμονή στο έδαφός της έως ότου τελειώσει ο πόλεμος. Όμως ο Πούτιν δεν θέλησε καν να ακούσει την Ελβετία (ανώνυμη διπλωματική πηγή στην Ukrainska Pravda).

«Η κατάσταση ήταν ένα παίγνιο ψυχολογικών επιχειρήσεων για τον Πούτιν, μια παγίδα. Ένας ελεύθερος σκοπευτής μπορεί να εξολοθρεύσει μία ολόκληρη μονάδα. Αρκεί να τραυματίσει τον έναν και να περιμένει τους άλλους να έλθουν να τον σώσουν.» Έτσι έβλεπε ο Πούτιν το Azovstal. Κάθε μέρα οι Ρώσοι ανέβαζαν και άλλο τον αριθμό των τραυματιών και με τη βοήθεια της προπαγάνδας προκαλούσαν το Κίεβο να οργανώσει επιχείρηση διάσωσης. Για να μεταφερθούν εκεί περισσότερες μονάδες από άλλα μέτωπα και να σπάσουν την πολιορκία, κάτι αδύνατον» σύμφωνα με πηγή της Ουκρανικής αντιπροσωπείας.

Επιχειρήσεις ανεφοδιασμού με ελικόπτερα

Όσοι οι πολιτικοί έψαχναν για διπλωματικές λύσεις, στο Azovstal οι υπερασπιστές είχαν άλλες πολύ πιο γήινες ανάγκες. Χρειάζονταν όπλα για να πολεμήσουν και φαρμακευτικό και ιατρικά μέσα για τους τραυματίες. Η Μαριούπολη είναι λιμάνι, η μισή πόλη έχει μέτωπο στη θάλασσα. Αυτό που προηγουμένως ήταν η πύλη προς τον υπόλοιπο κόσμο έγινε τώρα φυλακή. Η Ουκρανία δεν μπορούσε πλέον να ανεφοδιάζει από θαλάσσης την Μαριούπολη. Αλλά ούτε και από την ξηρά, γιατί και εκεί βρίσκονταν τα ρωσικά στρατεύματα. 

Δυνατότητα υπήρχε μόνο από αέρος. Όμως τα ρωσικά μαχητικά και τα βομβαρδιστικά κυριαρχούσαν και στον ουρανό της Μαριούπολης. Οργανώθηκαν 7 αποστολές με ελικόπτερα από τις οποίες οι 6 είχαν επιτυχία. Συνολικά έλαβαν μέρος 16 Mi-8 που πέταξαν προς το Azovstal σε νυχτερινές πολύ χαμηλές πτήσεις αυτοκτονίας, για να μην τους εντοπίσουν τα εχθρικά ραντάρ, και αποβίβασαν άνδρες, όπλα, τρόφιμα, νερό, φάρμακα και ιατρικά μέσα για τους Πολεμιστές. 7 ελικόπτερα καταρρίφθηκαν σε αυτές τις αποστολές σύμφωνα με την έρευνα της Ukrainska Pravda, το ένα ανεφλέγη εν πτήσει και κατέπεσε. Τότε στάλθηκε ένα άλλο από το Ντίπρο για να παραλάβει τους επιζήσαντες της πτώσεως, αλλά τους είχαν στήσει ενέδρα με MANPADS και κατερρίφθη και αυτό. 

Οι Πεσόντες βρίσκονται ακόμα εκεί, ο ένας δίπλα στον άλλον (στρατιωτική πηγή δήλωσε στην Ukrainska Pravda). Και η ρωσική προπαγάνδα ανέφερε το γεγονός της κατάρριψης, και ο Ζελένσκι εξήρε το θάρρος των απίστευτων Ουκρανών πιλότων, αλλά άλλες λεπτομέρειες δεν έγιναν γνωστές, εκτός της συνέντευξης που έδωσαν Ουκρανοί στρατιώτες με έναν από τους πιλότους της ομάδας που δέχθηκε τα εχθρικά πυρά. Η έβδομη και τελευταία αποστολή έγινε περί τα τέλη του Απριλίου, αρχές Μάϊου λίγο πριν την έξοδο από το Azovstal.

Η έξοδος από το Azovstal

«Ποτέ δεν μπορείς να ξέρεις τι έχει ένας Ρώσος στο μυαλό του» Κανείς δεν ξέρει τι έκανε την Μόσχα να επιτρέψει την εκκένωση. Τον Απρίλιο το Κρεμλίνο είχε σχεδόν αποφασίσει να τους αφήσει να βγουν, ακόμα και o Bortnikov, ο αρχηγός της FSB θα ερχόταν στην Μαριούπολη για να εγγυηθεί την εκκένωση του Azovstal. Οι τραυματίες θα μεταφέρονταν σε νοσοκομείο στο Ενεργοντάρ και όλοι οι άλλοι θα οδηγούνταν κάπου όλοι μαζί και από εκεί θα ξεκινούσαν οι ανταλλαγές αιχμαλώτων» (πηγή κοντά στον Ζελένσκι που συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις στην Ukrainska Pravda).

