Τι είναι ο ευρωπαϊκός Ιουδαιο-εθνικισμός

του Cas Mudde, μετάφραση Α. Π.

Μια γρήγορη ματιά στην τρέχουσα άνοδο του «αντι-αντισημιτισμού» σε μεγάλο μέρος της Δυτικής Ευρώπης.

Στη μεταπολεμική Δυτική Ευρώπη, που ορίστηκε από το Ολοκαύτωμα αλλά και που εξακολουθεί να είναι βαθιά αποικιοκρατική, ο αντισημιτισμός έχει γίνει ο κύριος (μοναδικός) δείκτης ρατσισμού γενικά, και της ακροδεξιάς ειδικότερα.

Σοβαρά ακροδεξιά κόμματα στη Δυτική Ευρώπη το κατάλαβαν γρήγορα αυτό και έμειναν μακριά τόσο από τον αντισημιτισμό όσο και από τον αντισιωνισμό (τουλάχιστον ρητά).

Στην «τρίτη φάση» (1980-2000) της μεταπολεμικής ακροδεξιάς, αρκετά κόμματα ανέπτυξαν φιλοεβραϊκή ή φιλο-ισραηλινή θέση (π.χ. το βελγικό Vlaams Belang), μερικές φορές ακόμη και φλερτάροντας με τον φιλοσημιτισμό (ο οποίος συχνά μοιράζεται αντισημιτικούς τροπισμούς).

Στον απόηχο της ευρέως διαδεδομένης ισλαμοφοβικής απάντησης στις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, ο "αντι-αντισημιτισμός" και η ισλαμοφοβία άρχισαν να αλληλεπικαλύπτονται σημαντικά.

Ταυτόχρονα με τον «ομοεθνικισμό» και τον «φεμοεθνικισμό» (εθνικισμοί με φιλο-ΛΟΑΤΚΙ και φιλο-φεμινιστική ρητορεία) προέκυψε ένα είδος «ιουδαιοεθνικισμού», στον οποίο οι «Εβραίοι» (ή/και το Ισραήλ) έγιναν δεκτοί ως μέρος του «εμείς», ως υπερασπιστές της «Δύσης» ενάντια (μόνο) στους μουσουλμάνους.

Όπως και με τον ομοεθνικισμό και τον φεμοεθνικισμό, ο υπαρκτός αντισημιτισμός των μη μουσουλμάνων «ντόπιων» Ευρωπαίων συχνά αγνοήθηκε ή ελαχιστοποιήθηκε. Αντίθετα ο - υποτιθέμενος - αντισημιτισμός των μουσουλμάνων έγινε σλόγκαν στο στόμα της νέας αυτής φιλοσιωνιστικής ακροδεξιάς της Ευρώπης.

Ήταν επίσης στον απόηχο της 11ης Σεπτεμβρίου που ο όρος «ιουδαιο-χριστιανισμός» έγινε ευρέως διαδεδομένος, ένας όρος που δεν έχει ιστορικό ή ουσιαστικό νόημα και έχει ρίζες στη μεταπολεμική ακροδεξιά.

Καθώς η ακροδεξιά αύξησε τα ποσοστά της, όσον αφορά τις ιδέες και τα κόμματα, έγινε πιο ενεργητική. Άρχισαν να εργαλειοποιούν τον (υποτιθέμενο) αντισημιτισμό τόσο για να επιτεθούν στους μουσουλμάνους (και την αριστερά) όσο και για να κυριαρχήσουν οι ίδιοι.

Τα ακροδεξιά κόμματα άρχισαν επίσης να φλερτάρουν ενεργά με εβραϊκές και ισραηλινές οργανώσεις, χρησιμοποιώντας τον «ιουδαιο-εθνικισμό» και τις «ιουδαιο-χριστιανικές» αξίες, σε μια προσπάθεια να ενσωματωθούν περαιτέρω και να κανονικοποιηθούν - με σημαντική επιτυχία, ιδιαίτερα στους κύκλους του Λικούντ (κόμμα Νετανιάχου). Ως γνωστόν η περίοδος της προεδρίας Νετανιάχου στο Λικούντ είναι η περίοδος που το κόμμα αυτό ανέπτυξε ενεργές σχέσεις με κόμματα, οργανισμούς και ηγέτες της ακροδεξιάς του δυτικού ημισφαιρίου όπως το γερμανικό AfD, το πολωνικό PiS, το διεθνές CPAC, ο Ορμπάν, η Μελόνι, ο Τραμπ, ο Μπολσονάρο, η Λεπέν, ο Μιλέι, ο Βίλντερς.

Καθώς οι ακροδεξιές αφηγήσεις έγιναν πιο mainstream, η εργαλειοποίηση του (αντι)αντισημιτισμού εξαπλώθηκε μέσω της επικρατούσας τάσης - κυρίως, αλλά όχι αποκλειστικά, μεταξύ της κυρίαρχης δεξιάς (σκεφτείτε π.χ. τη ρητορική περί «ισλαμο-αριστερισμού» που χρησιμοποιεί ο Μακρόν ενάντια στους πολιτικούς του αντιπάλους, ξεκάθαρα επηρεασμένος - όσο κι αν δεν το παραδέχεται - από τον ακροδεξιό διανοητή Μισέλ Ουελμπέκ).

Και καθώς η ισλαμοφοβία της ραγδαία αναδυόμενης ακροδεξιάς γινόταν όλο και πιο θρασεία, ο φιλοσιωνισμός τους έπρεπε να γίνει κι αυτός πιο θρασύς – για να «αποδείξουν» ότι δεν ήταν «ρατσιστές» (ή, ακόμα, ότι οι «αντιρατσιστές» αριστεροί ήταν οι πραγματικοί ρατσιστές – άλλο ένα ακροδεξιό αφήγημα).

Στις παραπάνω παρατηρήσεις δεν αρνούμαστε το υπαρκτό πρόβλημα του αντισημιτισμού στην Ευρώπη και πέραν αυτής, σε όλο το πολιτικό φάσμα. Αντίθετα, υποστηρίζουμε ότι μεγάλο μέρος της νεοφανούς ευρωπαϊκής «αντίθεσης στον αντισημιτισμό» δεν είναι καθόλου «αντιρατσιστικό» (και συχνά περιλαμβάνει ρατσιστικά/ισλαμοφοβικά αφηγήματα και τροπισμούς).