«Αλλά οι Υπερασπιστές του Εργοστασίου, δηλαδή ο Redis [Denys Prokopenko] και άλλοι ΑΡΝΗΘΗΚΑΝ. Πίστευαν πως η παράδοση σήμαινε θάνατο. Δεν μπορούσαμε να τους πείσουμε από εδώ, στο Κίεβο να το κάνουν, τους είπαμε ΟΚ, εσείς γνωρίζετε καλύτερα τι είναι το καλύτερο για σας» (η ίδια πηγή). Η άρνηση των υπερασπιστών είναι κατανοητή, γιατί έχουν υπάρξει τόσα περιστατικά στρατιωτών που δεν επέζησαν της ρωσικής αιχμαλωσίας, με την πιο γνωστή αυτήν του στρατιώτη του Συντάγματος Azov Dan, του οποίου η μητέρα έλαβε ταχυδρομικά την φωτογραφία του νεκρού γιού της, στις 30 Απριλίου.»

Εκτός από την FSB για το θέμα επιλήφθηκαν οι διοικήσεις αντικατασκοπείας των δύο εμπόλεμων μερών, της Ρωσίας και της Ουκρανίας (ανήκει στο Ουκρανικό Υπουργείο Άμυνας). Αυτός ανέλαβε το έργο από την Ιρίνα Βερεστσιούκ, την αναπληρωτή πρωθυπουργό της Ουκρανίας, για την αποτελεσματικότητα της οποίας οι Υπερασπιστές του Azovstal είχαν εκφράσει πολλά παράπονα. Από ένα χρονικό σημείο και μετά ήταν φυσικά αδύνατον να καθυστερήσει η έξοδος από το Azovstal.

Σύμφωνα με πληροφορίες που έφθαναν στην Ukrainska Pravda από στρατιώτες στο Azovstal τις ημέρες πριν την εκκένωση πέθαιναν μέσα 30 μαχητές την ημέρα και ο αριθμός των τραυματιών ήταν πολύ υψηλός, ενώ τρόφιμα, νερό και ιατροφαρμακευτικό υλικό, αντιβιοτικά και αποστειρωμένα εργαλεία δεν υπήρχαν ούτε για δείγμα. «Και όμως, οι πολεμιστές μας ήθελαν να αντισταθούν ως τον τελευταίο, είχαν ακόμα κάποια όπλα».

Στις αρχές Μάϊου ξεκίνησε η εκκένωση πρώτα των αμάχων. Οι διαπραγματεύσεις για τους Μαχητές έλαβαν χώρα στις 9 Μάϊου. «Κατηγορηματικά, αυτό δεν ήταν ‘παράδοση’. Παραδόθηκαν οι πεζοναύτες της Χαλυβουργίας Illych, αυτό ναι. Αλλά δεν μπορείς να το πεις για τους υπερασπιστές του Azovstal».

Κατ’ αρχήν δεν παρέδωσαν τον οπλισμό τους. Όλοι οι Πολεμιστές του Azov έδωσαν τα όπλα τους στους αξιωματικούς τους και οι αξιωματικοί με τη σειρά τους τα έδωσαν στον διοικητή τους, ο οποίος τους ευχαρίστησε για τις υπηρεσίες τους, ζήτησε συγγνώμη για την ήττα και μόνο τότε προχώρησαν προς το εξωτερικό του εργοστασίου» (ανώνυμη πηγή της Ουκρανικής Αντικατασκοπείας). 

Είχαν επίσης συμφωνήσει να τηρήσει η Ρωσία την συνθήκη της Γενεύης. Να μείνουν όλοι ζωντανοί, να μην περάσουν από βασανιστήρια, οι άνδρες του Azovstal να κρατηθούν όλοι μαζί και ξεχωριστά από τους άλλους αιχμαλώτους, και να αρχίσουν αμέσως οι διαδικασίες ανταλλαγής. Οι πεζοναύτες που παραδόθηκαν στην DNR είναι άγνωστο που κρατούνται. Υπάρχει όμως μια λίστα όλων όσων βγήκαν από το Azovstal την οπαία έχει επιβεβαιώσει Ρώσος στρατηγός (πηγή της Ουκρανικής αντικατασκοπείας). 

Η τήρηση εκ μέρους των Ρώσων της Συνθήκης της Γενεύης αποδείχθηκε στο μεταξύ στην Ολενίβκα …  Τα υπόλοιπα της ανταλλαγής και της ομηρίας στην Άγκυρα εξελίσσονται.

πηγή: Roman Romaniuk, Ukrainska Pravda 

An Island of Hope

απόδοση Χάϊλ & Τζάβελιν

δημοσιεύτηκε εδώ